Holland Solar: nettarieven verouderd, nieuwe prikkels nodig om stroomnet te ontlasten

Onderzoekers van CE Delft presenteerden eind maart de uitkomst van een onderzoek – dat zij uitvoerden in opdracht van Netbeheer Nederland – om het stroomnet efficiënter te benutten. De studie bevat een reeks oplossingen voor netcongestie, waarbij Holland Solar constateert dat 6 van de 8 oplossingen zich richten op het beperken van de pieken in de productie door zonnepanelen.

Andere mogelijkheden
Holland Solar stelt de zoektocht van Netbeheer Nederland te waarderen om netcongestie op te lossen door verder te kijken dan alleen naar verzwaring van het stroomnet. ‘Maar als branchevereniging willen we een aantal aanvullingen op het onderzoek aandragen’, aldus Holland Solar. ‘Marktpartijen kunnen inderdaad veel doen om het net te ontlasten. Met batterijen op of in de nabijheid van zonneparken kan het elektriciteitsnet ontlast worden. Het aantrekkelijker maken om nu onbenutte netcapaciteit te gebruiken, is eveneens een mooie oplossing. Als route om deze technische oplossingen toegepast te krijgen, zien wij echter andere mogelijkheden dan de studie voorstelt.’

Ten eerste kan volgens Holland Solar de huidige nettarievenstructuur als ‘verouderd’ geclassificeerd worden en geeft deze niet de juiste prikkels om het elektriciteitsnet te ontlasten. ‘Naar onze mening zullen de volgende wijzigingen in de nettarievenstructuur doorgevoerd moeten worden: het beëindigen van de korting voor grootgebruikers bij een gelijkmatig afnameprofiel (1). Zo kan “demand response” een kans krijgen. Afschaffen van de “kWmax-contractsystematiek” (2, red. de werkelijk voorgekomen maximale belasting van het stroomnet door een klant op een netaansluiting) om de afname van (productie)pieken juist te stimuleren. Het verlagen of beëindigen van het transporttarief voor batterijen, om de inzet voor opslag van pieken rendabel te maken (3).’

Congestiemanagement
Ten tweede ziet Holland Solar congestiemanagement als een belangrijke route die nu nog nauwelijks ingezet wordt. ‘Het is logisch en effectief dat netbeheerders marktpartijen vergoeden voor het ontlasten van het net op momenten van dreigende congestie, bijvoorbeeld door marktpartijen een vergoeding te geven als zij productiepieken afregelen, lokaal gebruiken of opslaan. Daarbij kan (volgens het principe van ‘verzwaren tenzij’) door middel van tenders flexibele capaciteit bij netgebruikers gecontracteerd worden. Hierdoor kan de beste en goedkoopste oplossing geselecteerd worden als alternatief voor netuitbreidingen.’

Tot slot zal het optimaliseren van cablepooling door het mogelijk maken van het combineren van duurzame opwektechnieken met conversie, batterijopslag of met verbruik, volgens de brancheorganisatie tot efficiëntere benutting van het elektriciteitsnet leiden.

Niet de gewenste resultaten
Naast de 3 genoemde voorstellen worden in de ogen van Holland Solar door CE Delft ook oplossingen voorgesteld die niet tot de gewenste resultaten zullen leiden. ‘Het invoeren van een producententarief, het gedwongen maximeren van de capaciteit van omvormers bij residentiële zonnestroomsystemen, het volledig uitsluiten van zonnestroomprojecten indien netverzwaring nodig is, en netkosten een bepalende factor laten zijn voor de ranking in de SDE++. Deze oplossingen blokkeren het realiseren van een slimmer energiesysteem, waardoor het net niet optimaal wordt benut.’

In plaats van het maximeren van de capaciteit van de omvormer van een zonnepaneelinstallatie op een woonhuis, kan er volgens Holland Solar beter op laagspanningsnetten gekeken worden naar slimme omvormerregelmogelijkheden waarbij de omvormer afregelt naarmate de spanning in het stroomnet overschreden dreigt te worden. ‘Dit is een slimmere en efficiëntere manier om de spanningsknelpunten in het net op te lossen dan de voorgestelde maximale capaciteitsgrens voor omvormers. Een producententarief zal ook de netproblemen niet oplossen. Dit is Europeesrechtelijk nauwelijks effectief toe te passen en is, zoals in het rapport ook wordt aangegeven, nauwelijks op de korte termijn implementeerbaar. Met langlopende rijkssubsidies en het opleggen van beperkende eisen in plaats van bijvoorbeeld congestiemanagement mogelijk te maken, legt de studie te veel de primaire verantwoordelijkheid van netbeheerders elders neer en dreigt een maatschappelijk duurder en inefficiënter systeem te ontstaan. De netbelasting wordt dan niet meer betaald door de gebruiker die een juiste prikkel krijgt om de netbelasting te beperken, maar door de belastingbetaler.’