Met ingang van 2020 publiceert elke regionale netbeheerder 2-jaarlijks een investeringsplan, steeds met een zichttermijn van 10 jaar. Netbeheer Nederland stelde eerder, in aanloop naar de presentatie van de investeringsplannen van de regionale netbeheerders, de procedures voor ruimtelijke bestemmingen en vergunningen ten bate van de uitbreiding van het elektriciteitsnet te willen halveren. Netbeheerder Stedin – net als Enduris onderdeel van de Stedin Groep – presenteerde afgelopen week ook zijn investeringsplan. Stedin stelt daarin in 2030 tussen de 3,5 tot 6,5 gigawattpiek aan zonnepanelen te verwachten in zijn werkgebied.

3 scenario’s
Binnen Stedin Groep beheert netbeheerder Enduris het energienet voor zo’n 200.000 Zeeuwse huishoudens en bedrijven. Zowel de Regionale Energie Strategie (RES) Zeeland als de Systeemstudie Zeeland zijn voor Enduris een belangrijke bron geweest bij het opstellen van zijn investeringsplan.

Enduris heeft er namelijk voor gekozen om deze regionale doelen en maatregelen van de RES als belangrijkste scenario te hanteren voor de verwachte snelheid en richting van de ontwikkelingen in het energiesysteem van Zeeland. Daarnaast is een 2-tal scenario’s – Regionale sturing 2030 en Internationale sturing 2030 – uit de Systeemstudie Zeeland gehanteerd die onderling verschillen van snelheid en richting en daarmee de impact op de netten.

Onderstaande tabel bevat het vermogen aan zonnepanelen voor het kalenderjaar 2030 dat verwacht wordt in de verschillende scenario’s.

Maatregelen voor overbelasting door zonnepanelen
Enduris heeft in zijn investeringsplan aandacht voor diverse bronnen die overbelasting van het elektriciteitsnet kunnen veroorzaken. Om overbelasting van het net als gevolg van zonnepanelen te beperken, kunnen volgens de netbeheerder de volgende maatregelen worden toegepast:

1. Installeer niet alleen zonnepanelen gericht op het zuiden, maar ook op het oosten en westen: ‘Hierdoor wordt het piekvermogen lager. De curve wordt echter wel breder doordat de installatie eerder opstart en later stopt, waardoor de minderopbrengst gering is. Bij een ‘platdak-opstelling’ kunnen bovendien meer panelen per vierkante meter worden geïnstalleerd wanneer een ‘oost-westopstelling’ wordt gekozen.’
2. Houd rekening met de aanwezige netcapaciteit: ‘In bestaande wijken komt dit veelal neer op een maximaal gemiddeld terugleververmogen van 1 kilowatt per woning. Wanneer er gemiddeld niet meer dan 2 kilowattpiek aan zonnepanelen per woning geïnstalleerd wordt, is het aannemelijk dat dit niet tot capaciteitsknelpunten gaat leiden.’
3. Benutting van de eigen opwek: ‘Door het vermogen afkomstig van de pv-installatie te gebruiken om bijvoorbeeld een boiler te verwarmen voor warm tapwater of ter voorverwarming van ruimteverwarming kan men het piekvermogen reduceren. Ook kan men denken aan het opladen van een elektrische auto en/of een thuisbatterij. In de toekomst kan dit aantrekkelijk zijn om de investeringskosten van de pv-installatie terug te verdienen.’
4. Het aftoppen van de zonne-energie op het moment dat het productievermogen te hoog is: ‘‘Curtailment’, oftewel productiebeperking. Een curtailment van 30 procent betekent dat het vermogen van zonne-energie gelimiteerd wordt op 70 procent van het piekvermogen. Beneden deze curtailment-waarde is de elektriciteitsproductie normaal. Als bijvoorbeeld 30 procent curtailment (aftopping van de pv-vermogenspiek) wordt toegepast, betekent dit niet dat er ook 30 procent minder elektriciteit opgewekt wordt. Het pv-productieverlies is dan slechts 2 tot 3 procent op jaarbasis, omdat de vermogenspiek (en dus ook de aftopping daarvan) zelden voorkomt.’
5. Het installeren van een omvormer die kleiner is dan het piekvermogen van de panelen: ‘Hierdoor is het piekvermogen lager. Doordat het piekvermogen slechts gedurende een korte periode wordt bereikt, is het rendement niet veel lager. Bovendien heeft een kleinere omvormer vaak een beter rendement.’