Kabinet: Gasunie moet gasnetwerk geschikt maken voor transport van groene waterstof

Het rapport HyWay27 is opgesteld door PWC Strategy& op basis van een gezamenlijk onderzoek van de ministeries van Economische Zaken en Klimaat en Financiën en de landelijke netbeheerders TenneT en Gasunie. Het rapport concludeert dat het haalbaar, veilig en kostenefficiënt is om bestaande gasleidingen te hergebruiken voor waterstof.

Vraag vanuit industrie
Uit diverse onderzoeken blijkt dat CO2-vrije waterstof nodig is om de Nederlandse ambitie van een duurzame, klimaatneutrale economie te realiseren. Het HyWay27-onderzoek stelt dat de ontwikkeling van transportcapaciteit  voor waterstof een cruciale stap is om waterstof die sleutelpositie in de economie en energievoorziening te geven. Op korte termijn ziet het onderzoek vooral vraag vanuit de industrie. Op langere termijn is de verwachting dat ook vanuit de sectoren mobiliteit, de gebouwde omgeving en de elektriciteitssector – voor CO2-vrij regelbaar vermogen – concrete vraag om transportcapaciteit voor waterstof ontstaat.

Hergebruik
Het kabinet concludeert op basis van het HyWay27-onderzoek dat een transportnet voor waterstof noodzakelijk is en dat deze omwille van kosteneffectiviteit voor een zo groot mogelijk deel zal moeten bestaan uit hergebruik van bestaande leidingen. Daarom is het kabinet voornemens Gasunie te vragen de ontwikkeling van het transportnet voor waterstof op zich te nemen en de gasleidingen vrij te spelen om te kunnen hergebruiken.

Ook komt het kabinet met een plan, waarbij gebruik wordt gemaakt van de Cluster Energiestrategieën (CES’en), dat inzicht geeft in waar en wanneer behoefte aan transportcapaciteit ontstaat. In combinatie met een tijdslijn voor het beschikbaar komen van leidingen, moet dit leiden tot een onderbouwde uitrol en fasering van het landelijk waterstofnet. Het is aan een nieuw kabinet om te besluiten hoe de leidingen moeten komen te liggen en de financiering daarvan.

Goede boterham
In de komende periode gaat de rijksoverheid in reactie op het rapport in ieder geval werk maken van het ontwikkelen van een uitrolplan voor een transportnet voor waterstof. Staatssecretaris Yeşilgöz-Zegerius hierover: ‘Waterstof is nodig om onze industrie te verduurzamen en banen hier in Nederland te houden. Als we het goed aanpakken, kan ons land er bovendien ook nog een goede boterham mee verdienen. De overheid moet wat mij betreft de juiste randvoorwaarden bieden, zoals infrastructuur, zodat bedrijven de noodzakelijke verduurzamingsslag hier in Nederland kunnen maken. Dat we ons uitstekende gasnet met enkele aanpassingen veilig en kosteneffectief kunnen omvormen tot een transportnet voor waterstof biedt een grote verduurzamingskans voor de Nederlandse industrie die we niet mogen laten liggen.’

Uitrolplan
‘Het uitrolplan moet helderheid bieden waar en wanneer het transportnet zal worden ontwikkeld en dus ook waar (voorlopig) niet, en welke budgettaire middelen daarvoor nodig zijn’, vervolgt de staatssecretaris. ‘Bedrijven die denken over het inzetten van CO2-vrije waterstof om te verduurzamen, hebben inzicht nodig in de beschikbaarheid van infrastructuur om CO2-vrije waterstof af te kunnen nemen. Dat is nodig om te kunnen investeren in verduurzaming met behulp van CO2-vrije waterstof. Met de ontwikkeling van een transportnet voor waterstof zou een essentieel onderdeel van de waterstofketen tot stand komen en kunnen we bouwen aan een sterke positie van Nederland als waterstofland.’

Het uitrolplan moet volgens Yeşilgöz-Zegerius zorgen voor een onderbouwde en gefaseerde uitrol van een landelijk waterstoftransportnet. ‘Een gefaseerde uitrol waarbij op verschillende locaties begonnen zou kunnen worden met de ontwikkeling van delen van het net, maar wel steeds met als uitgangspunt dat uiteindelijk een geïntegreerd transportnet kan ontstaan. Het uitrolplan zal helderheid moeten gaan bieden waar en wanneer het transportnet zal worden ontwikkeld en dus ook waar (voorlopig) niet. In het uitrolplan wil ik een balans zoeken tussen enerzijds het scheppen van duidelijkheid aan potentiële gebruikers en anderzijds het stapsgewijs ontwikkelen van het net, zodat voortschrijdende marktontwikkelingen meegenomen kunnen worden.’