CBS verbetert monitoring energieverbruik dankzij slimme meters

Voorheen werd het verbruik van consumenten geschat op basis van historische gegevens.

Preciezere monitoring
‘Er kan nu nauwkeuriger dan voorheen worden gemonitord’, vertelt CBS-onderzoeker energiestatistieken Mark Mangnus. ‘En we hebben de mogelijkheid nieuwe inzichten op te doen.’ Beschikt een woning over een slimme meter, dan kan de netbeheerder de data over het gas- en elektriciteitsverbruik uitlezen.

Mangnus schetst de vooruitgang aan de hand van een voorbeeld: ‘Stel, wij willen het gas- en elektriciteitsverbruik over 2023 kennen voor het hele land of een regio, maar nog niet alle consumenten hebben hun jaarafrekening gekregen. Het CBS heeft deze cijfers dan ook niet. De leverancier maakt dan een schatting.’ Dankzij de data uit slimme meters baseert het CBS zich niet langer op schattingen, maar op het daadwerkelijke verbruik van een geanonimiseerde groep meters, en dat maandelijks in plaats van jaarlijks.

Warmtepomp en zonnepanelen
De cijfers over gas- en elektriciteitsverbruik in woningen waren voorheen al betrouwbaar. Mangnus: ‘Het CBS heeft altijd prima kunnen werken met de geschatte cijfers. Maar in de afgelopen jaren is het gedrag van veel consumenten veranderd als gevolg van de gestegen energieprijzen. Er ontstond een financiële prikkel om minder energie te gebruiken.’

Daarnaast verandert de woningvoorraad snel. ‘In de toekomst is de klassieke woning met een cv-ketel niet langer de norm. Steeds meer woningen worden aardgasvrij of bijna aardgasvrij verwarmd, met een warmtepomp of via stadsverwarming. Daarnaast krijgen steeds meer woningen zonnepanelen of een laadpaal voor de elektrische auto.’

Klimaatdoelen monitoren
De landelijke overheid heeft behoefte aan zo accuraat mogelijke informatie over energieverbruik om te monitoren in hoeverre Nederland de doelen uit het Klimaatakkoord van Parijs haalt. Daarom hebben de ministeries van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening en Klimaat en Groene Groei via het programma Verbetering van de Informatievoorziening voor de Energietransitie (VIVET) in 2023 aan het CBS gevraagd een actuele maandstatistiek op te zetten.

Hiervoor werd een beroep gedaan op Energie Data Services Nederland (EDSN), het IT-samenwerkingsplatform van de 6 regionale en 2 landelijke netbeheerders. Wessel Popma, business analist bij EDSN: ‘Op 9 april van dit jaar waren er bijna 14,2 miljoen slimme meters die wij mogen uitlezen: circa 8 miljoen voor elektra en ongeveer 6,2 miljoen voor gas. Van 99,6 procent van deze slimme meters worden de data uitgelezen.’

De nieuwe statistieken zullen onder meer terugkomen in CBS-publicaties over het energieverbruik van woningen en worden gebruikt voor de jaarlijkse Klimaat- en Energieverkenning. ‘Beleidsmakers kunnen zich dan baseren op informatie die nauwkeuriger is dan voorheen', aldus Mangnus.