logo
wvhj2023
© Ruben Noom | Dreamstime.com
© Ruben Noom | Dreamstime.com
23 september 2020

PBL: toenemende ruimteclaims vragen om meer afstemming tussen overheden

De toenemende ruimteclaims voor onder meer het opwekken van duurzame energie met windmolens en zonnepanelen, maar ook wonen en werken vragen om meer afstemming tussen overheden.

Dat stelt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in de eerste rapportage Monitor van de Nationale Omgevingsvisie (Monitor NOVI). De PBL-publicatie is een reactie op de recent uitgebrachte Nationale Omgevingsvisie waarin het kabinet onder meer een voorkeursvolgorde voor zonnepanelen heeft opgenomen alsook de wens zonneparken op landbouwgrond te beperken. 

44 procent meer ruimte voor werken
De Monitor NOVI brengt iedere 2 jaar de voortgang van de NOVI in kaart. Het is een vervolg op de Monitor Infrastructuur en Ruimte. In het rapport wordt informatie gebundeld van het PBL, het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM), de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

De Monitor NOVI laat zien dat wonen en vooral werken steeds meer ruimte in beslag nemen. De ruimte voor werken is sinds 1996 met 44 procent toegenomen. Dit is een veel sterkere stijging dan van de ruimte voor wonen, die in dezelfde periode met 10 procent toenam. Het aantal banen is gegroeid met 24 procent, veel minder dan het ruimtegebruik hiervoor. De werkgelegenheid in Nederland is volgens het PBL dus ruimte-intensiever geworden; het ruimtegebruik per baan neemt toe.

Duurzaam voortbestaan natuur
Maar niet alleen de omvang van de ruimteclaims voor wonen en werken is van belang; voor de bereikbaarheid en de agglomeratiekracht is ook de plaats van belang. Wat die plaats betreft: de Monitor NOVI constateert dat de afgelopen 20 jaar de locaties voor wonen en werken gemiddeld dichter bij elkaar zijn komen te liggen, vooral rond Amsterdam, in Flevoland, Utrecht, Overijssel en bij Eindhoven. Nieuwe woningen en bedrijfsgebouwen zijn vooral gebouwd in de buurt van bestaande bebouwing.

In grote delen van de Nederlandse landnatuur zijn niet alleen de ruimtelijke, maar ook de milieucondities nog matig of slecht voor het duurzaam kunnen voortbestaan van soorten en ecosystemen. Uit de aanwezige vegetatie in verschillende ecosystemen blijkt ook dat de milieucondities voor landnatuur gemiddeld genomen in de periode 1999-2018 verder zijn verslechterd.

Zonne-energie
De Monitor NOVI bevestigt verder het beeld dat Nederland grote uitdagingen kent om genoeg hernieuwbare energie op te wekken. Bijvoorbeeld het doel voor opgesteld vermogen aan windenergie in 2020 wordt immers niet gehaald. Verder noemt het PBL het een opvallende ontwikkeling dat het aandeel van energie uit zonnepanelen snel toeneemt. ‘Het grootste deel daarvan staat op daken, maar het aandeel zonneparken op het land (nu 13 procent van het vermogen aan zonne-energie) neemt sneller toe.’

Vinger aan de pols
‘Met de Monitor NOVI houden we de vinger aan de pols van het kabinet: worden de gestelde doelen gehaald? Je ziet dat de druk op de ruimte de laatste jaren sterk is toegenomen. Het kabinet probeert dat met de NOVI in goede banen te leiden. Dit vraagt om effectieve afstemming, binnen het Rijk maar ook met decentrale overheden’, stelt Rienk Kuiper, hoofdauteur van de monitor. ‘Wij volgen toekomstige ontwikkelingen nauwgezet. Wat komt er allemaal op Nederland af en hoeveel ruimte vraagt dat? De inrichting van onze leefomgeving heeft grote invloed op milieu en economie en op het algemeen welbevinden. Het is van groot belang dat wij als onafhankelijk instituut scherp meekijken naar de keuzes die worden gemaakt.’

Deel dit artikel:

Nieuwsbrief

Meld u aan voor de nieuwsbrief met het laatste nieuws!
Ja, ik wil de nieuwsbrief ontvangen en heb de privacy policy gelezen.

Laatste Nieuws

Bekijk al het nieuws

Meest gelezen

Producten