Kamerdebat salderingsregeling zonnepanelen: minister staat pal achter afbouwpad

Dat heeft minister Jetten medegedeeld bij de beantwoording van vragen die Tweede Kamerleden 1,5 week geleden stelde in het eerste deel van het debat over de afbouw van de salderingsregeling.

Thuisbatterij
Direct bij de start van het vervolg van het salderingsdebat trok Silvio Erkens (VVD) zijn samen met Raoul Boucke (D66) en Pieter Grinwis (ChristenUnie) ingediende amendement in over het wijzigen van de afbouwpercentages van het salderen. Met het geld dat door dit amendement vrij zou komen, wilden de 3 partijen 100 miljoen euro reserveren voor de stimulering van buurt- en thuisbatterijen.

Erkens meldde aan een motie te werken die hij later tijdens het debat zal indienen. En dat lijkt samen te hangen met hetgeen minister Jetten tijdens het debat verklaarde over de uitrol van batterijen. ‘Specifieke inzet van thuisbatterijen draagt bij aan het oplossen van specifieke problemen. We zullen de komende tijd moeten kijken hoe we opslag een goede plek in ons energiesysteem kunnen geven. Ik werk aan een routekaart energieopslag die ik opstel in samenwerking met de netbeheerders en de brancheorganisaties. Daarin zullen we ook aangeven hoe batterijen – thuisbatterijen, buurtbatterijen en batterijen die op grotere schaal in het elektriciteitsnet worden ingezet. En ja, thuisbatterijen kunnen het eigen verbruik van zelfopgewekte zonnestroom de autonomie van consumenten versterken. Maar het op een iets hoger niveau inzetten van batterijen – op buurt- of ] systeemniveau – zal waarschijnlijk een meer kosteneffectieve manier zijn om dat te doen. Daar zullen we in de routekaart uitgebreid op ingaan. Opslag kan namelijk zeker een onderdeel van de oplossing van de puzzel zijn.’

Geen subsidie
Bij de start van het debat wilde Renske Leijten (SP) duidelijkheid over de kosten die de rijksoverheid maakt voor de salderingsregeling. Minister Jetten merkte op dat oversubsidiëring een ongelukkige term is – in de nationale media wordt het salderen met regelmaat als subsidie bestempeld terwijl het een fiscale regeling is – en daarom beter van overstimulering gesproken kan worden. De salderingsregeling is namelijk geen subsidie, maar een belastingvoordeel voor kleinverbruikers met zonnepanelen.

‘Er is dus geen subsidiestroom, het is belastingderving’, concludeert Leijten. ‘En dat laatste noemen we geen subsidie. Dat doen we ook niet met grote bedrijven die langs de Kaaimaneilanden gaan om geen belasting te hoeven betalen.’

Niet onbetrouwbaar
De minister voor Klimaat en Energie toonde begrip voor de wensen van de Tweede Kamerleden – die een reeks amendementen hebben ingediend – om de gewenste terugverdientijd van 7 jaar te borgen. ‘Deze voorstellen van de Twede Kamer komen tegemoet aan de wens om meer helderheid te krijgen over het handhaven van die terugverdientijd en dat is begrijpelijk. Er komt als de afbouw van het salderen start een eerlijker en betrouwbaarder systeem waarbij de terugverdientijd nog wel altijd wordt gewaarborgd.’

Wel had Jetten problemen met het feit dat diverse Kamerleden zijn voornemen om het salderen af te bouwen, bestempelen als een onbetrouwbare overheid. ‘De behandeling van dit wetsvoorstel staat al 2 jaar op de politiek agenda. In de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s (red. voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2021) koos alleen de SP ervoor om de regeling te behouden, alle anderen partijen kozen voor afbouw. Het is, als de afbouw in 2025 daadwerkelijk start, al 8 jaar bekend dat deze regeling afgebouwd zou worden. Dit is dan ook een van de slechtste voorbeelden waar de overheid onbetrouwbaarheid verweten kan worden.’

Beter beschermd
Na vragen van Caroline van der Plas (BBB) verduidelijkte minister Jetten waarom in zijn eigen ogen het wetsvoorstel ook een voordeel biedt aan zonnepaneelbezitters. ‘Door de afbouw van de salderingsregeling kunnen consumenten met zonnepanelen vanaf 2031 niet meer hun verbruik tegen hun opwek wegstrepen, maar er komt wel een minimumvergoeding voor de teruggeleverde energie die niet gesaldeerd mag worden. Het amendement van Silvio Erkens (VVD) scherpt het wetsvoorstel ook aan om die minimum terugleververgoeding al eerder in te voeren. Zonnepaneelbezitters worden daardoor straks als miniproducent beter beschermd tegen de inkopende partij (red. het energiebedrijf).’

Afbouwpercentages
Jetten staat ook nog pal achter zijn beslissing om de afbouwpercentages van de salderingsregeling direct voor de gehele afbouwperiode vast te stellen en niet jaarlijks vast te stellen. ‘Dat biedt niet alleen duidelijkheid aan de markt – voor zowel consumenten als leveranciers – maar het zou ook bijzonder lastig zijn om ze per jaar vast te stellen. De terugverdientijd van 7 jaar is door de sterk fluctuerende energieprijzen bijvoorbeeld niet altijd exact vast te stellen.’

De minister benadrukt daarbij dat hij meetmomenten heeft ingebouwd om de terugverdientijd van zonnepanelen te borgen. ‘En daar komt mogelijk een tweede meetmoment bij als een amendement van de Tweede Kamer wordt aangenomen’, aldus een begripvolle Jetten.

Redelijke vergoeding
Jetten had ook een positief oordeel over het door Erkens geïnitieerde amendement om de redelijke vergoeding – deze krijgen consumenten voor de teruggeleverde zonne-energie die ze niet mogen salderen – op ten minste 80 procent van het kale leveringstarief vast te stellen.

‘Het amendement Erkens biedt consumenten een steviger anker voor de teruggeleverde energie die niet gesaldeerd kan worden en daarmee de terugverdientijd van zonnepanelen.’

Henri Bontenbal (CDA) merkte daarbij op dat door het hanteren van deze 80 procent er wel voor zorgt dat de kosten van zonnepanelen nog altijd voor een deel gesocialiseerd worden. ‘Dat klopt’, beaamde Jetten.

Dit artikel, en ook andere artikelen over de behandeling van het wetsvoorstel voor de afbouw van de salderingsregeling, worden gedurende in het debat in de Tweede Kamer live bijgewerkt.