Green Deal Industrial Plan: Europese regeringsleiders steunen ‘groene’ subsidie, maar laten details over aan Brussel

Nederland kritisch op individuele onderdelen

Minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat heeft de Tweede Kamer laten weten dat Nederland niet over alle onderdelen van het Europese plan even enthousiast is.

Net-Zero Industry Act
Zo is Nederland enigszins terughoudend over Net-Zero Industry Act die tot doel heeft de productiecapaciteit in sectoren die cruciaal zijn voor de klimaatdoelen van een eenvoudig regelgevend kader te voorzien. De Act moet straks specifieke productiedoelen bevatten voor de industrie, een ‘onestopshop’ introduceren om vergunningverlening te versnellen en te versimpelen, criteria opstellen voor strategische projecten in schone technologieën die kunnen profiteren van simpelere regelgeving voor bijvoorbeeld financiering, en Europese standaarden introduceren om de uitrol van groene en digitale (sleutel)technologieën aan te jagen.

‘Een Net-Zero Industry Act past in het streven van het kabinet voor langetermijnstrategieën voor strategische waardeketens’, aldus minister Adriaansens. ‘Het kabinet steunt de ambitie om de productie van schone technologieën in de EU aan te jagen. Daarbij pleit het kabinet ervoor dat er naar mogelijkheden over de gehele breedte van de verduurzaming van de industrie wordt gekeken.’ De Nederlandse regering stelt wel terughoudend te zijn wat betreft specifieke productiedoelen aangezien deze verstorend kunnen zijn voor de interne Europese markt.

Positief over staatssteun
De Europese Commissie heeft in het kader van het Green Deal Industrial Plan dus ook een aantal wijzigingen in de staatssteunkaders voorgesteld. Het gaat met name om een verlenging – tot en met 31 december 2025 – en verruiming van het tijdelijk crisiskader voor de gevolgen van de oorlog in Oekraïne naar een tijdelijk crisis- en transitiekader. Daarmee ontstaan voor lidstaten mogelijkheden om productiefaciliteiten te ondersteunen en erin te investeren, bijvoorbeeld via belastingmaatregelen.

Minister Adriaansens stelt dat het kabinet de versnelling en versimpeling van staatssteunprocedures steunt. ‘Het kabinet acht het gericht verruimen van de relevante reguliere staatssteunkaders wenselijk voor zover dit helpt de groene transitie te versnellen en omkleed is met voldoende waarborgen voor het gelijk speelveld.’

‘Geen extra uitgaven’
De Nederlandse regering constateert dat de Europese Commissie geen concrete kosten van het Green Deal Industrial Plan voor de EU-lidstaten in beeld heeft gebracht. ‘We zijn van mening dat eventuele middelen gevonden dienen te worden binnen de financiële kaders van de EU-begroting 2021-2027.’ Het kabinet stelt dan ook (vooralsnog) geen extra kosten voor Nederland te verwachten.

‘Het Green Deal Industrial Plan kan een positieve invloed hebben op het versnellen van de groene transitie in de industrie en het behoud van de concurrentiekracht van de EU’, besluit minister Adriaansens. ‘Waar het versimpelen en versnellen van procedures en het gerichter inzetten van bestaande EU-middelen kan bijdragen aan publieke en private investeringen die de concurrentiekracht versterken, maakt het kabinet zich zorgen dat verlenging en verruiming van het tijdelijke crisiskader – en daarbij met name de mogelijkheid tot anti-relocatiesteun – de concurrentie en de integriteit van de interne markt kunnen schaden.’