logo
wvhj2023
© Elian Kars
© Elian Kars
22 maart 2021

Commissie Brenninkmeijer pleit voor burgerforum voor participatie bij klimaatbeleid

Het nieuwe kabinet moet in de komende jaren meer aandacht schenken aan een sterke betrokkenheid van burgers bij het klimaatbeleid. Het invoeren van burgerfora is daarbij een goede kans.

Burgers kunnen via burgerfora volgens een onafhankelijke adviescommissie onder leiding van voormalig ombudsman Alex Brenninkmeijer beter betrokken worden bij de vormgeving en uitvoering van het Nederlandse klimaatbeleid. Burgerfora kunnen zo een waardevolle bijdrage leveren aan de democratie. 

Formatietafel
‘Aan de formatietafel maken politici keuzes om recht te doen aan de sociale kant van het klimaatbeleid’, stelt Alex Brenninkmeijer, voorzitter van de adviescommissie die in de voorbije manden in opdracht van minister Van ’t Wout van Economische Zaken en Klimaat de betrokkenheid van burgers bij het klimaatbeleid heeft onderzocht. ‘Wij roepen politici  op om burgers serieus te betrekken, en zo ervaring op te doen met het burgerforum ter versterking van onze democratie.’

Voorwaarden voor succes
Om een burgerforum succesvol te laten zijn, moet volgens de commissie worden voldaan aan een aantal belangrijke voorwaarden. De commissie noemt de volgende voorwaarden: de juiste vragen moeten worden gesteld, vooraf moet duidelijk afgesproken zijn wat betrokken politici met de uitkomsten van het burgerforum gaan doen, het burgerforum moet representatief samengesteld zijn en beschikken over de nodige middelen om gelijkwaardige deelname mogelijk te maken, er moet een goede verbinding zijn tussen de deelnemers aan het forum en het brede publiek en het proces moet goed ondersteund worden.

Een burgerforum mag volgens de commissie ook niet vrijblijvend zijn. Daarom is essentieel dat in de politieke besluitvorming de voorstellen uit het forum afgewogen worden en dat serieuze opvolging gewaarborgd is.

Geselecteerd door loting
Een burgerforum is een intensieve vorm van burgerparticipatie waarbij een min of meer representatieve groep burgers, vaak geselecteerd door middel van loting, in gesprek gaat en met adviezen komt over een voorgelegd vraagstuk. Een burgerforum heeft een doorlooptijd van ongeveer 6 maanden, met bijeenkomsten verspreid over meerdere dagen of weekenden. Tijdens deze bijeenkomsten doorlopen de deelnemers een intensief proces van informatieverzameling en dialoog om tot een gezamenlijk oordeel te komen over de vraag die op tafel ligt.

De commissie stelt voor om een forum te organiseren van vele betrokkenen bij burgerparticipatie – in de eerste plaats burgers – die samen een voorstel ontwikkelen voor een structuur en werkwijze waarin participatie gemonitord wordt en waarbinnen kennis ontwikkeld en gedeeld wordt.

Wantrouwen en hindermacht
In het onderzoek en blijkens reacties die de adviescommissie ontvangen heeft, constateert de adviescommissie dat er bij groepen burgers wantrouwen is ontstaan doordat het Klimaatakkoord beschouwd wordt als het resultaat van overleg ‘in besloten kring’, waarbij bepaalde belanghebbenden voordeel hadden ten opzichte van niet vertegenwoordigde groepen.

‘De legitimatie van delen van het Klimaatakkoord komt op die manier op losse schroeven te staan’, is te lezen in het adviesrapport. ‘Het komt vaker voor dat door een gebrek aan betrokkenheid van belanghebbenden bij de besluitvorming de overheid als vanzelf zijn eigen oppositie oproept, een oppositie die veelal redelijk goed geïnformeerd is en zich goed weet te organiseren. Er ontstaat zo een hindermacht. Het is niet realistisch om te verwachten dat met de inzet van burgerparticipatie en in het bijzonder burgerfora dit soort legitimatievragen eenvoudigweg opgelost worden. Voor een evenwichtig beeld is het goed om ook te kijken naar andere burgerinitiatieven naar aanleiding van het Klimaatakkoord. De Nederlandse vereniging omwonenden windturbines (NLVOW) maakte na jaren van protest, klachtprocedures en rechtszaken, afspraken met de windenergiesector voor het verbeteren van participatie en inspraak. Wellicht kan hogere burgerbetrokkenheid helpen bij een breder gedeeld bewustzijn en bij de aanvaarding van de energiemaatregelen en kunnen er eventueel plannen op tafel komen waar meer inwoners zich medeverantwoordelijk voor voelen, maar participatie en burgerfora mogen niet gebruikt worden als excuus voor gebrek aan overtuigingskracht van de gemaakte keuzes in het energie- en klimaatbeleid.’

Deel dit artikel:

Nieuwsbrief

Meld u aan voor de nieuwsbrief met het laatste nieuws!
Ja, ik wil de nieuwsbrief ontvangen en heb de privacy policy gelezen.

Laatste Nieuws

Bekijk al het nieuws

Meest gelezen

Producten