Tweede Kamer keurt Energiewet goed

Energiewet naar de Eerste Kamer

Nu de nieuwe Energiewet door de Tweede Kamer is aangenomen, gaat deze naar de Eerste Kamer. Zodra de Eerste Kamer ingestemd heeft met het wetsvoorstel, wordt deze in de praktijk daadwerkelijk van kracht.

Formeel beschouwd kan de Eerste Kamer wetsvoorstellen alleen verwerpen of aannemen. In de praktijk heeft ze echter nog meer mogelijkheden en zal vooral het debat in de Eerste Kamer – waarbij demissionair minister Jetten of zijn opvolger aanwezig zal zijn om zijn wetsvoorstel te verdedigen – van belang zijn.

Repareren
Niet alleen kunnen uitspraken van bewindslieden in die debatten over een wetsvoorstel een rol spelen in toekomstige rechtszaken – omdat het debat in de Eerste Kamer deel uitmaakt van de wetsuitleg – ook kunnen de Eerste Kamerleden bewindslieden toezeggingen ontlokken over de toepassing van de wet. De Eerste Kamer kan verder geen amendementen indienen – waarmee het wetsvoorstel gewijzigd wordt – maar wel moties indienen.

Als de Eerste Kamer dreigt een wetsvoorstel te verwerpen, zal een minister bovendien geneigd zijn de Eerste Kamer tegemoet te komen. Een bewindspersoon neemt soms zelf het initiatief het wetsvoorstel te repareren door een wijzigingsvoorstel in te dienen. Daarnaast komt het ook wel eens voor dat de Eerste Kamer zoveel kritiek op een wetsvoorstel heeft, dat de regering het niet meer op stemming laat aankomen en het voorstel intrekt.

Te doorlopen stappen
Formeel zal het wetsvoorstel voor de Energiewet in de Eerste Kamer de volgende stappen doorlopen.

Stap 1: schriftelijke voorbereiding
Nadat een wetsvoorstel door de Tweede Kamer is aangenomen, gaat het naar de Eerste Kamer. De behandeling ervan wordt, net als in de Tweede Kamer, eerst schriftelijk voorbereid door een Kamercommissie die ook de te volgen procedure bespreekt. De commissie bepaalt daarmee of het wetsvoorstel direct op de agenda kan worden gezet van de plenaire vergadering of dat er eerst nog een voorbereidend onderzoek moet plaatsvinden. In dat laatste geval geven de leden van de commissie namens hun fractie schriftelijk commentaar op het wetsvoorstel en stellen ze vragen aan de regering. Die reageert daar weer op in een nota of memorie van antwoord. Soms worden er meerdere van zulke schriftelijke rondes gehouden, maar in de regel wordt 1 ronde voldoende geacht.

Stap 2: plenair debat in Eerste Kamer
Als de commissie de openbare behandeling van het wetsvoorstel voldoende heeft voorbereid, kan het op de agenda gezet worden van de plenaire vergadering. Als er in de plenaire vergadering niet over het wetsvoorstel gesproken hoeft te worden, wordt het voorstel direct op de agenda gezet en als hamerstuk afgedaan. Dat laatste is in het geval van de Energiewet echter onwaarschijnlijk. Zodra het plenaire debat heeft plaatsgevonden, wordt de stemming in de regel op de agenda voor de eerstvolgende vergadering gezet.

Stap 3: Afkondiging en inwerkingtreding
Als de Eerste Kamer instemt met het wetsvoorstel gaat het naar het Kabinet van de Koning voor ondertekening door de Koning. Vervolgens gaat het naar het ministerie waar de betrokken bewindspersoon ondertekent. Dit laatste is het zogenaamde ‘contraseign’. Daarna wordt de wet geplaatst in het Staatsblad waarmee de daadwerkelijke inwerkingtreding geregeld wordt.