Het Dilemma | Aanscherping Regeling Groenprojecten – moet Tweede Kamer zonne-energie in Nederland redden?

Ontwikkelaars van grote pv-installaties kunnen via de Regeling Groenprojecten een Groenverklaring verkrijgen. Hiermee kunnen ze tegen een gunstigere rente lenen om projecten te realiseren. Dat maakt hun businesscases beter haalbaar. Staatssecretaris Heijnen werkte aan het verder aanscherpen van de eisen aan zonnepanelen. Banken en de zonne-energiesector wachtten haar voorstel met ingehouden adem af. Inmiddels ligt het bij de Tweede Kamer.

Hoe beoordeel jij het huidige voorstel?
‘Dat is lastig om te zeggen omdat er veel verschillende aspecten aan zitten. Enerzijds de eisen van de Groenregeling zelf die een gemixt beeld geven en anderzijds de koppeling tussen de Regeling Groenprojecten en de SDE++. Er werd in de basisbedragen rekening gehouden met het verkrijgen van rentevoordeel via deze regeling. Bij veruit de meeste projecten wordt gebruikgemaakt van die mogelijkheid. Holland Solar pleit al langer voor loskoppeling; haal de assumptie van het verkrijgen van een Groenverklaring uit deze subsidieregeling, nu er geen algemene voorwaarden voor zon-pv meer aan zitten.’ 

Dat is gebeurd met het eindadvies PBL over de SDE++ 2024 dat deze vrijdag naar de Tweede Kamer is gezonden.
‘Daar zijn wij blij mee. We vragen hier nu een aantal jaar om, ook omdat het rechtvaardigt dat de eisen aangaande zonnepanelen in de Regeling Groenprojecten worden aangescherpt. De rentekorting is zo niet langer een algemeen gegeven, maar een bonus voor ontwikkelingen die aan specifieke normen voldoen. Daar zal, waar de marges van projecten vaak heel dun zijn, een stimulerende werking van uitgaan om meer duurzame projecten te realiseren. Het is nu een afweging of iets in de businesscase kan en of het voordeel oplevert in plaats van een straf – dat het basisbedrag lager is én men niet aan de eisen in de Regeling Groenprojecten kan voldoen.’

En los daarvan, zijn de voorgestelde eisen voor de nieuwe Regeling Groenprojecten redelijk?
‘De staatsecretaris heeft naar onze input geluisterd zo is mijn indruk. Vanaf 2025 kan er alleen nog een Groenverklaring worden verkregen als er met PFAS-vrije zonnepanelen wordt gewerkt. Die zijn breed verkrijgbaar – zeker als je naar ontwikkelingen op het gebied van glas-glaszonnepanelen kijkt, wellicht zijn ze wat duurder, maar daar staat financieel voordeel tegenover.’

Ook zonnepanelen die zijn opgenomen in de Nationale Milieudatabase (NMD) met een categorie 1 milieuverklaring worden vereist.
‘De datum ten aanzien van die eis is echter verschoven naar 1 januari 2026. Dat geeft de sector de tijd om hier actie op te ondernemen. Wij hebben in onze reactie op de consultatie eerder aangegeven dat zonnepanelen laten opnemen in de NMD een flinke opgave is; het kost tijd en geld. De staatssecretaris biedt daar nu ruimte voor, in overeenstemming met onze vraag om deze eis vanaf 2026 in te laten gaan. Het is aan de producenten om te besluiten wat ze daarmee willen doen. Het is namelijk een eis waar elke producent aan kan voldoen; er wordt alleen om registratie gevraagd – niet om aanvullende eisen in dat opzicht. Wat betreft de eis van demontabele platen waartussen zonnecellen verwerkt zijn, is dat echter anders.’

Dat is het struikelblok?
‘We willen naar een optimale recycling van zonnepanelen, om milieubelasting tegen te gaan en materialen maximaal te kunnen hergebruiken. Daar zetten we ook als sector vol op in, en wel via 2 wegen: het design van zonnepanelen en innovatie in recyclingprocessen. Op beide vlakken is beweging, maar we zijn er nog niet. Het is echt spijtig dat de staatssecretaris besloten heeft die eis al in 2026 in te laten gaan. We willen dit echt met z’n allen op grotere schaal kunnen leveren, maar het is zeer de vraag of dat mogelijk is. Wij achten 2028 veel realistischer.’

Tot 2026 komen ook zonnepanelen met een maximale vermogensafname van 13 procent over 25 jaar en een even lange productgarantie in aanmerking bij het verkrijgen van een Groenverklaring.
‘Ook die zijn voorhanden, zeker als je kijkt naar het opkomende TOPCon-segment. Wij maken ons dus geen zorgen voor de korte termijn aangaande de Regeling Groenprojecten. Begin 2026 zullen we echter naar ons inzicht nog steeds niet kunnen voldoen aan de recyclingseis die de staatssecretaris nu voorstelt. Er zijn dan mogelijk al wat kleine volumes met die demontabele platen, maar heb je het over massa dan gaat het gewoonweg niet zo snel en hebben we als sector meer tijd nodig.’

De Tweede Kamer moet die eis ‘wegstemmen’?
‘De sector maakt momenteel een forse innovatieslag op het gebied van recyclebaarheid en recycling, werkt zich een slag in de rondte om het voor elkaar te krijgen. Dat gaat echter niet binnen 2 jaar lukken. Dat is geen onwil maar realiteit. Het is dan ook redelijk om te vragen of er op dit punt iets meer het marktperspectief kan worden meegenomen – die voorwaarde pas vanaf 2028 te stellen. Regelen we dat nu niet, dan zitten we voor 2026 wederom op het punt waarop we nu staan – kan de discussie opnieuw worden gevoerd. Dat is onwenselijk, zowel voor Den Haag als de sector. Regel deze laatste eis dus goed, en we krijgen het met z’n allen voor elkaar om een uitdagende maar wel haalbare Regeling Groenprojecten voor zonnepanelen te creëren, waarbij groenkorting als eventuele bonus zal werken en niet als afstraffing in de SDE++.’