Het Europese Green Deal Industrial Plan: alle feiten en cijfers op een rij

Het Green Deal Industrial Plan is het Europese antwoord op de Amerikaanse miljardensubsidies voor de productie van onder meer wafers, zonnecellen en zonnepanelen via de Inflation Reduction Act. Op het World Economic Forum in het Zwitserse Davos had Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen al de hoofdlijnen van het plan geschetst. Tijdens een Europese top in Brussel bespreken de regeringsleiders van de EU-lidstaten volgende week het nu gepresenteerde plan.

4 pijlers
Von der Leyen benadrukt dat het Green Deal Industrial Plan voortbouwt op eerdere initiatieven zoals de Europese Green Deal en REPowerEU. ‘We hebben een unieke kans om met snelheid, ambitie en vastberadenheid de weg te wijzen om de industriële voorsprong van de EU in de snelgroeiende “NetZero”-technologie veilig te stellen. Europa is vastbesloten om de cleantech-revolutie te leiden. Voor onze bedrijven en mensen betekent dit dat we vaardigheden omzetten in hoogwaardige banen en innovatie in massaproductie. Dankzij een betere toegang tot financiering kunnen onze belangrijkste cleantech-industrieën snel opschalen.’

Op de eerste plaats moet het Green Deal Industrial Plan dus het concurrentievermogen en de aantrekkelijkheid van de Europese Unie als investeringslocatie voor de industrie en fabrieken behouden. Dat gebeurt aan de hand van de 4 aanvullende pijlers uit onderstaande tabel.

Net-Zero Industry Act
De Net-Zero Industry Act is naast het tijdelijk crisis- en overgangskader voor staatssteun (red. zie kader) een van de belangrijkste onderdelen van het Green Deal Industrial Plan. Doel van deze Act is om investeringen te concentreren op strategische projecten in de hele toeleveringsketen. De EU gaat onder meer de vergunningverlening voor nieuwe cleantech-productielocaties vereenvoudigen en versnellen.

Aangezien volgens Von der Leyen tussen de 35 en 40 procent van alle Europese banen door de groene transitie kan worden ‘getroffen’, wil de Europese Commissie ‘Net-Zero Industry Academies’ oprichten om bij- en omscholingsprogramma's uit te rollen in strategische industrieën.

270 miljard euro
De Europese Commissie houdt de lidstaten een worst van 270 miljard euro voor, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat dit grotendeels ‘oud’ geld is.

De EU-landen hebben namelijk eerder zogenaamde nationale herstel- en veerkrachtplannen ingediend waarmee ze aanspraak kunnen maken op geld uit het Europese coronaherstelfonds; de Recovery and Resilience Facility (RRF). Voor Nederland gaat het om een bedrag van 4,7 miljard euro en voor België om 5,9 miljard euro.

Als onderdeel van het Green Industrial Plan wil de Europese Commissie de landen nu motiveren om met een deel van dat geld hun groene industrie te subsidiëren. Van de genoemde 270 miljard euro is 20 miljard euro namelijk wel ‘nieuw’ geld dat specifiek bedoeld is voor de inspanningen die de EU-lidstaten uitvoeren onder de vlag van het REPowerEU-pakket en ook onderdeel zijn van de nationale herstel- en veerkrachtplannen.