Het Dilemma | ‘Btw op zonnepanelen naar 0 procent, dan ook die op de thuisbatterij’

De btw op de levering én installatie van zonnepanelen op of in de onmiddellijke nabijheid van woningen wordt per 1 januari 2023 hoogstwaarschijnlijk verlaagd naar 0 procent. De internetconsultatie is inmiddels in gang gezet door staatssecretaris Van Rij van Fiscaliteit en Belastingdienst. Voor thuisbatterijen (en warmtepompen) gaat dat nultarief niet gelden.

Is dat een terechte keuze?
‘Feitelijk was de btw op zonnepanelen al 0; je kunt die immers terugvragen via de belastingdienst. Dat kost moeite en het brengt administratieve lasten met zich mee. In die zin is het een goede stap. Ik vraag me overigens wel af waarom het tot begin volgend jaar moet duren; dit soort zaken kan ook sneller worden geregeld, zo bewijzen de aankomende btw-verlagingen op elektriciteit en gas. Maar dit terzijde; het afschaffen van de btw op thuisbatterijen is lastigere materie.’

Waarom?
‘Het arrest van Fuchs uit 2013 is duidelijk. De rechter oordeelde dat particulieren met zonnepanelen die minder stroom produceren dan ze verbruiken, als btw-ondernemer kunnen worden aangemerkt wanneer ze toch af en toe aan het stroomnet leveren. Anders gezegd: het leveren van stroom aan het net door particulieren is een economische activiteit. Er moet dus btw worden betaald, en die kan ook worden teruggevraagd. Omdat het hierbij om relatief kleine bedragen gaat, wordt vrijstelling op de administratieve last verleend door de overheid.’

Wat is er anders in het geval van een thuisbatterij?
‘Stel, je koopt een batterij die groot genoeg is om je zonnestroom geheel zelf te consumeren, dan hoef je niet meer terug te leveren aan het net. Dat is veelal ook het doel van zo’n aanschaf. Vanuit die gedachte kwamen ChristenUnie en VVD afgelopen februari met een actieplan voor stimulering van de uitrol van thuisbatterijen en buurtbatterijen. Ze pleiten onder meer voor een aanschafsubsidie van 30 procent, met als reden de flinke bijdrage die opslag kan leveren aan het ontlasten van het elektriciteitsnet. Maar lever je niet meer aan het elektriciteitsnet, dan is er – in ieder geval in de geest van het arrest van Fuchs – geen sprake van een economische activiteit. Het recht op een btw-teruggave voor zonnepanelen geldt dan dus niet, en voor batterijen zou het ook niet voor de hand liggen. Dat is iets om over na te denken.’

Er zijn ook andere situaties denkbaar…
‘Je kunt met je thuisbatterij ook je zonnestroom opslaan om die later in te voeden op het net, waardoor je wel een ondernemer bent. Het kan ook interessant zijn om een batterij aan te schaffen terwijl je helemaal geen zonnepanelen hebt. Je kunt dan, in combinatie met een uurprijscontract, stroom afnemen als de prijs laag is en weer terugleveren als die piekt. In de geest van het Fuchs-arrest kun je dan de btw aftrekken. Je levert in dit geval tevens een bijdrage aan het probleem van netcongestie, maar op zo’n subsidie die ChristenUnie en VVD voorstellen heb je dan weer geen recht. Die willen batterijen subsidiëren voor mensen mét zonnepanelen’

En los van alle mogelijke scenario’s en juridische complexiteit?
‘We zijn bezig met een energietransitie, het is hoogst noodzakelijk dat we daarin versnellen. We stimuleren mensen om zonnepanelen aan te schaffen, onder andere door dat btw-nultarief. Daarmee lopen we tegen de grenzen aan van wat ons elektriciteitsnet momenteel aankan. Een grootschalige uitrol van batterijen kan bijdragen aan de oplossing. Dat moeten we stimuleren. Als we het voor zonnepanelen doen, dan is het onder de streep ook logisch de btw op batterijen op 0 te zetten. Daarnaast moeten we de salderingsregeling afschaffen.’

Je bent niet voor een geleidelijke afbouw?
‘Ik denk dat dit voornemen niet vol te houden is en het anders zal verlopen. De prijzen voor energie zijn torenhoog. Contracten met een variabel tarief of dag-nachttarief zijn bijna niet meer af te sluiten. Voor energiebedrijven is dit bijna niet meer te doen. Dat is deels te wijten aan het succes van pv. De onbalans die al die gesubsidieerde zonnepanelen veroorzaken, wordt gesocialiseerd; de kosten worden mede afgewenteld op de mensen die zich geen zonnepanelen kunnen veroorloven. Zij betalen veel meer voor energie dan zonnepaneeleigenaren. De salderingsregeling werkt dus ongelijkheid in de hand, en dat effect wordt steeds sterker.’

Wat is dan wel de weg die we moeten bewandelen?
‘Schaf de salderingsregeling zo snel mogelijk af. Voer een btw-nultarief op batterijen in. In combinatie met een uurprijscontract en de juiste aansturing kunnen zonnepanelen en een batterij zich dan nu al prima terugverdienen. En de businesscase wordt alleen maar beter naarmate de kosten voor batterijen dalen. Zo is het mogelijk verder te bouwen aan een inclusief en betaalbaar hernieuwbare-energiesysteem.’