Het Dilemma | Uitrol zonnepanelen op daken dreigt af te zwakken: hoe blijft de snelheid erin?

Op 1 november komt het nationaal consortium Zon op Gebouw voor het eerst bij elkaar. Wat is de intentie?
‘Dit samenwerkingsverband kwam tot stand op initiatief van TKI Urban Energy, Holland Solar, BIPV Nederland en TNO. Het werd vorig jaar gelanceerd, nu komen we voor het eerst fysiek bij elkaar. Daarmee geven we een impuls aan het netwerk, bespreken we de inhoudelijke lijn en zal tevens de kiem worden gezaaid voor de eerste projecten.’

Het gaat toch niet slecht met de uitrol van zonnepanelen op daken in Nederland?
‘Als we de huidige snelheid vasthouden dan kan dat de beoogde bijdrage leveren aan de energietransitie van ons land. Dan heb ik het niet alleen over volume, maar ook over maatschappelijke wenselijkheid. Maar diverse prognoses spreken van een afzwakking in de nabije toekomst.’

Hoe schat jij deze ontwikkeling in?
‘Er zitten ontzettend veel SDE++-projecten in de pijplijn. Een fors deel, zo’n 40 procent, wordt echter nooit gerealiseerd. De realisatietermijn van 2 jaar wordt overschreden of de handdoek wordt al eerder in de ring gegooid. Dat is onwenselijk en zorgwekkend, zeker wanneer je kijkt welke opgave nog voor ons ligt aangaande de energietransitie.’

Wat zijn de oorzaken?
‘Die zijn legio. Er kunnen problemen met het dak zijn. De verzekeraar kan dwarsliggen. Businesscases die eerst “op een bierviltje” zijn opgetekend, kunnen in werkelijkheid tegenvallen. Iets op papier zetten, betekent nog niet dat je het georganiseerd krijgt met alle betrokkenen. Het gebrek aan netcapaciteit kan een showstopper zijn.’

Je ziet dit in het hele marktsegment?
‘Nee, voor de woningbouw gaat het nu snel. Particuliere woningbezitters willen massaal zonnepanelen – installatiesnelheid is daar de bottleneck – en woningcorporaties hebben veel plannen voor verduurzaming. De zeer grote daken, die van meer dan 5.000 vierkante meter, hebben een flinke markttractie. Er vallen goede marges te draaien, dat trekt ontwikkelaars aan. Maar dat laaghangend fruit is deels al geplukt. Voor middelgrote daken van 100 tot 5.000 vierkante meter ligt het anders.’

Hoe dan?
‘Daar zijn het vaak de eigenaren die het initiatief moeten nemen. Ze worden vooralsnog weinig ontzorgd bij het realiseren van zonnepanelen. Er wordt niet aan begonnen of projecten worden afgeblazen bij de geringste issues, terwijl hier ontzettend veel potentieel ligt. Wij hebben dan ook aandacht gevraagd voor deze daken aan minister Jetten bij het schrijven van zijn recente Zonnebrief aan de Tweede Kamer.’

Politieke aandacht is mooi, maar het zal toch echt door de sector moeten gebeuren…
‘Het is echt niet zo dat ons land te weinig daken telt. We moeten die verlammende factoren gewoon tackelen. Wij zien daarin 2 lijnen. Allereerst is kennisdelen en het ook echt samen willen doen van groot belang. Daarnaast vergt het vernieuwing, en niet alleen op het gebied van technologie. Ons consortium dient als een kraamkamer van innovatieprojecten. Daarbij gaan we werken vanuit 4 kennisteams: Netcongestie, Veiligheid en Kwaliteit, Split Incentive en Renovatieopgaven.’

En daar is belangstelling voor?
‘Het zal een drukte van belang worden op 1 november. Ontwikkelaars van zonnedaken, kleinere innovatieve partijen, diverse kennisinstellingen en vertegenwoordigers van gemeentes, provincies en het Rijk, ze zijn er allemaal. Naast deze usual suspects zullen ook diverse partijen met een groot porfolio aan vastgoed en bouwers acte de présence geven. Juist in samenwerking met hen zullen we met nieuwe oplossingen moeten komen om de zaak op gang te houden.’