Holland Solar geeft gemeenten handvaten voor verantwoorde route naar CO2-neutraliteit: ‘Jullie kunnen het verschil maken’

Holland Solar praat voornamelijk met het Rijk als het gaat over zonne-energiebeleid. Waarom in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen op woensdag 16 maart die recente brief aan gemeenten?
‘Wij krijgen best veel vragen van gemeenten binnen over zonnestroom en zonnewarmte. Die beantwoorden we met veel plezier. De uitrol van zonne-energie is voor hen vaak geen gemakkelijke zaak. Ze kregen vanuit Den Haag veel verantwoordelijkheid toegeschoven in de energietransitie. Met die bruidsschat (red. de financiële compensatie voor het overdragen van taken aan gemeenten) is echter niet een-op-een ondersteuning meegezonden.’

Hoe bedoel je dat?
‘Het inpassen van zon en wind is geen gemakkelijke zaak. Er is juridische kennis voor nodig, bijvoorbeeld over wat je wel en niet mag als gemeente. Het vergt financiële en technische kennis, onder andere omdat je de grond zo effectief mogelijk wilt gebruiken. Een goed proces organiseren waarbij initiatiefnemers, burgers en de gemeente samen met elkaar optrekken, is van groot belang. Daarvoor heb je mensen met expertise en ervaring nodig. Dat is een grote uitdaging, zeker voor de kleinere gemeenten.’

Wat is het gevolg?
‘Gemeenten kunnen een grote bijdrage leveren aan de energietransitie in Nederland, en de meeste willen hierin ook graag hun verantwoordelijkheid nemen. De uitvoering – er het maximale uithalen – is echter in de praktijk vaak een uitdaging. Dat is ingewikkeld voor hen, energiecoöperaties, ontwikkelaars, en uiteindelijk ook de hele samenleving.’

Ze hebben meer tools nodig…
‘Gemeenten is eerst de opdracht gegeven om een grote bijdrage aan de energietransitie te leveren, gelukkig is er nu steeds meer aandacht voor het feit dat ze dan ook de mogelijkheden moeten krijgen om die te realiseren. Dat is natuurlijk de verkeerde volgorde, maar beter laat dan nooit. Holland Solar wil hen binnen de mogelijkheden die we hebben graag bijstaan.’

Wat is daarbij de onderliggende boodschap?
‘Blijf binnen je eigen handelingskader. Je kunt als gemeente bijvoorbeeld wel roepen dat er meer windparken op zee moeten komen, maar daarmee los je het probleem niet op. Er moeten gewoonweg ook op grote schaal hernieuwbare-energie-installaties op land – gronden, daken en binnenwater – bij komen, willen we het met zijn allen redden. Gemeenten spelen daarin een heel belangrijke rol, zij verlenen immers de lokale vergunningen en staan als overheid het dichtst bij de burger.’

Holland Solar schreef een brief aan alle gemeenten, wat staat daarin?
‘We gaan in op verschillende categorieën zonne-energiesystemen: zonneparken op water, zonneparken op land en zonnestroomsystemen op grote daken en woningen. Daarnaast besteden we aandacht aan zonnewarmte, dat ook grote kansen biedt in de warmtetransitie op gemeentelijk niveau, terwijl zonnewarmte veelal niet wordt gezien vanwege onbekendheid met de technologie. Bovendien bevat de brief ook links naar verschillende informatie en adviezen, waaronder een position paper maatschappelijke tenders.’

Waar gaat de position paper ‘maatschappelijke tenders’ over?
‘Holland Solar wil gemeenten handvaten bieden om de weg naar CO₂-neutraliteit op een verantwoorde en haalbare wijze te organiseren. Een goed vergunningverleningstraject is daarbij cruciaal. Dat kan best spannend zijn voor een gemeente. Je wil het goed doen en bijvoorbeeld niet voor de Raad van State belanden – daar heeft niemand wat aan. In onze position paper behandelen we belangrijke vragen zoals “Wat wordt er wel en niet van je verwacht, waar moet je op letten, hoe maak je afwegingen?” Dat doen we natuurlijk in lijn met de Gedragscode Zon op Land.’