‘Optimalisatie betrouwbaarheid en opbrengst nieuwe zonne-energietoepassingen essentieel voor energietransitie’

In het Photovoltaic Power Systems Programme (PVPS) van het International Energy Agency (IEA) werken 32 landen samen aan het versterken van zonne-energie als de hoeksteen van het duurzame energiesysteem van de toekomst. De pijlers van dit programma zijn gebaseerd op diverse onderzoeksvelden. Nederland kent verschillende officiële afgevaardigden voor deze zogenaamde taken. Wat doen zij en wat levert hun werk op? De redactie van Solar Magazine vraagt het hen in een serie artikelen. Na Task 1 en 12 is het nu de beurt aan Wilfried van Sark, hoogleraar Integratie van zonne-energie aan het Copernicus Instituut voor Duurzame Ontwikkeling van de Universiteit Utrecht. Hij vertegenwoordigt Nederland in Task 13 – Performance, Operation and Reliability of Photovoltaic Systems.

Waar ligt de focus van Task 13?
‘We hebben wereldwijd inmiddels ruim 1 terawattpiek aan zonnepanelen gelegd. Zo ongeveer de helft daarvan betreft grote zonne-energiecentrales. Het is van evident belang dat die optimaal presteren. Een klein percentage inleveren op de rendementen scheelt gigantisch in productie van groene stroom. Binnen Task 13 werken we op internationaal niveau samen aan het verbeteren van de opbrengst en betrouwbaarheid.’

Hoe dan?
‘We verzamelen meetgegevens van pv-installaties over de hele wereld en voeren vergelijkende datastudies uit. In dat kader doen we ook research naar beschadigde zonnepanelen en systeemfouten – microcracks, beschadigingen van glas, niet goed functionerende omvormers, corrosie van kabels. Wat we daarbij leren, is ook zeer relevant voor opbrengstschattingen en het verbeteren van kleinere installaties. Nog een focuspunt is maintenance. Een van de vragen die we ons daarbij stellen is wat economisch gezien het beste is, direct reageren als er iets mis is of de prestaties onder de verwachtingen zakken, of het meenemen in gepland regulier onderhoud?’

Hebben die studies implicaties voor de praktijk?
‘Een gevolg van het constateren van significante fouten in producten kan bijvoorbeeld aanleiding zijn om de kwaliteit van testing onder de loep te leggen, of het ontwikkelen van nieuwe testen te stimuleren. Een van onze subtaken betreft onderzoeken of de huidige normering voldoet en zo niet op aanpassing aan te dringen; welke aangescherpte eisen voor testing zijn bijvoorbeeld nodig om de nieuwste zonnepanelen 30 of wellicht wel 40 jaar te laten meegaan?’

Er komen doorlopend nieuwe producten bij, zonnepanelen met grotere maten en nieuwe celtechnologie…
‘Dat is dan ook een belangrijke reden waarom onze taak onlangs weer met 3 jaar is verlengd. Er is logischerwijs meer kennis over producten en systemen die al langer worden toegepast dan over wat nieuw is. Daarom gaan we ons bijvoorbeeld richten op bifacials en tandems, en applicaties in nieuwe markten zoals agri-pv en zon op water. We gaan ons tevens verdiepen in de combinatie zon en batterijopslag, en in zonnepanelen die een tweede leven wordt gegeven. Dat zijn allemaal kansrijke ontwikkelingen. Om iets te kunnen zeggen over de prestaties en betrouwbaarheid, en te werken aan optimalisatie, zullen we echter heel veel data moeten gaan verzamelen en analyseren.’

En die dissemineren in de markt, hoe doe je dat?
‘Ik vertegenwoordig Nederland in Task 13. Daarbij zie ik er onder andere op toe dat we ons aandeel leveren; onze kennis en gegevens inbrengen. Dat doen we bijvoorbeeld door relevante spelers te betrekken bij ons onderzoek, kennisinstituten zoals TNO maar ook marktpartijen. Andere landen doen dat ook en zo komen we tot waardevolle informatie. Jammer genoeg hebben we niet de capaciteit om de markt in de volle breedte op te zoeken om de opgedane kennis actief te delen. Maar de vele rapporten die we op onze website publiceren, zijn publiek toegankelijk. Wij willen natuurlijk dat hier zoveel mogelijk kennis van wordt genomen en dat er iets mee wordt gedaan in de praktijk. En op 13 april organiseren we een sessie over onze PVPS-taken tijdens het kennisevent “Internationaal onderzoek energietransitie gebouwde omgeving” van de Rijksdienst voor Ondernemend (RVO) in Utrecht waar iedereen met interesse welkom is.’