Hoge Raad waarschuwt: Belgische arbeidsmarkt vergroent te traag

Volgens het rapport bedroeg de werkgelegenheid in de milieusector in 2022 slechts 2,3 procent van de totale Belgische werkgelegenheid. Dit percentage is sinds 2019 nauwelijks gegroeid en is zelfs licht gedaald. Bovendien ligt het aandeel onder het Europese gemiddelde en blijft het ver achter bij Scandinavische landen, die vooroplopen in de groene transitie.

Lage arbeidsmobiliteit
Een van de belangrijkste knelpunten die de Hoge Raad aanstipt, is de lage arbeidsmobiliteit in België. De overstap tussen sectoren en regio’s verloopt moeizaam, wat een snelle aanpassing aan een duurzamere economie belemmert. De onderzoekers melden dat er dringend maatregelen nodig zijn om herscholing naar technische beroepen gemakkelijker te maken.

Daarnaast is het aantal afgestudeerden in STEM-richtingen – Science, Technology, Engineering, Mathematics – te laag om de transitie naar een CO2-arme economie te ondersteunen. Dit tekort aan technisch geschoold personeel vertraagt de vergroening van de arbeidsmarkt. Om dit probleem aan te pakken, beveelt de Hoge Raad aan om het STEM-beleid te versterken en meer in te zetten op het activeren van inactieven, vrouwen en oudere werknemers.

Teruglopende productiviteit
Naast de trage vergroening toont het rapport ook aan dat de arbeidsproductiviteit in België blijft afnemen. Vooral de industriële sector ziet al enkele jaren een daling in productiviteitsgroei.

Tegelijkertijd is de werkgelegenheid in emissie-intensieve sectoren – zoals zware industrie en energieproductie – tussen 1995 en 2022 met bijna 50 procent gedaald. Deze sectoren vormen een extra obstakel voor de groene transitie. De Hoge Raad waarschuwt dan ook dat als België niet snel actie onderneemt, het achterop dreigt te raken bij het behalen van de Europese klimaatdoelstellingen en economisch terrein te verliezen ten opzichte van zijn buurlanden.

Klimaatbeleid
De Hoge Raad adviseert daarom om het arbeidsmarktbeleid actief te betrekken bij het klimaatbeleid: een ambitieus klimaatbeleid moet zowel voorspelbaar en duurzaam zijn als anticiperen op de behoeften van de arbeidsmarkt.

Daarnaast moet de overheid ervoor zorgen dat de groene transitie kansen creëert voor alle werknemers, met name voor werknemers in bedrijfstakken met een hoge uitstoot. Er moet ook worden gezorgd voor een goed evenwicht tussen mannen en vrouwen in de gecreëerde banen, terwijl er eveneens kansen moeten worden geboden aan kortgeschoolden.