ACM: kennis consumenten over duurzaamheidskeurmerken opvallend gering

Motivaction heeft in opdracht van de ACM onderzoek gedaan naar hoe consumenten duurzaamheidskeurmerken begrijpen, interpreteren en gebruiken in hun aankoopproces.

Vertrouwen
Hoewel consumenten enkele keurmerken kennen, weet men meestal niet waarvoor ze staan, wie ze uitgeeft en controleert. Slechts een kwart van de consumenten heeft vertrouwen in duurzaamheidskeurmerken. Daardoor bieden ze ook geen houvast bij het maken van duurzame keuzes. Wel heeft de consument behoefte aan informatie over de keurmerken die men op producten aantreft. Met meer informatie en daarmee betere kennis over de keurmerken, geven consumenten aan ze ook vaker te gaan gebruiken.

Ook is onderzocht naar de manier waarop informatie over het keurmerk duidelijk en overzichtelijk aan consumenten gepresenteerd kan worden. Daaruit blijkt dat consumenten toelichting bij een visueel keurmerk waarderen. Informatie over de duurzaamheid van een product, bijvoorbeeld in de vorm van een duurzaamheidsscore – vergelijkbaar met het energielabel voor elektronica – scoorde daarbij het beste.

Keurmerken aanpakken
Het grote aantal duurzaamheidskeurmerken, -labels en -claims vermindert volgens de ACM de bruikbaarheid voor de consument. Bovendien geven ze te weinig informatie om houvast te bieden. De ACM verwacht daarom een sturende rol van de wetgever, zoals via certificering van keurmerken. In recente Europese wetsvoorstellen worden stappen gezet met strengere eisen voor duurzaamheidskeurmerken, labels en logo’s. Alleen keurmerken die gebaseerd zijn op onafhankelijke certificering door de overheid of een derde onafhankelijke partij mogen gebruikt worden. Vooruitlopend hierop ziet de ACM hierin een goede basis om te starten met het stellen van eisen aan duurzaamheidskeurmerken. De ACM roept de wetgever en het bedrijfsleven op om het huidige systeem van keurmerken aan te pakken.

Cateautje Hijmans van den Bergh, bestuurslid van de ACM, hierover: ‘Consumenten zijn op zoek naar houvast. Zij vinden het lastig om te bepalen hoe duurzaam een product is. Duurzaamheidskeurmerken kunnen consumenten helpen duurzame keuzes te maken, maar dan moet de informatie wel controleerbaar, vergelijkbaar en overzichtelijk zijn. Dat is nu niet het geval. De wetgever is aan zet om duidelijke regels te stellen aan keurmerken.’

Duurzaamheidsclaims
Behalve keurmerken hanteren bedrijven ook veel andere duurzaamheidsclaims, zonder dat duidelijk is of daarvoor voldoende onderbouwing is. Een product presenteren als duurzaam als dat niet zo is, is misleidend. Daarom is de ACM onderzoeken gestart naar misleidende duurzaamheidsclaims in de sectoren kleding, energie en zuivel. In kleding en energie lopen er vervolgonderzoeken naar in totaal 4 bedrijven.

Verder zijn er in het onderzoek naar de kledingindustrie 4 handhavingsverzoeken gestuurd naar collega-toezichthouders in het buitenland. De informatie uit het onderzoek naar duurzaamheidsclaims zuivel zal de ACM delen met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).