Enexis waarschuwt: verdeling wind- en zonne-energie ook in RES 2.0 scheef

De herijkte RES-ambities – verwoord in de concept-RES 2.0 die voor de zomer omgezet worden in een definitieve RES 2.0 – zijn volgens Enexis bijna 22 procent hoger dan de plannen die bij de RES 1.0 zijn ingediend. Er is voor 4.200 megawatt aan extra duurzame opwek opgenomen in de nieuwe plannen.

Ruim 28 terawattuur
Enexis stelt dat met name het aantal zonne-energieprojecten in de RES’en toeneemt, terwijl windmolens 3 keer zo efficiënt zijn.

Uit de analyse van Enexis blijkt dat de plannen in Groningen, Drenthe, Overijssel, Noord-Brabant en Limburg optellen tot een jaarlijkse duurzame productie van ruim 28 terawattuur. Dat is meer dan 80 procent van de landelijke doelstelling van 35 terawattuur. Het realiseren van de plannen gaat volgens de netbeheerder voortvarend: inmiddels is bijna de helft van de geplande wind- en zonne-energieprojecten in Enexis-gebied in gebruik of in aanleg. De netbeheerder stelt echter dat het in deze vorm niet haalbaar is om álle plannen voor 2030 te realiseren. Hij verwijst daarbij onder meer naar het aantal zonnepaneelinstallaties op kleine daken, dat dit jaar ten opzichte van 2021 met 25 procent groeide; een nieuw record waardoor het aantal knelpunten op het stroomnet toeneemt.

Werk van windcluster
Hoeveel projecten Enexis wel (tijdig) kan aansluiten, verschilt sterk per regio. Het is afhankelijk van hoe efficiënt het huidige en het toekomstige elektriciteitsnet gebruikt wordt en kan worden uitgebreid. Enexis wijst daarbij op het feit dat in de RES 2.0-plannen minder wind en meer zon gepland is, terwijl dat voor de haalbaarheid van de plannen andersom moet.

Enexis adviseert daarom om meer werk te maken van grote windclusters, die ook ruimte maken voor nieuwe opwek van zonne-energie. Wanneer de zon schijnt, waait het doorgaans niet hard – en andersom. Wind- en zonne-energieprojecten kunnen om die reden vaak gebruikmaken van dezelfde aansluiting; oftewel cable pooling. Een duidelijke keuze om netcapaciteit aan wind toe te kennen, leidt volgens Enexis om die reden sneller tot meer groene opwek.

Zon op dak
Naast wind stelt Enexis dat het belangrijk is om de potentie van zon op dak te benutten. Nieuwe regelgeving stimuleert de realisatie van zon op dak, maar in de huidige vorm zorgt het alleen voor extra knelpunten op het net. Daphne Verreth, directeur Energiesysteem en Transitie bij Enexis, hierover: ‘We pleiten daarom voor randvoorwaarden om de pieken op het elektriciteitsnet af te vlakken. Denk aan de inzet van een batterij in combinatie met een tijdgebonden contract of andere verplichte piekbeperkende maatregelen die ervoor zorgen dat de opwek van een klant niet (veel) groter wordt dan de huidige, bestaande afname op dat adres.’

Enexis stelt verder zelf vaart te maken met een zon-op-dakaanpak die bijdraagt aan de versnelling die zon op dak nodig heeft. De doelstelling voor 2023 is om het elektriciteitsnet met 2 gigawatt aan capaciteit uit te breiden. Ter illustratie: afgelopen jaar wist Enexis het stroomnet met 1,3 gigawatt uit te breiden, wat meer dan ooit was.