Over de grens | Polen: de rijzende zonne-energiester van Europa

Polen beschikte eind september over ruim 11 gigawattpiek aan opgesteld pv-vermogen, verdeeld over ruim 1,1 miljoen zonnepaneelinstallaties. Alleen dit jaar werden al 313.862 zonnepaneelinstallaties opgeleverd, goed voor 3.377,87 megawattpiek.

Prosumenten
SolarPower Europe noemde Polen afgelopen voorjaar in zijn Global Market Outlook niet voor niets in één adem met Nederland. De Europese koepelorganisatie verwacht dat het land net als Nederland de komende 5 jaar 22 gigawattpiek zonnepanelen installeert.

De verkopen in Polen worden gedicteerd door installaties met een vermogen tot 50 kilowattpiek. Het opgestelde vermogen in dat marktsegment groeide in de periode oktober 2021-september 2022 met 75 procent tot 8.359,42 megawattpiek; oftewel grofweg driekwart van het geïnstalleerde vermogen.

Nieuwe regelgeving
De Poolse zonne-energiesector hield even zijn hart vast toen het Poolse parlement afgelopen december instemde met een nieuwe wet die het betalingssysteem veranderde voor consumenten die (zonne-)energie produceren; oftewel prosumenten.  

Polen kende sinds 2016 zijn eigen variant van de Nederlandse salderingsregeling met een terugdraaiende teller. Onder het oude systeem konden prosumenten 80 procent van de energie die ze opwekten, terugleveren aan het stroomnet voor installaties tot 10 kilowattpiek. Voor installaties tussen 10 en 50 kilowattpiek bedroeg dat 70 procent, zonder kosten te maken en hen te helpen de kosten van hun elektriciteitsrekening te verlagen.

Nettofacturatiesysteem
De nieuwe wetgeving kent een nettofacturatiesysteem – geldig voor alle nieuwe installaties vanaf april 2022 – dat gericht is op de kosten in plaats van de hoeveelheid geproduceerde energie. Het belangrijkste verschil en variërende tarieven worden gebruikt om de overtollige zonne-energie die aan het stroomnet wordt geleverd te waarderen. Vanaf 1 juli 2024 zal bovendien niet meer gerekend worden met de prijzen van de day ahead-markt, maar met een gemiddelde uurprijs. Dat maakt het systeem nog ingewikkelder. Vooralsnog lijkt de wetswijziging echter nauwelijks invloed te hebben op de verkoopcijfers van zonnepanelen die ook in Polen aangewakkerd worden door de hoge energieprijzen.

Want waar Polen vorig jaar september 6.344,3 megawattpiek aan opgesteld vermogen kende, is dat in de afgelopen 12 maanden met 174 procent gegroeid tot 11,1 gigawattpiek.

Grote zonneparken
Dat is mede te danken aan de zakelijke zonne-energiemarkt die zich in Polen momenteel in een rap tempo ontwikkelt. Net als in Nederland zorgt de opmars van grootschalige zonneparken voor die explosieve groei.

Zo heeft GOLDBECK SOLAR de afgelopen zomer in Zwartowo het eerste deel van een 300 hectare groot zonnepark opgeleverd. De Poolse overheid gaf eind vorig jaar groen licht aan het project dat 153.000 huishoudens van zonnestroom voorziet. Het grootste zonnepark van Polen wekt straks jaarlijks zo’n 230 gigawattuur zonne-energie op. In september is de eerste 204 van in totaal 290 megawattpiek zonnepanelen aan het stroomnet gekoppeld. Begin 2023 wordt de resterende 86 megawattpiek van Polens grootste zonneweide in gebruik genomen. De financiering voor het project wordt verzorgd door de PKO Bank Polski en Bank Pekao.