De problematiek is bekend: door de snelle opmars van zonne-energie enerzijds en de komst van meer en meer grootverbruikers zoals datacenters anderzijds, ontstaat er een capaciteitstekort op het Nederlandse elektriciteitsnet. Met die problematiek wordt ook Liander al geruime tijd geconfronteerd. Zou de netbeheerder meer vermogen aansluiten, dan worden kabels te heet of loopt de spanning op de kabel te hoog op, met alle gevolgen van dien. Het bewaken van de Power Quality (PQ) – de kwaliteit van stroom en spanning – is immers van essentieel belang voor de continuïteit van de bedrijfsvoering en de betrouwbaarheid van elektriciteitsnetten en processen bij eindgebruikers. Liander moet klanten steeds vaker noodgedwongen transportbeperkingen opleggen vanwege problemen met de spanningskwaliteit. Achter de schermen werkt de netbeheerder aan een reeks oplossingen. De enig, echt structurele oplossing is het verzwaren van de elektriciteitsnetten, maar er zijn ook tussenoplossingen.
PQ-regeling
‘We proberen een aantal transportbeperkingen slim op te lossen’, opent Wouter van den Akker het gesprek. Hij is manager Strategie & Innovatie bij Liander. ‘Een van de nieuwste instrumenten is dynamische vermogensregeling van grootschalige zonnedaken en zonneparken. De omvormers worden hierbij zó geprogrammeerd dat ze voorkomen dat de spanning in het net te hoog wordt als er meer elektriciteit doorheen stroomt. Dat doen de omvormers door onder meer “onbruikbare” blindstroom van het net te halen en het actieve vermogen te beperken op die momenten dat het nodig is.’
De teruglevering van zonnepanelen limiteren kan alleen als er een mechanisme is dat reageert op de hoeveelheid energie die het netwerk nog aankan. Dat mechanisme, en daarmee dé sleutel tot succes, is de PQ-regeling van pv-omvormers. Dynamische vermogensregeling – ook wel dynamisch terugleveren genoemd – vergt dan ook een ijzeren discipline om gecontroleerd op de grens van het net te kunnen opereren. Van de netbeheerder, maar meer nog van de omvormerfabrikant. De netbeheerder moet immers blind kunnen vertrouwen op de kwaliteit van de omvormer. Faalt deze, dan wordt de netbeheerder acuut met een spanningsprobleem geconfronteerd.