‘De zonneauto is geen gimmick, het wordt de standaard’

In het Photovoltaic Power Systems Programme (PVPS) van het International Energy Agency (IEA) werken 32 landen samen aan het versterken van zonne-energie als de hoeksteen van het duurzame energiesysteem van de toekomst. De pijlers van dit programma zijn gebaseerd op diverse onderzoeksvelden. Nederland kent verschillende officiële afgevaardigden voor deze zogenaamde taken. Wat doen zij en wat levert hun werk op? De redactie van Solar Magazine vraagt het hen in een serie artikelen. Na Task 1, 12 en 13 is het nu de beurt aan Anna Carr, scientist solar energy bij TNO. Zij vertegenwoordigt Nederland in Task 17 – PV & Transport.

Wat is de kern van Task 17?
‘We concentreren ons op de mogelijke bijdragen van pv-technologieën aan vervoer – duiden onder andere kansen en oplossingen en doen voorstellen voor concepten – met als doel het verwachte marktpotentieel te verwezenlijken. Daarmee startten we in 2018.’

Hoe werd jij de afgevaardigde van Nederland?
‘Op uitnodiging van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Ik werk al meer dan 30 jaar in pv-research. De aandacht verschoof daarbij in het afgelopen decennium van hardcore zonnecelonderzoek naar systemen en applicaties. Ik ging me bij TNO steeds meer bezighouden met modellen en simulaties, en ook prototyping van speciale geïntegreerde applicaties, bijvoorbeeld in gevels, infrastructuur en auto’s.’

Vehicle integrated photovoltaics – vipv – had je interesse?
‘Absoluut, en Nederland heeft ook veel bij te dragen op dat vlak. Dat zag je bijvoorbeeld – TNO even daargelaten – aan die studententeams van de technische universiteiten in Eindhoven en Delft die er iedere keer met de winst van de World Solar Challenge in Australië vandoor gingen. Om en nabij de tijd dat Task 17 van start ging, werd ook Lightyear opgericht. Nederland is ook een koploper in de uitrol van elektrische auto’s en laadinfrastructuur.’

Lightyear zit nu in zwaar weer, is de zonneauto eigenlijk niet voornamelijk een gimmick?
‘Geenszins. Lightyear is een pionier op dit vlak, heeft heel veel kennis opgebouwd, en wil die ook vermarkten. Grote automerken zoals Toyota en Nissan investeren in prototypes van hun zonneauto van de toekomst, dus niet een wagen met een solar dakje maar een volledig geïntegreerd systeem. Er wordt veel onderzoek gedaan naar vipv. Europa ziet de zonneauto als een belangrijk element van een systeem met hernieuwbare energie.’

De voordelen zijn significant?
‘Subtaak 1 van onze taak richt zich op de voordelen en eisen van pv-aangedreven personenauto’s. Ons eerste rapport betrof dit onderwerp. In Australië, een van de 8 leden van onze groep, kan er met behulp van zonne-energie jaarlijks tot 6.000 kilometer worden gereden, natuurlijk in de zonnige gebieden. In onze regio is dat zo’n 2.000 tot 3.000 kilometer. Dat wijzen de modellen van TNO uit ten aanzien van de mogelijke toegevoegde waarde van vipv. We hebben het dus over simulaties en geen data uit de praktijk, maar het is substantieel. Het potentieel voor CO2-reductie en het ontlasten van elektriciteitsnetten is groot. Het kan het gebruik van de batterijen ontlasten met een langere levensduur als gevolg. Je hoef minder te laden, dat betekent meer gemak.’

Jullie richten je ook op laden op zonne-energie.
‘Die subtaak wordt met name opgepakt door de Fransen, hoewel de Technische Universiteit Twente ook bijdraagt met enkele coole ontwerpen voor laadstations. Ook op dit vlak zijn er grote kansen, maar er zijn ook uitdagingen, bijvoorbeeld op het gebied van capaciteit, integratie in het stroomnet, sociale impact en energiemanagement.’

Wat is de toekomst van Task 17?
‘Ons volgende rapport dat waarschijnlijk begin 2024 gereed is gaat over vipv in het transport, onder andere zware trucks en bussen. Die hebben een groot oppervlak, ook op de zijkanten, en dus flink wat ruimte voor zonnecellen. Er zijn nu al bedrijven die hier een businesscase van hebben gemaakt, bijvoorbeeld door koelinstallaties van dieseltrucks van zonnestroom te voorzien. Met de elektrificatie van dit marktsegment zijn ook hier de mogelijkheden enorm.’

Jullie gaan nog wel even door?
‘Onze taak is al een keer verlengd en loopt tot eind 2024. Ik verwacht een derde termijn. Voor veel van de technologische opgaven van nu zullen dan mogelijke oplossingen ontwikkeld zijn, maar die moeten wel nog worden opgeschaald naar een grootschalige uitrol. Dat vraagt veel van overheden en hun beleid, onder andere op het vlak van integratie in het energiesysteem. Er zullen ook steeds meer nieuwe diensten ontstaan. Ik verwacht dat onze focus daarnaar wordt verlegd. Hoe dan ook, de auto van de toekomst is een zonneauto, ik geloof daar heilig in. Het zal even duren voordat het zover is, maar met onze internationale samenwerking binnen Task 17 zorgen we absoluut voor versnelling.’