Historisch maatregelenpakket ACM tegen vol stroomnet: alle feiten en cijfers op een rij

Maatschappelijk prioriteren
Met het codebesluit voor maatschappelijk prioriteren maakt de toezichthouder het mogelijk dat netbeheerders in sommige gevallen afstappen van het ‘first come, first served-principe’ waarbij aanvragen moeten worden behandeld in volgorde van binnenkomst.

De toezichthouder heeft nu een duidelijk kader gemaakt dat handvatten biedt aan zowel de aanvragers van transportcapaciteit als de netbeheerders bij het beantwoorden van de vraag wie er voorrang moet krijgen op een aanvraag voor een netaansluiting. Zogenoemde congestie-verzachters, zoals batterijen die zorgen dat er meer capaciteit bij komt voor andere gebruikers, krijgen als eerste voorrang. De tweede categorie betreft veiligheid met als voorbeelden defensie, politie en acute gezondheidszorg. De derde categorie ziet op meerdere basisbehoeften zoals drinkwater en onderwijs.

Partijen die in een categorie van het prioriteringskader vallen, krijgen echter niet automatisch voorrang. Daarvoor moeten ze eerst bewijsstukken aanleveren waarmee ze aantonen te voldoen aan verschillende vereisten. De netbeheerders gaan het kader vanaf 1 oktober verplicht toepassen in congestiegebieden. Klanten die binnen bepaalde maatschappelijke kaders vallen, kunnen vanaf dan voorrang krijgen op de wachtlijst voor transportcapaciteit. Belangrijke kanttekening is dat ze geen voorrang krijgen bij het uitvoeren van de werkzaamheden die nodig zijn om ze aan te sluiten.

Aansluittermijnen grootverbruikers
Het codebesluit Aansluittermijnen van grote aansluitingen bevat meerdere aansluittermijnen. Deze doen volgens de ACM recht aan de complexiteit van het aansluitproces, de toegenomen vraag naar netaansluitingen en het tekort aan personeel om deze te realiseren. Met de nieuwe voorgestelde werkwijze komt er meer duidelijkheid voor de aanvragers, biedt het aanvragers een realistische termijn en krijgen netbeheerders meer mogelijkheden om het werk planmatiger te doen.

De aansluittermijn wordt vastgesteld op basis van de complexiteit van de aansluiting. De netbeheerder voert hiervoor een analyse uit van de aansluitwerkzaamheden. Afhankelijk van deze analyse bedraagt de aansluittermijn 26 weken, 52 weken of een door de netbeheerder vastgestelde termijn die in redelijkheid niet korter kan zijn. Bovenop deze termijn kan de netbeheerder een extra wachttijd vaststellen. Deze wachttijd wordt per kwartaal en per regio bepaald op basis van de voorraad aan werkzaamheden. Deze wachttijd is maximaal 40 weken en dit maximum loopt in de komende 10 jaar af. Als er congestie is, hoeft de netbeheerder pas 3 maanden na het opheffen van de netcongestie de aansluiting te realiseren. Ook kunnen er overmachtsituaties zijn waardoor de netbeheerder langer doet over het realiseren van de aansluiting. Tot slot kunnen de afnemer en netbeheerder ook een maatwerkafspraak maken over een latere oplevering van de aansluiting.

Congestiemanagement(onderzoek)
Bij de evaluatie van de toepassing van congestiemanagement concludeerde de ACM afgelopen september dat de regels op een aantal punten moesten worden verduidelijkt. Met het codebesluit heeft de ACM nu 3 wijzigingen doorgevoerd.  

De tweede wijziging gaat over de termijn voor het afronden van het congestierapport. Wie een aanvraag voor een nieuwe aansluiting doet, komt in veel gevallen op een wachtlijst te staan. In congestiegebieden moeten netbeheerders daarvoor eerst weten hoeveel ruimte en vooral hoeveel flexibele ruimte er nog is. Om daar achter te komen, doen netbeheerders congestiemanagementonderzoeken. De ACM heeft nu besloten dat congestieonderzoeken voor de afname van stroom maximaal 12 maanden mogen duren en voor de teruglevering van stroom maximaal 6 maanden. Na het verstrijken van deze termijn dient de netbeheerder tot de technische of financiële grens verzoeken voor transportcapaciteit te honoreren.

Benutting van gecontracteerd vermogen
Het codebesluit GOTORK – een afkorting voor Gebruik Op Tijd of Raak het Kwijt, voorheen ook wel use-it-or-lose-it (UIOLI) genoemd – geeft netbeheerders straks nu de mogelijkheid het gecontracteerde transportvermogen van klanten naar beneden bij te stellen als ze dit niet volledig benutten. Na overleg met de andere netbeheerders moet nog bepaald worden wanneer en hoe gestart wordt met het toepassen van dit codebesluit.

Deze maatregel zal sowieso alleen toegepast worden bij aangeslotenen op het midden-, hoog- of extrahoogspanningsnet. Daarnaast kan het enkel in congestiegebieden en bij substantiële hoeveelheden onnodig aangehouden gecontracteerd transportvermogen toegepast worden. Voordat de netbeheerder GOTORK kan toepassen, moet hij bovendien eerst in overleg met de aangeslotene om vast te stellen in welke mate er sprake is van onnodig gecontracteerd transportvermogen. Hierbij krijgt de klant de gelegenheid te onderbouwen dat het aangehouden vermogen nodig is, of dat binnen een redelijke termijn zal zijn.