VNG presenteert modelverordening voor lokaal eigendom

Het instrument van Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) moet helpen bij een eerlijkere verdeling van lusten en lasten.

Wettelijke basis
De nieuwe modelverordening is gebaseerd op artikel 6.12, derde lid, van de Energiewet, die naar verwachting per 1 januari 2026 in werking treedt. Het streven naar 50 procent lokaal eigendom werd eerder al vastgelegd in het Klimaatakkoord, maar krijgt met deze modelverordening een concretere invulling. Gemeenten kunnen de verordening nu al voorbereiden en vaststellen, zodat deze direct kan worden toegepast zodra de Energiewet van kracht wordt.

Motiveringsplicht
Lokaal (mede-)eigendom betekent dat inwoners en ondernemers uit de directe omgeving mede-eigenaar kunnen worden van windmolens of zonnepanelen in hun buurt. De modelverordening bevat een motiveringsplicht voor initiatiefnemers. Dit betekent dat zij moeten aantonen welke inspanningen ze hebben verricht om lokaal eigendom te bevorderen.

Indien het percentage onder de 50 procent blijft, moet onderbouwd worden waarom dat het geval is en welke alternatieve vormen van financiële participatie worden aangeboden. Deze verantwoording maakt het voor gemeenten mogelijk om de inspanningen objectief te beoordelen.

Maatwerk mogelijk
Gemeenten hebben ruimte om de modelverordening naar eigen inzicht aan te passen. Ze kunnen bijvoorbeeld zelf bepalen vanaf welke capaciteit de verordening van toepassing is, hoe de kring van lokale partijen wordt gedefinieerd en welke documentatie vereist is om aan de motiveringsplicht te voldoen. De VNG heeft hiervoor een implementatiehandleiding opgesteld die gemeenten helpt bij het maken van deze keuzes.