logo
wvhj2023
© PBL
© PBL
25 maart 2023

Welk toekomstscenario wordt werkelijkheid: 70, 100 of 200 gigawattpiek zonnepanelen in 2050?

Wordt het Mondiaal Ondernemend, Snelle Wereld, Groen Land of Regionaal Geworteld? De 4 toekomstscenario’s van Planbureau voor de Leefomgeving voorzien in Nederland 70 tot 200 gigawattpiek aan zonnepanelen in 2050.

Verduurzaming van de economie, de aanpak van het woningtekort en het aanpassen van stad en land aan klimaatverandering vragen grote ingrepen in het Nederlandse landschap. Omdat niet alles overal kan, heeft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) 4 toekomstscenario’s gemaakt waarin verschillende keuzes ruimtelijk worden uitgewerkt.

Voorbij de korte termijn
‘Deze scenariostudie biedt beleidsmakers handvatten voor het uitzetten van lijnen naar de toekomst’, aldus PBL-sectorhoofd David Hamers die met een team van 25 onderzoekers aan de nieuwe ruimtelijke verkenning heeft gewerkt. ‘We moeten voorbij de korte termijn van steeds één kabinetsperiode van 4 jaar kijken. Alleen zo kan het kabinet in samenwerking met andere partijen succesvol keuzes maken voor de belangrijke transities waarvoor de Nederlandse samenleving staat. De oplossingen voor een hele reeks urgente issues vragen allemaal ruimte en zullen de inrichting van ons land op lange termijn ingrijpend veranderen. Een toekomstbestendig Nederland vergt decennialang vasthoudend omgevingsbeleid op alle bestuurlijke niveaus.’

Scherpere keuzes
Het is volgens het PBL van belang dat het kabinet scherpere keuzes maakt dan nu gebeurt. De regering zou een ruimtelijke structuur voor een langere periode bepalend moeten maken voor investeringen, zodat ontwikkelingen in landbouw en natuur elkaar kunnen gaan versterken en bestaande en nieuwe infrastructuur efficiënt en effectief kan worden benut. ‘Zo kan het kabinet tot een gecoördineerde aanpak komen, voorbij het huidige verkokerde beleid’, aldus het PBL.

Omdat nieuwe woonwijken, infrastructuur voor verkeer, energie en water, bedrijventerreinen en voorzieningen waarin nu wordt geïnvesteerd gemiddeld zeker 50 tot 100 jaar meegaan, doet de regering er verstandig aan om bij het maken van de huidige investeringsplannen terug te redeneren vanuit de toekomst. In de ruimtelijke verkenning van het PBL staan 4 scenario’s: Mondiaal Ondernemend, Snelle Wereld, Groen Land en Regionaal Geworteld.

Mondiaal ondernemend is een toekomstscenario waarin grote bedrijven de lead hebben. Snelle Wereld is een scenario waarin de nog verder toegenomen digitalisering afstanden doet verdwijnen. Het scenario Groen Land kent veel ruimte voor de natuur en bij Regionaal Geworteld nemen burgers het initiatief in hun eigen leefomgeving. Voor elk scenario zijn op basis van ruimtelijke modellering en ontwerpend onderzoek gedetailleerde kaarten van het bijbehorende Nederland van 2050 gemaakt. Die scenariokaarten brengen in beeld welke gevolgen verschillende keuzes hebben.

Multifunctionele zonneparken
De beleidsmakers kunnen volgens het PBL meer aandacht schenken aan de mogelijkheden die bepaalde oplossingsrichtingen bieden om ontwikkelingen op andere terreinen te versterken. Zo zijn er in Groen Land multifunctionele zonneparken, met een groter ruimtebeslag maar met een positief effect op landbouw en natuur, en dient in Mondiaal Ondernemend hergebruik van beton (circulaire economie) voor CO2-opslag. In alle scenario’s is er om de klimaatverandering te beperken sprake van inkrimping of zelfs sluiting van meerdere luchthavens, wat regionaal de geluidshinder kan beperken, de luchtkwaliteit kan verbeteren en ruimte biedt aan ander ruimtegebruik.

