CE Delft: netaansluiting zonnepark kan 50 procent kleiner door batterij

De studie van CE Delft en Quintel geeft een toekomstbeeld van het energiesysteem in Groningen en Drenthe. Om de consequenties voor het energienetwerk in kaart te brengen, zijn de  vraag- en aanbodscenario’s voor 2050 doorgerekend. Daarbij zijn de klimaatdoelen voor 2050 het uitgangspunt.

31 gigawatt(piek) in 2050
Uit de studie blijkt dat in alle scenario's het elektriciteitsnetwerk op alle niveaus verbeterd moet worden. De studie is uitgevoerd in opdracht van de provincies Drenthe en Groningen, Groningen Seaports, netbeheerders TenneT en Enexis, en de Gasunie. Deze partijen hebben samengewerkt met vertegenwoordigers van het Rijk, de industrie en de landbouw. Uit de studie blijkt dat deze samenwerking essentieel is om tot een samenhangend beleid te komen. De opdrachtgevers van de studie roepen alle betrokken partijen dan ook op te blijven samenwerken aan het energiesysteem van de toekomst.
De totale productiecapaciteit van elektriciteit in de regio is ruim 7 gigawatt(piek) in 2020, 13 gigawatt(piek) in 2030 en tot 31 gigawatt(piek) in 2050. De groei komt volledig door zonnepanelen, windparken op land en op zee.

4 scenario’s
Voor 2030 is 1 scenario opgesteld met als basis het Klimaatakkoord. De grote gasvelden zijn gesloten, een derde van de buurten is van het gasnet af en het aanbod van zonne-energie is sterk gegroeid. Er is nog geen of nauwelijks waterstof beschikbaar.

Voor 2050 zijn de volgende 4 scenario’s opgesteld:

1. Regionale Sturing: de energietransitie wordt aangedreven vanuit regionale besluitvorming. Lokaal beschikbare energiebronnen worden optimaal benut en de beperkte beschikbaarheid geeft druk om te besparen. Waterstof is beperkt, maar er is veel elektrificatie, warmtenetten en groen gas.
2. Nationale Sturing: nationale besluitvorming leidt tot grote projecten voor de energietransitie, met name wind op zee. Deze elektriciteit staat aan de basis van een uitgebreide waterstofeconomie: in alle sectoren is er vraag naar waterstof.
3. Internationale Waterstofeconomie: er is veel handel in energiedragers en Nederland is hierop georiënteerd. Dat betekent veel import, vooral van elektriciteit en waterstof. De vraagzijde is daarmee vergelijkbaar met het scenario Nationale Sturing, terwijl de aanbodzijde daarvan sterk verschilt.
4. Internationale Bio-economie: dit scenario is eveneens internationaal georiënteerd, zij het minder gericht op specifieke oplossingen zoals waterstof. In de mix van oplossingen spelen groen gas, biomassa en elektrificatie een relatief grote rol.

Verzwaring en batterijen
Verzwaring van de elektriciteitsnetten is in alle scenario’s noodzakelijk ten behoeve van de elektrificatie van de vraag in alle sectoren – de vraag zal immers ongeveer verdubbelen ten opzichte van nu. Verzwaring van het laag- en middenspanningsnet is sowieso nodig rondom de steden. Ook het 110-kilovolt-net moet hierop voorbereid worden.

Zonneparken zullen volgens de onderzoekers voorlopig te maken hebben met krapte aan netcapaciteit, omdat niet heel snel de capaciteit in het midden- en hoogspanningsnet kan worden uitgebreid. ‘Hiermee kan in de Regionale Energiestrategieën (RES’en) rekening worden gehouden, inclusief de ruimtelijke afstemming. Batterijen bij zonneparken kunnen ervoor zorgen dat een geringere capaciteit nodig is. Nu moet voor een klein aantal uren een forse capaciteit worden aangelegd; door batterijen (of piekscheren) kan dit met 50 procent per zonnepark worden verminderd. Hier is sprake van een verkeerde incentive door de huidige tariefstructuur en subsidies voor producenten.’