Het schrijven van een regeerakkoord kan maanden duren en gezien de aanhoudende coronacrisis is er geen tijd te verliezen. Dat schrijven het Centraal Planbureau, het Sociaal Cultureel Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving in hun gezamenlijk advies aan het demissionaire kabinet.
Energietransitie
De 3 planbureaus adviseren om zo spoedig mogelijk te starten met een samenhangend herstelbeleid en dat te verbinden aan langetermijndoelen op het gebied van brede welvaart en belangrijke maatschappelijke opgaven zoals de energietransitie.
In het afgelopen jaar hebben het SCP, CPB en PBL in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) ingezet op verbreding van kennis over de gevolgen van de crisis voor de economie, leefomgeving en samenleving ten behoeve van de politiek-bestuurlijke besluitvorming. De planbureaus concluderen dat de coronapandemie ingrijpende gevolgen heeft voor de volksgezondheid, de economie en de samenleving als geheel. Bovendien dreigt deze crisis urgente vraagstukken op het gebied van klimaat en leefomgeving naar de achtergrond te dringen.
Kwetsbaarheden
Het herstelbeleid zou de korte termijn – het heropenen van samenleving en economie en de aanpak van de door de coronacrisis aangerichte schade – moeten verbinden met beleidsdoelstellingen op de langere termijn.
De pandemie brengt bestaande kwetsbaarheden die al voor de crisis bestonden naar de oppervlakte. Zoals de tweedeling op de arbeidsmarkt, waar flexwerkers en zzp’ers altijd al relatief grote risico’s op baan- en inkomensverlies liepen, maar nu daadwerkelijk de grootste klappen krijgen. In het onderwijs zijn tijdens de coronacrisis over de volle breedte leerachterstanden ontstaan, maar voor de pandemie waren de zorgen over kansenongelijkheid en kwaliteit van onderwijs al groot. Tegelijk brengt de coronacrisis volgens de planbureaus ook kansen met zich mee, zoals bijvoorbeeld het bevorderen van duurzame bedrijvigheid en klimaatbeleid.
Nog nét zo belangrijk
‘Klimaatverandering, de kwaliteit van de leefomgeving en houdbaarheid van de zorg zijn daarnaast nog net zo belangrijk en urgent als vóór de coronacrisis’, schrijven de planbureaus in hun advies. ‘Doorzetting van ingezet beleid en benutting van synergie met aangescherpt EU-beleid (Green Deal, EU-herstelprogramma) bieden kansen voor groen herstel in ons land. Met de inzet daarvan moet niet gewacht worden tot na de pandemie. Landen als Duitsland en het Verenigd Koninkrijk gaan ons momenteel voor op dit vlak.’