Staatssecretaris: oplossing dubbele energiebelasting thuisbatterijen nog niet in zicht

De staatssecretaris van Financiën - Fiscaliteit en Belastingdienst stelt dat de opslag van elektriciteit steeds belangrijker wordt, ook achter de kleinverbruikaansluiting. ‘Het kabinet vindt het daarom van belang dat particulieren en bedrijven met een kleinverbruikaansluiting die energie willen opslaan, daartoe zo goed mogelijk in staat worden gesteld. Een knelpunt is op dit moment dubbele energiebelasting bij de afname, opslag en teruglevering van elektriciteit aan het net. Dubbele energiebelasting vormt een belemmering voor elektriciteitsopslag achter de kleinverbruikaansluiting. Deze situatie zal zich naar verwachting steeds vaker voordoen gezien de opkomst van opslag door middel van batterijen in elektrische voertuigen en thuisbatterijen.’

Uitvoerbaarheid
In dat kader meldde staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Heijnen een half jaar geleden aan de Tweede Kamer een onderzoek te starten naar oplossingsrichtingen voor het vermijden van dubbele energiebelasting, met een toets op uitvoerbaarheid. Daarbij is er niet alleen aandacht besteed aan thuisbatterijen, maar ook naar het gebruik van batterijen in elektrische voertuigen. Sommige elektrische auto’s kunnen nu al ingezet worden als energieopslagsysteem en de verwachting is dat dit aantal de komende jaren toeneemt.

Het ministerie van Financiën heeft in de afgelopen periode 2 oplossingsrichtingen onderzocht. Ten eerste de vrijstellingsmethode waarbij de eerste levering aan de batterij vanaf het stroomnet vrij van energiebelasting wordt gesteld, door die levering niet als een levering te beschouwen. De tweede oplossing, de teruggavemethode, biedt batterijeigenaren de mogelijkheid om een verzoek tot teruggave in te dienen bij de Belastingdienst voor de dubbele energiebelasting. Voor deze methode is het noodzakelijk om de elektriciteit te meten die uit de batterij komt en aan het stroomnet wordt teruggeleverd. Alle elektriciteit die van het stroomnet wordt afgenomen wordt belast, en de verbruiker ontvangt teruggave voor de elektriciteit die aan het stroomnet wordt teruggeleverd. Het bedrag van de teruggave kan niet hoger zijn dan de hoeveelheid elektriciteit die van het stroomnet is afgenomen.

Geen oplossing
‘De conclusie van het onderzoek is dat de onderzochte conventionele oplossingsrichtingen geen uitkomst bieden om dubbele energiebelasting op te lossen zonder: aanzienlijke aanpassingen aan de meetinrichting bij verbruikers, aanvullende administratieve lasten voor verbruikers en energieleveranciers; en grote aanpassingen in de energiebelastingsystematiek en extra druk op de uitvoering van de energiebelasting door de Belastingdienst’, aldus Van Rij.

Zowel de vrijstellingsmethode als de teruggavemethode blijkt volgens de staatssecretaris geen oplossing te bieden als sprake is van zogenoemde vermenging van elektriciteit. Vermenging treedt op wanneer elektriciteit zowel van het stroomnet wordt afgenomen als via dezelfde aansluiting wordt teruggeleverd na eigen opwek – bijvoorbeeld bij consumenten met zonnepanelen. In deze gevallen is het volgens Van Rij niet duidelijk welke elektriciteit vrijgesteld moet worden dan wel voor welke elektriciteit een teruggave moet worden verleend.

Splitsen elektriciteitsstromen
In het onderzoek wordt namelijk geconcludeerd dat de vrijstellingsmethode en teruggavemethode beide niet geschikt zijn om ervoor te zorgen dat een negatief saldo bij een laadsessie met een laadpaal van een elektrische auto met een eigen aansluiting niet wordt belast met energiebelasting, omdat het niet te bepalen is of deze elektriciteit belast is geweest bij de vorige laadsessie en zo ja, tegen welk tarief.

‘Het splitsen van de elektriciteitsstromen achter de kleinverbruikaansluiting kan mogelijk een oplossing bieden’, vervolgt Van Rij. ‘Dit vereist aanpassingen aan de meetinrichting, het opzetten van een administratie bij verbruikers, en controle van de meetinrichting. Deze aanpassingen brengen aanzienlijke kosten met zich mee. Daarnaast is het controleren van een dergelijke administratie bij de vele kleinverbruikers niet uitvoerbaar voor de Belastingdienst.’

Beperking salderingsregeling
Bovendien merkt de staatssecretaris op dat de salderingsregeling voor zonnepanelen grotendeels het knelpunt van dubbele energiebelasting achter de kleinverbruikaansluiting beperkt. ‘Als het wetsvoorstel voor de afbouw van de salderingsregeling wordt aangenomen, zal deze regeling geleidelijk verminderd worden vanaf 2025 en uiteindelijk volledig worden afgeschaft in 2031. Dit zal naar verwachting leiden tot een toename van het gebruik van thuisbatterijen en daarmee het vaker voorkomen van dubbele energiebelasting achter kleinverbruikaansluitingen. Het volledig afschaffen van de salderingsregeling kan tegelijkertijd een oplossingsrichting zijn om de onwenselijke samenloop tussen de onderzochte oplossingsmethoden en de salderingsregeling weg te nemen.’

Vervolgonderzoek
Om een mogelijke oplossing te vinden en vervolgonderzoek uit te voeren, is het volgens de staatssecretaris essentieel om inzicht te hebben in alle facetten en ontwikkelingen met betrekking tot batterijopslag achter kleinverbruikaansluitingen. ‘Op dit moment zijn de technologie en de markt nog volop in ontwikkeling. Het is bijvoorbeeld nog niet duidelijk of data uit het elektrisch voertuig in de toekomst eventueel voor energiebelastingdoeleinden kan worden gebruikt. De beschikbaarheid van dit soort ontwikkelingen is noodzakelijk om minder conventionele oplossingsrichtingen uit te kunnen werken en te beoordelen op haalbaarheid en handhaafbaarheid.’

Ook technologische ontwikkelingen zouden kunnen helpen om dubbele energiebelasting te voorkomen. Van Rij hierover: ‘Bijvoorbeeld wanneer het – in de toekomst – gangbaar zou worden om verschillende energiestromen van afname en teruglevering achter de kleinverbruikaansluiting te splitsen en te meten. De samenloop met de afbouw van de salderingsregeling zorgt verder voor extra complexiteit in de wetgeving en de uitvoering van de conventionele oplossingsrichtingen.’

Van Rij stelt tot slot dat als er technologische ontwikkelingen zijn die kunnen bijdragen aan het voorkomen van dubbele energiebelasting, het kabinet zal bezien of er actie nodig is en zo ja welke. ‘Bijvoorbeeld aanpassing van wetgeving of uitvoering van de energiebelasting. Dubbele energiebelasting maakt ook deel uit van het onderzoek naar een toekomstbestendige wetgeving en uitvoering voor de energiebelasting dat het ministerie van Financiën op dit moment uitvoert. Dit onderzoek zal naar verwachting begin 2024 worden afgerond.’