ODE: ‘Vlaamse pvt-markt is voor early adaptors, eerst werken aan de basis’

België heeft zich, zoals alle ondertekenaars van het klimaatakkoord van Parijs, gecommitteerd aan CO2-neutraliteit in 2050. De energietransitie die daarvoor nodig is, vergt ook die naar een duurzame warmtevoorziening.

Hele weg te gaan
‘Dat is bijzonder uitdagend, mede gezien onze uitgangspositie’, aldus Dirk van Evercooren, directeur van de Vlaamse sectororganisatie voor duurzame energie ODE waaronder ook PV-Vlaanderen valt. ‘Kijk je bijvoorbeeld naar ons woningbestand, dan moet je constateren dat er nog een hele weg te gaan is. 96,5 procent behaalt niet het gewenste EPC-label dat Vlaanderen voor alle woningen tegen 2050 vooropstelt en zal dus moeten worden verduurzaamd, bijvoorbeeld met behulp van isolatie en warmtepompen.’

Minder prikkels
In Vlaanderen wordt voor de warmwatervoorziening van huizen en gebouwen, net zoals in Nederland, overwegend aardgas gestookt. Inmiddels worden de eerste beleidsmatige stappen gezet om het gebruik van die fossiele brandstof terug te dringen. Zo is het bij nieuwe, grote bouwprojecten en nieuwe appartementsgebouwen met meer dan 25 wooneenheden verboden om van traditionele cv-ketels gebruik te maken.

Van Evercooren: ‘Daarnaast wordt de warmtetransitie in de nieuwbouw gedreven door de Energie Prestatie Normen. Er wordt een zogenaamd e-peil berekend op basis van maatregelen zoals zonnepanelen, isolatie en een warmtepomp. Zo wordt een prikkel gegeven voor toekomstgerichte nieuwbouw. Voor bestaande woningen zijn er minder prikkels op het gebied van verduurzaming. In Vlaanderen zijn er in vergelijking met Nederland minder sociale huurwoningen, en dus ook minder woningcorporaties die aan verduurzaming werken. Wij pleiten voor een beleid dat sleutelmomenten – zoals de verkoop van huizen – optimaal gebruikt om acties naar meer groene warmte te initiëren, bijvoorbeeld door het plaatsen van lagetemperatuurafgiftesystemen te stimuleren.’

Enorme knauw
De vraag stellen welke rol zonnewarmte, en meer specifiek pvt, kan en zal gaan spelen in de Vlaamse warmtetransitie is volgens Van Evercooren niet de juiste en op zijn minst prematuur. Eerst moet volgens hem de basis op orde worden gebracht, bijvoorbeeld op het gebied van energietarieven. ‘In Vlaanderen is aardgas relatief goedkoop; we hebben niet zoals in Nederland gekozen voor een aardgasheffing. Tegelijkertijd is stroom hier relatief duur omdat allerhande kosten voor de energietransitie – zoals isolatie - en rationeel energiegebruik (REG)-premies en groenestroomcertificaten – op de elektriciteitsrekening terechtkomen. Dat alles maakt dat de businesscase voor warmtepompen niet altijd gemakkelijk te maken is. En misschien nog belangrijker: dat is al helemaal zo in de perceptie van de burgers. Hun vertrouwen in het voordeel van investeren in groene stroom en warmte heeft met het opheffen van het voordeel van de terugdraaiende teller immers recentelijk een enorme knauw gekregen.’

Buiten kijf
Over exacte cijfers over de huidige stand van zaken op de pvt-markt beschikt Van Evercooren niet. Een rondje langs zijn achterban bevestigt echter zijn beeld dat die nog in de kinderschoenen staat. De zakelijke toepassingen die tot nu zijn gerealiseerd betreffen een nichemarkt; zoals zwembaden en sporthallen. Er liggen een aantal pvt-installaties op woningen, maar dat betreft early adaptors.

‘Er ontstaat dus tractie. De potentie van pvt-toepassingen in de warmtetransities staat ook buiten kijf. Hoewel wij als ODE natuurlijk niet specifieke technieken promoten, zullen die ongetwijfeld een grote vlucht nemen in de toekomst, zeker wanneer er steeds meer zichtbare succesvolle proefprojecten het levenslicht zien. Voor nu houden wij ons verhaal als branchevertegenwoordiger echter eenvoudig. Willen we versnelling brengen in onze warmtetransitie dan is stap 1 duidelijk maken dat de combinatie pv en een warmtepomp in veel gevallen nu al een zinvolle investering is. Stap 2 is het “ontvetten” van de elektriciteitsfactuur, zodat die een betere concurrentieverhouding van warmtepompen met fossiele verwarming toelaat.’