Om de betrouwbaarheid van de elektriciteitsvoorziening te borgen, is in de Elektriciteitswet 1998 de norm opgenomen dat een net met een spanningsniveau van 110 kilovolt en hoger, zodanig is ontworpen en in werking is dat het transport van elektriciteit ook verzekerd is bij een uitvalsituatie. Een uitvalsituatie is een onvoorziene gebeurtenis waarbij een net-element uitvalt en mogelijk het transport van elektriciteit onderbroken raakt. Deze norm wordt ook wel de enkelvoudige storingsreserve of N-1 genoemd.
Van N-1 naar N-0
Minister Wiebes publiceerde eind vorig jaar het ministeriële besluit waarmee op korte termijn meer capaciteit in het stroomnet beschikbaar moet komen door reservecapaciteit in het hoogspanningsnet in te zetten als spitsstrook en van N-1 naar N-0 te gaan. De bijbehorende internetconsultatie van het ministeriële besluit stond voor belangstellenden open tot en met 17 januari 2020 en leidde tot zowel positieve als negatieve reacties van onder meer TenneT, dat stelde dat de vrijgave geen allesomvattende oplossing is.
Met de zogenaamde algemene maatregel van bestuur (AMvB) over N-1 zorgt Wiebes voor extra transportcapaciteit op het elektriciteitsnet voor wind- en zonne-energie. Het is een van de 6 kortetermijnoplossingen die de minister afgelopen zomer presenteerde.
Vergoeding bij afschakeling
Met het verkrijgen van de ontheffing mag TenneT nu van de ACM het gedeelte van het stroomnet in Noord-Nederland gaan benutten dat is gereserveerd voor storingen. De hoogspanningsnetbeheerder krijgt een ontheffing van de verplichting van de zogenaamde storingsreserve. Voorwaarde is wel dat de netbeheerder een vergoeding geeft aan de partijen die hij bij een eventuele storing moet afschakelen, zoals wettelijk vastgelegd in de Elektriciteitswet en de Netcode Elektriciteit.
TenneT had de ACM gevraagd om producenten van duurzame energie geen vergoeding te hoeven geven wanneer deze door een storing hun stroom niet op het elektriciteitsnet kwijt kunnen. Aan die laatste wens van TenneT wil de ACM niet voldoen, aangezien afnemers van TenneT gecompenseerd dienen te worden voor eventuele afschakeling.
Geen ontheffing voor congestiemanagement
Met dit besluit geeft de ACM TenneT dus wel ontheffing van verschillende bepalingen uit de Netcode elektriciteit zodat TenneT meer vermogen kan transporteren, maar geen ontheffing voor congestiemanagement. Congestiemanagement houdt in dit geval in dat TenneT afspraken maakt met afnemers die worden afgeschakeld bij een storing. De afspraken betreffen vergoedingen die TenneT moet betalen aan de afgeschakelde afnemers voor de tijdelijke afschakeling. De ACM kan hier geen ontheffing voor geven omdat de afspraken die TenneT moet maken, volgen uit de Elektriciteitswet en de afnemers onder andere beschermen tegen discriminerend handelen van TenneT en leiden tot een vergoeding voor de tijdelijke afschakeling. Het geven van deze ontheffing zou volgens de ACM buiten de grenzen van de Elektriciteitswet vallen.
In zijn ontheffingsaanvraag heeft TenneT aangegeven dat de congestie in het 110-kilovolt-net in Noord-Nederland op dit moment dermate groot is, dat er behoefte is aan een oplossing op de stations in dit gebied die snel meer transportcapaciteit beschikbaar maakt. Het loslaten van de storingsreserve voor productie voorziet in die oplossing. De 8 betrokken hoogspanningsstations waarvoor nu een ontheffing is verleend, zijn Stadskanaal, Musselkanaal Zandberg, Emmen Weerdinge, Bargermeer, Klazienaveen Zwet, Veenoord, Coevorden en het nieuw te bouwen station Stadskanaal/Vledderveen. Al deze stations bevinden zich in de provincies Groningen en Drenthe. In totaal komt er door de ontheffing binnen 12 maanden naar verwachting ongeveer 500 megawatt aan extra transportcapaciteit beschikbaar.
Ter inzage
In het betreffende gebied heeft Enexis voor de genoemde 110-kilovolt-stations aanvragen voor productieaansluitingen ter grootte van ruim 2.600 megawatt (red. peildatum augustus 2019). Door de voorgenomen uitbreiding van TenneT kan in beginsel 2.400 megawatt bij N-0 worden gefaciliteerd, maar bij N-1 zou dit slechts 1.900 megawatt bedragen. De totale realisatie van het netuitbreidingsplan door TenneT is echter naar verwachting pas gereed in 2025. Door de ontheffing kan binnen 12 maanden onder toepassing van N-0 dus al 500 megawatt aan productie-installaties worden voorzien van transportcapaciteit op de genoemde 110-kilovolt-stations.
ACM heeft het ontwerpbesluit voor de ontheffing nu voor een periode van 6 weken ter inzage gelegd. Belanghebbenden kunnen een zienswijze indienen.
De september 2024-editie van Solar Magazine is verschenen. Het tijdschrift bevat artikelen over de toekomst van de Nederlandse pv-markt, negatieve stroomprijzen, de strijd tegen dwangarbeid en Solar Solutions Kortijk.