Vlaamse zakelijke zonne-energiemarkt in de lift: ‘Verdere groei in 2022, ambitieniveau moet omhoog’

Er zit groei in de realisatie van zakelijke zonne-energieprojecten in Vlaanderen. De voorlopige cijfers van het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) tot en met november vorig jaar suggereerden een toename van 131 procent van installaties met een omvormervermogen groter dan 10 kilowatt. Iwein Goigne, general manager bij Eneco Solar Belgium en voorzitter van PV Vlaanderen, kan voorlopig deze cijfers niet bevestigen, omdat nog niet alle data bekend zijn. ‘Wat we wel al kunnen zien, is dat er een duidelijke stijging is ingezet en dat is zeker positief. Niettemin moeten we de lat veel hoger durven te leggen in Vlaanderen.’

Rush
In 2021 verruilde Vlaanderen het systeem voor de subsidiëring van hernieuwbare-energieprojecten van groenestroomcertificaten naar dat van zakelijke calls. Dit is gebaseerd op biedingen (pay-as-bid) en gold voor pv-installaties van 40 kilowattpiek tot 2 megawattpiek. Dat lijkt zeer succesvol te zijn, en dat is het ook als je het Goigne vraagt. Enige nuancering is volgens hem echter wel op zijn plaats. De goede cijfers in de zakelijke markt van vorig jaar lijken vooral te komen uit de eerste helft van 2021. Toen werd er al evenveel pv gelegd in de zakelijke markt als het jaar daarvoor. Er was sprake van een rush om nog gebruik te kunnen maken van het systeem van groenestroomcertificaten. Daarentegen, de projecten uit de calls van 2021 zullen voornamelijk pas in 2022 worden gebouwd.

Zwaar overtekend
Goigne: ‘Evengoed leverde de eerste zakelijke call een mooi resultaat op. Er werd ingeschreven door 90 projecten, voor in totaal 50 procent meer dan de beschikbare 5 miljoen euro. De tweede ronde in september waren er minder aanvragen en was de call maar juist overschreden, maar dat was naar onze verwachting. Het was zomer en een nieuw investeringssysteem heeft zijn tijd nodig. In december werd de derde call zwaar overtekend, zelfs meer dan dubbel, ook voor zonnepanelen op marginale gronden, drijvende zonnepanelen en de categorie overige zonnepanelen. Dat onderstreept de populariteit van de regeling, en tevens dat er bij de bedrijven heel veel plannen zijn.’

Eenduidig en eenvoudig
PV Vlaanderen ziet een sterk groeiende interesse in ontwikkeling van zakelijke zonne-energieprojecten. Goigne wijst op verschillende oorzaken. De bewustwording aangaande klimaatproblematiek groeit verder. Bij grote bedrijven speelt verduurzaming een centraal element in hun strategie. ‘Anderzijds ervaart de markt het systeem van zakelijke calls als eenduidig en eenvoudig. Het aantal aanvragen zal in 2022 dan ook zeker stijgen, temeer omdat vanaf maart ook voor installaties tot 5 megawattpiek omvormervermogen mag worden ingediend. En ook belangrijk: de energieprijzen schieten steeds meer omhoog; bedrijven zien dus meer en meer financiële voordelen in eigen productie. Dat zal er uiteindelijk toe leiden dat er meer en meer subsidieloos zal worden gebouwd, bijvoorbeeld door bedrijven met een hoog energieverbruik. Dat is dan ook de toekomst.’

1 gigawattpiek
Tot nu blijven de zakelijke calls essentieel om het leeuwendeel van de zakelijke zonne-energieprojecten in Vlaanderen van de grond te krijgen. Vlaanderen kent een geschiedenis van een inconsistent subsidiebeleid ten aanzien van zonne-energie, er is behoefte aan continuïteit. Goigne ziet dat de zakelijke calls werken en noemt die dus een ideaal instrument om de markt gaande te houden. ‘Voor 2022 is er 25,2 miljoen euro voorzien voor maximaal 4 calls. Het beste gebruiken we dat totale premiebudget om aan de stijgende vraag te voldoen, en omdat de lat op het gebied van de energietransitie absoluut een stuk hoger mag worden gelegd. Het huidige doel van de overheid is een jaarlijkse groei van 300 megawattpiek. Daarmee wordt de lat bijzonder laag gelegd gezien het enorme klimaatprobleem dat voor ons ligt.’

Flexibele levering
De Vlaamse pv-sector kan volgens Goigne gemakkelijk een jaarlijkse groei van 1 gigawattpiek aan nieuw geïnstalleerde pv-installaties aan. Dat moet dan ook het minimale doel zijn, vindt PV Vlaanderen. Om dat te realiseren, is echter meer nodig dan enkel premies. Goigne: ‘We moeten – eerder dan subsidiëren – vooral inzetten op faciliteren, om zo meer en goedkoper projecten te kunnen realiseren. Zo zou je het bedrijven met zonnepanelen op het dak bijvoorbeeld veel gemakkelijker moeten maken om de geproduceerde groene stroom, met behulp van een kabel of virtueel, direct aan anderen te leveren. Kortom: het ambitieniveau van Vlaanderen moet verder omhoog en daarvoor moeten we vooral inzetten op stabiliteit, investeringszekerheid en wegwerken van hindernissen in regelgeving.’