Minister Wiebes over netcapaciteit: ‘ja tenzij’-principe voor toekennen subsidie in najaarsronde SDE+

In het Algemeen Overleg werd er uitgebreid gedebatteerd over de problemen met de netcapaciteit bij de uitrol van hernieuwbare-energieprojecten, meer specifiek over dak- en grondgebonden projecten met zonnepanelen. De verschillende Tweede Kamerleden uitten onder meer kritiek op de verplichte transportindicatie die Wiebes voor de najaarsronde van de Stimuleringsregeling Duurzame Energie (SDE+) in het leven roept.

Structuurvisie zon
GroenLinks-kamerlid Tom van der Lee uitte meermaals zijn ongenoegen: ‘De problemen met de netcapaciteit zijn onverwachts heel groot. Er is nu toch enige paniek over hoe we dit op korte termijn gaan managen. Ik had verwacht dat de minister geen onomkeerbare stappen zou nemen. Want waarom is er nog geen overeenstemming bereikt over congestiemanagement en de wijze waarop de transportindicatie wordt afgegeven? En is de minister bereid om de Autoriteit Consument & Markt (ACM) vooraf te laten toetsen als netbeheerders een negatieve transportindicatie afgeven? Voor de structurele oplossing lijkt het in ieder geval een belangrijk probleem dat er geen structuurvisie op zon is…’

Ook Kamerlid Chris Stoffer (SGP) deed een duit in het zakje door te stellen dat de ‘netbeheerder het stoplicht niet zomaar op rood moeten kunnen zetten’. D66-Kamerlid Matthijs Sienot geeft de huidige netproblematiek de titel ‘het gat van Samsom’. De PvdA'er liet in het Energieakkoord forse doelen voor onder meer zonne-energie vastleggen, maar de investeringen in het elektriciteitsnet zijn achtergebleven.

12 miljard euro investeren
Minister Wiebes kwam met een duidelijk antwoord op de proppen. ‘We kunnen als een feit vaststellen dat de planning van de netcapaciteit beter had gemoeten. Er zijn enorm veel zonnepanelen geplaatst en we zien dat we in ramingen de kostendaling van zon hebben onderschat. De echte bazooka om de netproblematiek op te lossen is investeren. In de duur van het Klimaatakkoord tot 2030 wordt er algauw 12 miljard geïnvesteerd door TenneT alleen. Dat is een fenomenaal bedrag voor extra netcapaciteit. Er ligt een plan van aanpak met 6 maatregelen (red. het Klimaatakkoord bevat 6 structurele maatregelen en bovendien heeft Wiebes 6 extra kortetermijnoplossingen aangekondigd) die we allemaal nemen om de problematiek te lijf te gaan. The new kid on the block is een transportindicatie.’

Spelregels
CDA-Kamerlid Agnes Mulder maant Wiebes vooral tot haast: 'We moeten niet wachten op de Regionale Energiestrategieën om in Drenthe voldoende netcapaciteit te krijgen. Het moet klip-en-klaar zijn dat er extra verdeelstations komen.'

Wiebes zegde Mulder toe met een Kamerbrief te komen waarin die duidelijkheid verschaft wordt. 'Ik wil voorkomen dat we nu projecten honoreren die niet gerealiseerd kunnen worden, we moeten doorgaan met projecten die wél op het elektriciteitsnet kunnen. Gezien de ambities van het Klimaatakkoord kunnen we wachten ons niet permitteren. We moeten nu door met dingen die op het elektriciteitsnet kunnen, straks zorgen dat er meer dingen op het elektriciteitsnet passen en in de tussenliggende periode spelregels vaststellen waardoor er zoveel mogelijk gebeurt.'

Ja tenzij
Minister Wiebes stelde dat bij veel partijen de verdenking bestaat dat het voor netbeheerders ‘wel heel gemakkelijk wordt om nee te zeggen’ bij het afgeven van een transportindicatie. ‘De netbeheerder is een monopolist. We moeten de transportindicatie inrichten volgens het “ja tenzij”-principe zodat de netbeheerder alleen nee kan zeggen als hij alle stappen in de regelgeving heeft doorlopen en er ook een definitief oordeel van de ACM ligt. Het is mijn streven dat dit oordeel van de ACM er vooraf is, maar dat lukt helaas niet voor de aanstaande SDE+-najaarsronde. Voor deze subsidieronde moet er geschipperd worden.We willen voorkomen dat er subsidieaanvragen moeten worden gehonoreerd die niet op het elektriciteitsnet passen. Laten we verdere ongelukken voorkomen. Het is onwenselijk om projecten te honoreren die daarna niet het elektriciteitsnet op kunnen. Er is nu even een instrument nodig om te waarschuwen.’

Voor de najaarsronde 2019 wordt er volgens Wiebes bij het afgeven van de transportindicatie aangesloten bij het huidige wettelijk kader. ‘In 2020 kijken we naar inbedding in (net)codes. Maar voor nu doen we het zoals kan en straks zoals het moet. We moeten straks willekeur tegengaan. Een transportindicatie moet op een uniforme manier worden afgegeven. Daar worden nu afspraken over gemaakt en zodra de verf droog is, gaan deze ter beoordeling naar de Tweede Kamer.’