De harde cijfers | Bijna 150.000 Vlamingen installeerden in 2023 zonnepanelen

Het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) meldt dat Vlaanderen vorig jaar 1.047,47 megawatt aan omvormervermogen verwelkomde, verdeeld over 152.285 nieuwe zonnepaneelinstallaties. Energieminister Zuhal Demir meldde eerder al dat 2023 daarmee een recordjaar is. In 2020 installeerden weliswaar iets meer Vlaamse burgers en bedrijven zonnepanelen, 156.398 stuks, maar de cijfers van 2023 zullen nog naar boven bijgesteld worden. Bovendien is het oude recordjaar qua vermogen, 2011 met 873,70 megawatt, sowieso overtroffen. Omdat de Vlaamse subsidie voor zonnepanelen zowel voor consumenten als voor bedrijven per 1 januari is stopgezet, vond daarbij in december een eindejaarsrush plaats.

Voorlopige cijfers
Uit de nieuwste cijfers van het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) blijkt dat afgelopen jaar 149.360 consumenten zonnepanelen installeerden. Dat is 28 procent meer dan in dezelfde periode in 2022. Het daarmee gemoeide omvormervermogen van 716,25 megawatt is 31 procent hoger dan in dezelfde periode in 2022. De installatiecijfers voor de maanden november en december zullen daarbij in ieder geval nog naar boven bijgesteld worden.

De daadwerkelijke groei ligt dus hoger, omdat de cijfers voor 2022 vrijwel definitief zijn, terwijl die voor 2023 voorlopig en een eerste indicatie zijn. Verhogingen vinden aan de lopende band plaats. De oorzaak is dat nieuwe installaties verschillende stappen moeten doorlopen. Hierdoor worden ze in veel gevallen pas enkele maanden na indienstname door de netbeheerders geregistreerd. Data van het recentste kwartaal, en in het bijzonder de laatste maand, zijn daarom per definitie onvolledig en volgens het VEKA een onderschatting van de werkelijkheid. 

Afkoeling
De cijfers voor het derde kwartaal zijn inmiddels meermaals gecorrigeerd en daarbij is duidelijk zichtbaar geworden dat de verkopen in de residentiële zonne-energiemarkt in Vlaanderen in het derde kwartaal gedaald zijn. Er werden weliswaar 33 procent meer zonnepaneelinstallaties bij consumenten gerealiseerd, maar de groeicijfers lagen in het eerste en tweede kwartaal met respectievelijk 184 en 114 procent groei fors hoger. Door de eindejaarsrush is de verkoop in het vierde kwartaal flink aangetrokken en daarmee zal duidelijk worden dat het laatste kwartaal ook in 2023 het beste van het jaar is geweest.

Gemeten naar omvormervermogen is in het eerste kwartaal 239 procent meer omvormervermogen opgeleverd dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar. De groei van het nieuw opgestelde omvormervermogen in het tweede kwartaal ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar bedraagt 131 procent en voor het derde kwartaal bedraagt de groei slechts 39 procent. In het vierde kwartaal is vooralsnog een krimp zichtbaar, maar dit is een vertekend beeld, omdat de kwartaalcijfers nog naar boven bijgesteld zullen worden.

Per vermogenscategorie
Onderstaande tabel bevat de in 2023 door het VEKA geregistreerde, nieuw geïnstalleerde zonnepaneelinstallaties. De vermelde vermogens zijn de omvormervermogens (AC-vermogen).

Per provincie
Per provincie is de verdeling van het aantal nieuwe installaties in 2023 als volgt:

Per kalendermaand
De 2 onderstaande grafieken tonen het aantal nieuwe installaties bij consumenten (kleiner dan 10 kilowatt) en het hiermee gemoeide omvormervermogen voor 2022 en 2023. 

De 2 onderstaande grafieken tonen het aantal nieuwe installaties in de zakelijke markt (systemen groter dan 10 kilowatt) en het hiermee gemoeide omvormervermogen voor 2022 en 2023. 

29 procent meer installaties
De onderstaande tabel bevat een vergelijking tussen het aantal nieuwe installaties van de kalenderjaren 2022 en 2023 en laat zien dat dit met 29 procent is gestegen.

58 procent meer vermogen
De onderstaande tabel bevat een vergelijking tussen het vermogen van de nieuwe installaties in de kalenderjaren 2022 en 2023 en laat zien dat dit met 58 procent is gegroeid. Waar de groei in de eerste cijfers voor 2023 nog bijna in zijn geheel toe te schrijven was aan de residentiële markt (red. systemen kleiner dan 10 kilowatt), is de procentuele groei in de zakelijke markt nu fors groter dan in de residentiële markt: 169 versus 28 procent. In alle segmenten van de zakelijke markt (red. systemen groter dan 10 kilowatt) bedraagt de groei honderd tot honderden procenten. Dat deze groei aanvankelijk niet zichtbaar was, komt doordat veel zakelijke installaties door het verwerkingsproces pas maanden na inbedrijfstelling - met terugwerkende kracht - in de statistieken terug te zien zijn.