Zonnepanelen op Noordzee
De verschillende scenario’s laten zien dat het druk is en blijft op de Noordzee. Meervoudig ruimtegebruik lijkt dan ook nodig. Vooral verschillende combinaties van wind- en zonne-energie, natuur en aquacultuur bieden perspectief.

‘In Regionaal Geworteld blijft het windvermogen op zee beperkt tot zo’n 25 gigawatt, waardoor er wat minder beperkingen zijn voor de visserij’, schrijven de onderzoekers. ‘In Snelle Wereld bedraagt het vermogen aan wind op zee zo’n 40 gigawatt, zijn nieuwe vormen van energiewinning te vinden, zoals de productie van biobrandstoffen uit algen, en wordt in zeeboerderijen bijvoorbeeld zeewier geteeld dat dienst kan doen als biogrondstof voor onder andere de productie van eiwitten en als bouwsteen van de chemie.

In Groen Land staat 70 gigawatt aan windvermogen op zee, worden er biobrandstoffen geproduceerd en vindt op de Noordzee energieopslag plaats. ‘De Noordzeelanden hebben een samenhangend stelsel aan grote, beschermde natuurgebieden ingesteld. Ook in Mondiaal Ondernemend bedraagt het vermogen aan hernieuwbare energie op zee 70 gigawatt. Er staan veel grote windparken en sommige van deze parken bieden ook ruimte aan grote, drijvende zonneparken. Op enkele energie-eilanden wordt elektriciteit opgewekt en als waterstof of ammoniak opgeslagen. Sommige eilanden bieden ook ruimte aan datacentra of dienen voor het onderhoud van de windparken.

Olie- en gasplatforms verdwenen
‘De olie- en gasplatforms zijn anno 2050 verdwenen, maar daarvoor is de productie van hernieuwbare energie in de plaats gekomen’, schetst het PBL in het toekomstscenario Mondiaal Nederland. ‘Zo staan er grote windparken ten oosten van de Doggersbank, ten noorden en zuiden van de Klaverbank en ten noorden en oosten van het Friese Front. Sommige windparken bieden ook ruimte aan grote, drijvende zonneparken. Bij elkaar leveren zij een vermogen van 70 gigawatt. De elektriciteitsvraag is namelijk hoog, waarbij een belangrijk deel van de elektriciteit, rechtstreeks of omgevormd in waterstof, ook nog wordt geëxporteerd.’

Klein en groot
In het scenario Snelle Wereld voorziet het PBL tot slot overal innovatieve vormen van energieopwekking. ‘Op allerlei plekken verspreid over het landelijk gebied zijn er kleine en grote zonne- en windparken te vinden. In het zuidwesten en uiterste noorden van het land is recentelijk een aantal kerncentrales gebouwd. Het gaat om het nieuwste type met kleine modulaire reactoren. Het radioactieve afval van deze zogeheten SMR’s wordt tijdelijk op de locatie zelf opgeslagen. De bedoeling is dat het afval vanaf 2030 definitief in een kleilaag diep in de grond wordt opgeborgen. Dit afvalprobleem hoopt men in de toekomst te kunnen verkleinen, maar de aangekondigde thoriumcentrale die hierbij kan helpen laat nog op zich wachten. Ondertussen bekwamen technici zich in de nodige geo-engineering. In de Noordzee staan enkele windparken ten westen van Den Helder, op de Doggersbank en ten oosten van het Friese Front. Binnen sommige windparken drijven zonneparken.’

Deel dit artikel:

Nieuwsbrief

Meld u aan voor de nieuwsbrief met het laatste nieuws!
Ja, ik wil de nieuwsbrief ontvangen en heb de privacy policy gelezen.

Laatste Nieuws

Bekijk al het nieuws

Meest gelezen

Producten