Nieuw onderzoek: grote kansen productie zonnecellen en zonnepanelen in Nederland

Belangrijkste conclusies Roland Berger en Invest-NL

Het rapport ‘Duurzame zonne-energie’ dat door Invest-NL is opgesteld in samenwerking met adviesbureau Roland Berger, belicht de urgentie en kansen voor een Europese pv-maakindustrie. Hoewel er een prijsverschil bestaat tussen de productiekosten in China en Europa, spreekt het rapport van ‘bijzonder goede kansen’ voor Europese en Nederlandse producenten.

De belangrijkste conclusies zijn:

1. De zonnepaneelindustrie biedt enorm economisch potentieel, met een marktomvang van 30-50 miljard euro in 2030 in de Europese Unie met een verwachte groei van 12 tot 18 procent per jaar tot 2050.
2. Europa is sterk afhankelijk en niet in staat de eigen energietransitie te voorzien van pv. Een enkel land domineert nu de wereldwijde pv-industrie – 75 procent van de zonnepanelen en 85-97 procent van de halffabricaten (ingots, wafers en zonnecellen) komt uit China.
3. De productiecapaciteit van zonne-energie moet in Europa de komende 6,5 jaar vervijfvoudigen tot 50 gigawattpiek in 2023 vanwege de Net Zero Industry Act (NZIA). De tot nu toe aangekondigde uitbreidingen tot en met 2025 zijn echter beperkt tot 15 1a 25 gigawattpiek. Het programma van SolarNL ambieert om tot en met 2033 19 gigawattpiek op te zetten.
4. De limiet aan de efficiëntie van de huidige dominante zonneceltechnologie lijkt nu wel bereikt, er is veel ruimte voor verdere innovatie met hoogwaardige productieapparatuur, andere materialen en technologie zoals heterojunctie-, perovskiet- en tandemzonnecellen en innovatieve pv-modules en geïntegreerde zonnecelgebaseerde producten zoals lichtgewicht modules en dakgeïntegreerde zonnecellen.
5. Door invloed van schaalvoordelen en overheidssubsidies zijn prijzen bij Europese fabrikanten 13 tot 28 procent hoger in vergelijking met hun Chinese tegenhangers. In de Verenigde Staten zijn echter, door onder andere de Inflation Reduction Act en diverse regionale steunpakketten, de productiekosten aanzienlijk afgenomen. Er is een daling van 38 procent gerealiseerd van 31 naar 19,2 eurocent per wattpiek, wat de concurrentiepositie van Amerikaanse producenten aanzienlijk versterkt.
6. Hoewel de kostprijs het belangrijkste koopcriterium blijft voor klanten, is een groeiende bereidheid om een premium te betalen van 10 à 30 procent voor voordelen zoals dwangarbeid-vrije productie, langetermijnleveringszekerheid, veiligheid en duurzamere productie.
7. Er is nog beperkt aandacht voor andere criteria dan prijs om pv-producten te onderscheiden en aan te sluiten bij de – veranderende – koopcriteria van klanten. Meetbare onderbouwing van onderscheidende voordelen en traceerbaarheid hiervan helpt de businesscase van Europese producenten.