TenneT maakt als eerste netbeheerder congestieonderzoek openbaar

Hoogspanningsnetbeheerder TenneT meldde afgelopen februari dat er bij het 110-kilovolt-onderstation Oosterwolde sprake is van structurele congestie. Uit onderzoek bleek dat congestiemanagement op deze locatie niet mogelijk is.

Transportvermogen volledig vergeven
Daarbij stelde de netbeheerder dat congestiemanagement niet mogelijk is, omdat er niet kan worden voldaan aan alle criteria van de Netcode Elektriciteit. Aangezien TenneT transparant wil zijn over de wijze van het onderzoek en de daarin meegenomen factoren die bepalend zijn voor het onderzoeksresultaat, worden deze argumenten nu ook onderbouwd door het congestieonderzoeksrapport te publiceren.

Uit het rapport blijkt dat de verwachte congestie wordt veroorzaakt omdat de vraag naar transportcapaciteit groter is dan de beschikbare transportcapaciteit. In het genoemde congestiegebied is het totale voorziene gecontracteerde transportvermogen 107 megawatt. Het totale beschikbare transportvermogen bedraagt circa 77 megawatt. Dit vermogen is volledig vergeven in getekende offertes voor gecontracteerd transportvermogen bij de betrokken netbeheerder Liander.

'Momenteel wordt de transportcapaciteit in het onderliggende middenspanningsnet van Liander beperkt door de 110/10-kilovolt-transformatoren', is hierover te lezen in het onderzoeksrapport. 'Deze transformatoren hebben op dit moment een totale capaciteit voor 36 megawatt transportvermogen voor invoeden. Door Liander wordt gewerkt aan uitbreiding en verzwaring van de koppeling met het hoogspanningsnet. Deze verzwaring is naar verwachting in 2022 afgerond. Op dat moment zullen de transformatoren een totale capaciteit van 124 megawatt transportvermogen voor productie hebben. Huidige en nieuwe klanten zijn of worden thans door Liander aangesloten met een transportbeperking en kunnen tot de uitbreiding gereed is niet hun gevraagde vermogen invoeden. Na afronding van de uitbreiding kunnen zij hun volledige gevraagde vermogen invoeden. Dit volledige gevraagde vermogen bedraagt 107 megawatt.'

Vermogensstroomberekeningen: ook netschakels moeten verzwaard
De te verwachten belasting wordt gebaseerd op vermogensstroomberekeningen. Die berekeningen voor de toekomstige belasting van de kritische netschakels zijn uitgevoerd bij een toestand van het net op het moment van feitelijke aansluiting van de aanvrager, inclusief eventuele versterkingen die redelijkerwijs nog voor het moment van aansluiting kunnen worden gerealiseerd en met inachtneming van de wettelijk van toepassing zijnde veiligheidsmarges en de seizoensafhankelijke limieten. 

'Met de huidige gecontracteerde en derhalve te verwachten opwek van 107 megawatt ontstaan overschrijdingen van de lijncapaciteit tot 231 uur per jaar', stelt TenneT. 'Dit zal na inbedrijfname van de uitbreiding van Liander in 2022 plaatsvinden. Ook het plaatsen van zonnepanelen bij kleinverbruikers gaat onverminderd door, waardoor de opwek verder zal groeien. Het aantal, de duur en de grootte van de n-1-overschrijdingen zal daardoor naar verwachting ook toenemen. Gegeven de aanvragen in het betreffende netdeel zal de belasting op genoemde netschakels in de toekomst de n-1-veilige transportcapaciteit overschrijden. Nieuwe klantvragen leiden tot overschrijdingen groter dan 120 procent en kunnen derhalve niet aangesloten worden totdat het 110-kilovolt-net versterkt is.'

De uitbreidingen van de 4 betreffende 110-kilovolt-netschakels is naar verwachting afgerond in 2026. De congestie is daardoor vermoedelijk ook opgelost in dit jaar. Tot dat moment verwacht TenneT in de jaren 2023-2026 jaarlijks een congestie van 1.693 megawattuur.

Inventarisatie marktanalyse niet openbaar
In het congestiegebied is door TenneT een inventarisatie uitgevoerd van de marktpartijen die binnen het gebied verwacht worden bij te kunnen dragen aan congestiemanagement. De inventarisatie die TenneT heeft gemaakt, is vanwege de aanwezigheid van marktgevoelige informatie niet openbaar gemaakt.

Uit de marktanalyse wordt wel duidelijk dat er geen kansen zijn voor redispatch; het wijzigen van het bedrijfsschema van energiecentrales van klanten zodat er geen congestie optreedt. Voor een marktgebaseerde oplossing met redispatch-biedingen moeten er voldoende potentiële deelnemers zijn aan congestiemanagement. Dit wordt getoetst aan de hand van de volgende 2 criteria:

1. Aantal deelnemers | Om effectieve marktwerking te garanderen, moeten er minstens 3 potentiële deelnemers zijn die aan de minimale bedrijfsvoeringsvoorwaarden voldoen. Deze potentiële deelnemers moeten daadwerkelijk onafhankelijke partijen zijn die operationeel in staat zijn om deel te nemen aan congestiemanagement. In het betreffende congestiegebied van TenneT is 1 mogelijke deelnemer bekend die bij kan dragen aan congestiemanagement. Dit is minder dan het minimum van 3 mogelijke deelnemers. Het aantal mogelijke deelnemers is derhalve onvoldoende voor het toepassen van congestiemanagement.
2. Volume verwachte beschikbaar vermogen | Het verwachte beschikbare vermogen van de mogelijke deelnemers, exclusief de grootste mogelijke deelnemer, is 0 megawatt. Het benodigde vermogen is 20 megawatt. Het volume beschikbaar vermogen is daarmee onvoldoende in het betreffende congestiegebied.

Conclusies
Toewijzing van nieuwe aanvragen leidt volgens het onderzoek tot overschrijdingen van meer dan 20 procent boven de n-1-veilige transportcapaciteit. Rekening houdend met de van toepassing zijnde netontwerpcriteria en operationele veiligheidsgrenzen zijn verdere overschrijdingen volgens TenneT niet oplosbaar met congestiemanagement.

Op basis van het onderzoek blijkt dus dat congestiemanagement geen oplossing biedt in het betreffende gebied voor overschrijdingen tot 120 procent, om de volgende redenen:

• er zijn niet voldoende potentiële deelnemers voor congestiemanagement;
• de potentiële deelnemers hebben onvoldoende volume voor congestiemanagement;
• TenneT kan invoedingen en afnamen van de aangeslotenen van Liander niet real-time monitoren en kan deze partijen niet laten op- of afregelen;
• de verwachte duur van congestie is langer dan 4 jaar.