logo
wvhj2023
© Rudmer Zwerver | Dreamstime.com
© Rudmer Zwerver | Dreamstime.com
26 november 2020

Rijksadviseurs willen minister van Ruimte: ‘Zonneparken slecht voor cultuurlandschap’

Het College van Rijksadviseurs wil dat Nederland een minister van Ruimte krijgt: een nieuwe bewindspersoon met een eigen mandaat en budget. Die zou onder meer zonneparken op landbouwgrond een halt moeten toeroepen.

Het College van Rijksadviseurs riep vorig jaar al op om zonneparken op natuur- en landbouwgrond te verbieden en de uitrol van zonne-energie op water, haven- en bedrijventerreinen, langs snelwegen en op daken en gevels te stimuleren. In een nieuw advies met bijbehorende memo onderbouwen de rijksadviseurs waarom er een minister van Ruimte nodig is.

Ook een ministerie
Het college pleit voor een volwaardig ministerie van Ruimte, dat als verbindend departement strategie aan uitvoeringskracht koppelt in nauwe samenwerking met andere beleidsdepartementen en de uitvoeringsorganisaties. ‘Een zorgvuldige omgang met de schaarse ruimte in Nederland vraagt om een minister met een krachtige positie ten opzichte van de sectorale departementen, om integraliteit desnoods te kunnen afdwingen’, aldus de adviseurs.

Meer regie betekent volgens de rijksadviseurs dat het Rijk in samenhang met andere overheden weer nadrukkelijker aan tafel zit, met een integrale, ruimtelijke langetermijnvisie op Nederland. Meer regie betekent ook meer samenhang in rijksbeleid, met het ministerie van Ruimte als de spin in het web van de rijksoverheid.

Illustratieve voorbeelden
Om het ministerie te voeden en te prikkelen, stellen de rijksadviseurs ook voor een planbureau in te richten dat vanuit ontwerp- en verbeeldingskracht concrete beleidsadviezen geeft.  Dit toekomstverkennende en ontwerpende onderzoek wordt al wel door het PBL verricht, maar zij zouden hier meer capaciteit en aandacht voor moeten krijgen dan op dit moment het geval is.

In de bij het advies behorende memo ‘Gefragmenteerd rijksbeleid kost de samenleving geld’ presenteren de adviseurs naar eigen zeggen ‘een aantal illustratieve voorbeelden dat het gebrek aan samenhangend rijksbeleid de samenleving elk jaar miljarden euro’s kost’. Die voorbeelden zijn de stikstofcrisis, PFAS, de klimaatcrisis en de woningnood.

Zonnepanelen op landbouwgrond
Binnen de klimaatcrisis wordt de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE+) die de uitrol van zonnepanelen op landbouwgrond stimuleert als probleem genoemd. ‘Instrumenten, financieringsbronnen en soms zelfs regelgeving zijn vaak sectoraal ingestoken’, schrijven de adviseurs. ‘Zo wordt in de SDE+-regeling voor stimulering van zonne- en windenergie ingezet op maximalisering van de capaciteit en wordt enkel gestuurd op kostenefficiëntie.’

‘In de praktijk blijkt bijvoorbeeld dat ontwikkelaars de laatste jaren een duidelijke voorkeur hebben voor grote, grondgebonden zonneparken op agrarische gronden, omdat de projectkosten per megawatt lager zijn dan voor zonnecentrales op daken’, vervolgen de adviseurs. ‘De nadelen van zon op landbouwgronden zijn echter groot: het landschap industrialiseert nog verder, bodemleven sterft af, grondprijzen worden opgedreven. Nederland beschikt over de beste landbouwgronden van de wereld en we zullen deze gronden in de toekomst hard nodig hebben voor onze voedselvoorziening en de transformatie naar kringlooplandbouw.’

Maatschappelijke waarden als landschapskwaliteit, biodiversiteit en een gezonde bodem zouden wat de adviseurs betreft een veel belangrijkere rol moeten spelen in de SDE+. ‘Zonne-energiecentrales op landbouwgrond zijn bovendien niet noodzakelijk om de doelen van Parijs te halen’, besluiten de adviseurs.

Deel dit artikel:

Nieuwsbrief

Meld u aan voor de nieuwsbrief met het laatste nieuws!
Ja, ik wil de nieuwsbrief ontvangen en heb de privacy policy gelezen.

Laatste Nieuws

Bekijk al het nieuws

Meest gelezen

Producten