EU presenteert renovatiegolf: opknapbeurt en zo veel mogelijk zonnepanelen voor 35 miljoen gebouwen

De Renovation Wave Strategy van de Europese Commissie is gericht op verbetering van de energieprestatie van gebouwen. De commissie streeft ernaar het renovatietempo in de komende 10 jaar ten minste te verdubbelen. De renovatiegolfstrategie is de nieuwste loot aan de stam van de Europese Green Deal. Half september werd al bekend dat Europa in het kader van de Green Deal in 2030 niet 32 procent maar 38 tot 40 procent van zijn energie duurzaam moet opwekken. Eurocommissaris Frans Timmermans presenteerde vorige maand namens de Europese Commissie namelijk het nieuwe CO2-reductiedoel van 55 procent – ten opzichte van 1990 – voor het kalenderjaar 2030.

Verplicht aandeel hernieuwbare energie
Timmermans maakte bij de presentatie van de renovatiegolfstrategie bekend dat Europa als onderdeel hiervan ook zal overwegen een verplicht aandeel hernieuwbare energie voor gebouwen vast te leggen en dat gebouwen aan minimumnormen moeten voldoen op het gebied van energie-efficiëntie. 

‘Bij de herziening van de richtlijn hernieuwbare energie in juni 2021 wordt overwogen het streefcijfer voor hernieuwbare verwarming en koeling te verhogen en een minimumniveau voor hernieuwbare energie in gebouwen in te voeren’, is te lezen in de plannen.

40 procent Europees energieverbruik
Meer dan 220 miljoen gebouwen, die ongeveer 85 procent van de Europese gebouwenvoorraad vertegenwoordigen, werden gebouwd vóór 2001 en zullen grotendeels nog overeind staan in 2050. Gebouwen zijn goed voor ongeveer 40 procent van het totale energieverbruik in de EU en 36 procent van de broeikasgasuitstoot. Toch wordt volgens de Europese Unie elk jaar slechts 1 procent van de gebouwen energie-efficiënt gerenoveerd. 

Daar moet volgens de Europese Commissie per direct verandering in komen om Europa tegen 2050 klimaatneutraal te maken. Aangezien bijna 34 miljoen Europeanen het zich niet kunnen veroorloven om hun huis te verwarmen, is overheidsbeleid ter bevordering van energie-efficiëntie ook een antwoord op energiearmoede. Timmermans hierover: ‘We willen dat iedereen in Europa zijn woning kan verlichten, verwarmen en koelen. Dat mag niet onbetaalbaar zijn of ten koste van de planeet gaan. De renovatiegolf zal onze werk-, woon-, en studeerplekken verbeteren en tegelijkertijd onze impact op het milieu verminderen en duizenden banen scheppen voor Europeanen. We hebben betere gebouwen nodig om te bouwen aan een betere toekomst.’

Beleidsmaatregelen en financieringsinstrumenten
In de renovatiegolfstrategie wordt prioriteit gegeven aan maatregelen op 3 gebieden: het koolstofvrij maken van verwarming en koeling; het aanpakken van energiearmoede en de slechtst presterende gebouwen; en het renoveren van openbare gebouwen zoals scholen, ziekenhuizen en overheidsgebouwen.

De Commissie stelt voor om de bestaande obstakels in de renovatieketen — van de opzet van een project tot de financiering en voltooiing ervan — weg te werken door middel van een reeks beleidsmaatregelen, financieringsinstrumenten en instrumenten voor technische bijstand.

6 kernmaatregelen
De renovatiegolfstrategie omvat verder de volgende 5 kernmaatregelen:

1. Werken aan betere regelgeving, normen en informatie op het vlak van de energieprestatie van gebouwen om sterkere stimulansen te bieden voor renovatie in de publieke en particuliere sector, met inbegrip van een gefaseerde invoering van verplichte normen inzake de minimale energieprestatie voor bestaande gebouwen.
2. Zorgen voor adequate en doelgerichte financiering, vereenvoudigde regels voor het combineren van verschillende financieringsstromen, en een reeks stimuleringsmaatregelen voor particuliere financiering.
3. De capaciteit vergroten om renovatieprojecten voor te bereiden en uit te voeren: van technische bijstand aan nationale en lokale autoriteiten tot opleiding en ontwikkeling van vaardigheden voor werknemers met nieuwe groene banen.
4. De markt voor duurzame bouwproducten en -diensten uitbreiden, onder meer door de integratie van nieuwe materialen en natuurlijke oplossingen, en zorgen voor herziene wetgeving inzake het in de handel brengen van bouwproducten en voor doelstellingen ten aanzien van het hergebruik en de recycling.
5. Het oprichten van een nieuw Europees Bauhaus: een interdisciplinair project dat wordt aangestuurd door een adviesraad van externe deskundigen waar wetenschappers, architecten, ontwerpers, kunstenaars, planners en het maatschappelijk middenveld aan meedoen. Vanaf nu tot de zomer van 2021 vindt onder leiding van de Europese Commissie een breed participatief cocreatieproces plaats, waarna in 2022 een netwerk van 5 Bauhaus-modules wordt opgezet in verschillende EU-landen.
6. Wijkgerichte initiatieven ontwikkelen voor lokale gemeenschappen om hernieuwbare en digitale oplossingen te integreren en energieneutrale gebieden te creëren, waar consumenten prosumenten worden die energie aan het elektriciteitsnet verkopen.