Vogelbescherming Nederland: ‘Geen drijvende zonnepanelen in natuurgebieden’

Vogelbescherming Nederland riep afgelopen februari de gemeente Amsterdam al op af te zien van het mogelijk maken van de komst van zonneparken en windmolens in Waterland en het IJmeer.

Van visdief tot grote zaagbek
‘We onderschrijven de noodzaak van de energietransitie, maar vinden dat natuur en open water daarbij gespaard moeten worden’, schrijft Vogelbescherming Nederland. ‘Voor de noodzakelijke energietransitie overwegen overheden en energieproducenten om zonnepanelen op water te plaatsen. Zelfs zeer belangrijke natuurgebieden als het IJsselmeer dreigen hiervoor in aanmerking te komen.’

Deze ontwikkeling baart Vogelbescherming Nederland zorgen, omdat volgens de organisatie hierdoor grote oppervlakten geschikt leefgebied voor beschermde en veelal bedreigde watervogels dreigen te verdwijnen, vogels waarvoor Nederland een internationale verantwoordelijkheid heeft. ‘Zoals de visdief, een bedreigde vogelsoort die op de Rode lijst van Nederlandse broedvogels staat. Daarnaast zijn veel open wateren belangrijk voor doortrekkende en overwinterende soorten als zwarte stern, grote zaagbek, toppereend en nonnetje.’

Biodiversiteitscrisis
Drijvende zonnepanelen op grote schaal zullen volgens Vogelbescherming Nederland veel ruimte in beslag nemen, terwijl het leefgebied van vogels vaak al onder grote druk staat door onder andere visserij en recreatie. ‘Over de mogelijk schadelijke effecten van zonnepanelen op de natuur ónder water is nog weinig bekend. Wel is duidelijk dat ze licht wegnemen, wat van invloed is op het onderwaterleven en de voedselvoorziening van allerlei dieren. Minder licht betekent minder plankton en waterplanten, dus minder zuurstofproductie in het water.’

Het is volgens de organisatie een zorgelijke ontwikkeling dat het plaatsen van zonnepanelen op water steeds vaker wordt beschouwd als een serieuze mogelijkheid om energie op te wekken: ‘Naast de klimaatcrisis kampen we immers ook met een biodiversiteitscrisis. We moeten daarom zeer voorzichtig omgaan met de natuurgebieden die er nog zijn. Deze hebben veelal een beschermde juridische status als Natura 2000-gebied.’

Vogelbescherming Nederland meldt onlangs nog samen met andere natuurorganisaties een zienswijze te hebben ingediend bij de gemeente Westerwolde in Groningen, waar GroenLeven en Kremer Zand en Grind plannen hebben om een zonnepark te bouwen op een zandwinplas in Sellingen. De zandwinplas is volgens de organisatie een belangrijke slaapplaats voor overwinterende watervogels.

Niet alle daken benut
Vogelbescherming Nederland besluit haar pleidooi met de conclusie dat nog lang niet alle daken, gevels en geluidswallen volledig benut zijn en er ook nog genoeg onaantrekkelijke of braakliggende terreinen zijn die geschikt zijn voor de aanleg van zonneparken, zoals stroken langs snelwegen, onverkoopbare bouwgronden en ongebruikte industrieterreinen. ‘Natuur- en productieve landbouwgebieden staan onderaan op de zonneladder.’