Vlaanderen wordt nog niet overspoeld door de warmtepomp

ODE is de brancheorganisatie voor duurzame energie in Vlaanderen. Die brengt meer dan 300 bedrijven, kennisinstituten en organisaties samen in 5 technologieplatformen, waaronder PV Vlaanderen en het Warmtepompplatform.

Volop investeren
‘Vlaanderen wil tegen 2050 de uitstoot van zijn gebouwenpark fors verminderen’, stelt beleidsadviseur Ellen van Mello. ‘Het besef dat daarvoor volop moet worden geïnvesteerd in de warmtetransitie is er. Dat we daarin nog een heel lange weg te gaan hebben, is tevens duidelijk. ODE pleit daarom voor een forse inzet van flankerend beleid, bijvoorbeeld om de uitrol van de warmtepomp te stimuleren. ODE werkte recent een visie op duurzame gebouwverwarming uit om het beleid te inspireren.’

Warmtezoneringskaarten
Vanaf 1 januari 2022 geldt in Vlaanderen een verbod op het plaatsen van oliestookketels in nieuwbouw en ingrijpende energetische renovatie. Daarnaast zijn vele Vlaamse gemeenten – op initiatief van Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) – begonnen met het maken van warmtezoneringskaarten. Hierbij wordt bepaald wat de beste duurzame warmteoplossing is voor buurten en wijken; een warmtenet of een warmtepomp, of een combinatie van beide. In juli volgend jaar wordt bovendien een capaciteitstarief ingevoerd. De hoogte van de elektriciteitsrekening hangt dan af van de piekafnamen die je doet van het net. Dit zou ten goede kunnen komen aan de populariteit van de warmtepomp omdat die een continue werking heeft zonder pieken.

Economische afweging
Van Mello: ‘Ook wordt met dat capaciteitstarief zelfconsumptie van zonnestroom gestimuleerd, en dus ook de eventuele aanschaf van een warmtepomp omdat je zo je comfort kan verhogen door koeling in de zomer. Er zit dus beweging in de zaak. Maar genoeg is het niet. Vlaanderen wordt nog zeker niet overspoeld door de warmtepomp. Zo zie je dat bij nieuwbouw in 80 procent van de gevallen nog steeds gekozen wordt voor een cv-ketel, terwijl juist die woningen gemakkelijk een warmtepomp kunnen integreren.’

Vlaanderen subsidieert fossiel
Een verplichting tot het plaatsen van een warmtepomp bij nieuwbouw is een logische vervolgstap, volgens ODE (red. de hybride warmtepomp wordt vanaf 1 januari 2023 verplicht bij nieuwbouwwoningen). Bij renovatie is die groter, zo benadrukt Mello. De economische afweging weegt hier zwaarder, temeer omdat er geen verplicht minimum EPC-niveau is. ‘De prijs van elektriciteit is hoger dan die van gas, zeker omdat de elektriciteitsfactuur overladen is met lasten die vaak gerelateerd zijn aan de energietransitie. Vlaanderen subsidieert daarmee fossiele energie en dat moet stoppen. ODE wil daarom een duurzame taks-shift; een verschuiving waarbij de toeslagen die niet toe te wijzen zijn aan netbeheer op een sociaal rechtvaardige manier worden verschoven van elektra naar fossiel volgens het principe “de vervuiler betaalt”. Verder moet er een duidelijke roadmap komen voor de afbouw van het gebruik van de cv-ketel, om duidelijk te maken dat duurzaam onze toekomst is.’