De woningen en achtertuinen van de 2 buren grenzen aan één kant aan elkaar.
50 jaar oud
In de achtertuin bevindt zich een 50 jaar oude berkenboom. De takken van de berk hangen voor een deel over de erfgrens en daarmee over het perceel van de eisers heen. Die hebben enkele jaren nadat ze in de straat kwamen wonen een schuur in hun tuin geplaatst die tegen de erfgrens gebouwd is ter hoogte van de berk.
De rechtszaak draait om de vraag of de over de erfgrens hangende takken van de berk teruggesnoeid moeten worden tot de perceelgrens. De eisers willen namelijk zonnepanelen op het dak van de schuur in hun achtertuin plaatsen. De overhangende takken van de berk zullen schaduw veroorzaken op de nog te installeren zonnepanelen en samen met afvallende takken en bladeren zal dit volgens de buren het rendement verminderen.
Eigendomsrecht
De woningeigenaren stellen dat hun buurman onrechtmatig handelt, omdat hij inbreuk zou maken op hun eigendomsrecht. Zij vragen de rechtbank om de buurman te dwingen binnen 6 weken de boom in de achtertuin te laten snoeien, waarbij de overhangende takken teruggesnoeid zouden moeten worden tot de perceelgrens. Daarbij zou een dwangsom opgelegd moeten worden van 500 euro per dag tot maximaal 25.000 euro.
De eisers beroepen zich daarbij op artikel 5:44 uit het Burgerlijk Wetboek. Kort weergegeven staat in dit artikel dat de eigenaar van een perceel grond waarover de takken van bomen van zijn buurman overhangen, de bevoegdheid heeft om die takken te snoeien als de buurman na een aanmaning heeft geweigerd om dat te doen. In beginsel hebben de woningeigenaren dan ook de bevoegdheid om de overhangende takken van de berk zelf te verwijderen of te vorderen dat de buurman deze verwijdert.
Doodgaan
De buurman stelt op zijn beurt dat de berk er al zeer lang staat en grote emotionele waarde voor hem heeft, omdat hij deze met zijn inmiddels overleden echtgenote heeft geplant. Als de berk moet worden teruggesnoeid tot de perceelgrens, wordt deze volgens hem instabiel en kan deze uiteindelijk omvallen, omwaaien of doodgaan door ziekte. Hij beroept zich daarbij op misbruik van recht door de eisers.
Van het door de buurman genoemde misbruik van recht kan onder meer sprake zijn als hij in redelijkheid niet tot uitoefening had kunnen komen. Voor het antwoord op de vraag of in dit geval sprake is van misbruik van recht, heeft de rechtbank het belang van de eisers bij de gevraagde snoei afgewogen tegen het belang van de buurman om de berk niet terug te hoeven snoeien tot de perceelgrens.
Gerechtvaardigd belang
Het belang van de eisers om een maximaal rendement te kunnen behalen met zonnepanelen op het dak van hun schuur, is volgens de rechter op zichzelf een gerechtvaardigd belang. Toch overweegt de rechtbank dat het belang van de buurman bij het niet tot de perceelgrens terug hoeven snoeien van de berk in dit geval zwaarder dient te wegen.
Schimmels
De buurman heeft in de rechtbank namelijk aangevoerd dat de snoei die geëist wordt schadelijk is voor de berk. Door de berk aan 1 kant terug te snoeien tot de perceelgrens, zal de boom instabiel worden, omvallen, omwaaien of zelfs doodgaan. De buurman heeft dit onderbouwd met een advies van Bart Boomwerk waarin staat dat door te veel snoeien gaten in de kroon van de boom kunnen ontstaan waardoor deze gevoelig wordt voor windstoten en er takken kunnen uitbreken. Bovendien blijkt uit het advies dat bij grote snoeiwonden rot, schimmels of ziektes kunnen ontstaan bij de berk.
50 jaar
De rechter vindt het verder van belang dat de berkenboom al 50 jaar in de achtertuin van de buurman staat. Deze was al aanwezig toen de eisers in 2011 naast hem kwam wonen en ook toen zij in 2019 een schuur in hun achtertuin plaatsten. Bovendien hebben ze er volgens de rechter zelf voor gekozen om de schuur achter in hun tuin te plaatsen naast de overhangende berk, wetende dat deze schaduw veroorzaakt en er takken en bladeren vanaf vallen.
Dat het rendement van de zonnepanelen die ze nu op het dak van de bewuste schuur willen plaatsen door de berk beïnvloed kan worden, heeft volgens de rechter dan ook mede te maken met de gemaakte keuze om de schuur daar neer te zetten. Dat de eisers op het moment van het plaatsen van de schuur geen plannen hadden om zonnepanelen op het dak van de schuur te plaatsen, maakt dat naar oordeel van de rechtbank niet anders.
Rendementsverlies onduidelijk
Bovendien stelt de rechter dat onduidelijk is hoe groot het rendementsverlies is dat door de berk zal worden veroorzaakt. In de door de woningeigenaren overgelegde e-mails en rapporten van deskundigen lopen de percentages uiteen van 75 procent tot 18 à 20 procent rendementsverlies, waarbij de uitkomst mede afhankelijk is van de vraag op welke wijze de zonnepanelen geschakeld zijn, wat ook een keuze van de woningeigenaren zelf is.
Daarmee is volgens de rechter niet duidelijk geworden dat het rendementsverlies zo aanzienlijk is, dat dit het terugsnoeien tot de perceelgrens van de overhangende takken van de berk – met alle mogelijke nadelige gevolgen van dien – rechtvaardigt.
Eis niet toegewezen
‘Het voorgaande maakt dat het belang van de gedaagde bij behoud van de berk zwaarder dient te wegen dan het belang van de eisers om een maximaal rendement met hun zonnepanelen te behalen, zodat sprake is van misbruik van bevoegdheid om in deze omstandigheden te vorderen dat de overhangende takken van de berk worden teruggesnoeid tot de perceelgrens’, aldus de rechter. ‘Op grond van art. 5:44 van het Burgerlijk Wetboek kan de vordering van de eisers tot snoeien dan ook niet worden toegewezen.’
Daarnaast stelt de rechter dat de overlast van de berk geen onrechtmatige hinder vormt en de takken daarom gesnoeid zouden moeten worden tot aan de perceelgrens. De woningeigenaren hebben namelijk tijdens de mondelinge behandeling van de rechtszaak verteld dat de berk, voordat het voornemen bestond om zonnepanelen te plaatsen, geen hinder veroorzaakte.
De vordering van de buren tegen hun buurman wordt dan ook afgewezen. Als eisende partij worden zij veroordeeld tot het betalen van de proceskosten die 1.282 euro bedragen.
De september 2024-editie van Solar Magazine is verschenen. Het tijdschrift bevat artikelen over de toekomst van de Nederlandse pv-markt, negatieve stroomprijzen, de strijd tegen dwangarbeid en Solar Solutions Kortijk.