Vattenfall: stop met polderen, zonneparken noodzakelijk voor duurzaam Nederland

Margit Deimel is directeur grootschalig zon bij Vattenfall (Nuon). ‘In de 15 jaar dat ik betrokken was bij de ontwikkeling van windenergie was er vaak een “gebrek aan draagvlak”’, stelt Deimel. ‘Ik heb alle tegenargumenten wel gehoord. Van slagschaduw tot geluidsoverlast en van vogelonvriendelijk tot horizonvervuiling. En ondanks aanpassingen van ontwerpen, financiële participatie van omwonenden en stilstandvoorzieningen: de tegenargumenten bleven. Een van de meest genoemde alternatieven was zonne-energie. Op menig informatieavond ging ik naar huis met de suggestie dat hiervoor veel meer draagvlak zou zijn. Ik ben nu enkele jaren actief in de ontwikkeling van zonneparken. En de realiteit is dat ook hiervoor maar beperkt draagvlak is.’

Te veel zonneparken gaan volgens Deimel niet door vanwege gebrek aan draagvlak. ‘Ik ken menig boer die al een windmolen op zijn grond heeft en een zonnepark wil realiseren. Zo ontstaat een mooi energielandschap met minimale investeringen voor de maatschappij en maximale opbrengst voor de samenleving en het bedrijf. Alle plannen netjes afgestemd met de omgeving. Chapeau, zegt de provincie, zo willen wij het vaker zien. Prima plan, zeggen de gemeenteambtenaren, als bevoegd gezag voor de vergunningverlening. Maar dan de stemming in de gemeenteraad … “Dit zonnepark staat op agrarische grond”, stellen de raadsleden. “Gaat dat niet ten koste van de voedselproductie?” zo vragen zij zich af. En vervolgens worden alle tegenargumenten uit de kast getrokken. “Voor zonneparken is wel erg veel ruimte nodig.” “Die panelen komen uit China – dat kost nogal wat CO2-uitstoot.” “Het bebouwen van agrarische gronden leidt wellicht tot ongewenste prijsopdrijving.” Veel zonneparken komen hierdoor niet van de grond en gaan tot nader order de wachtkamer in. De noodzakelijke versnelling van de energietransitie heeft het nakijken.’

Deimel heeft ook voor de Tweede Kamer een boodschap: ‘De Tweede Kamer heeft in oktober 2018 een motie aangenomen die nota bene een rem zet op grootschalige inzet van zonne-energie. Onder het mom van “integraal afwegingskader” moet er voor gemeenten een soort “keuzehulp” komen voor het toelaten van zonneparken binnen gemeentegrenzen. Volgens deze “zonneladder” zouden zonnepanelen eerst op daken moeten komen. Pas als alle daken vol liggen, gaan we kijken of er ook zonneparken op de grond nodig zijn. Dat betekent dat we niet alle opties meteen gaan toepassen, maar met zonneparken gaan wachten. Geachte Kamerleden: dit kunnen we ons niet permitteren.’

Deimel roept dan ook op om te stoppen met polderen en te accepteren dat het onmogelijk is om het iedereen altijd naar de zin te maken. ‘Draagvlak is belangrijk, maar dat betekent niet dat we het voortdurend met elkaar eens moeten zijn. Betrokkenheid is waar het om gaat. Geef de omgeving de kans om mee te denken en mee te doen. En zet vervolgens alles op alles. Daarbij kan geen enkele vorm van duurzame energie worden uitgesloten. Laat zonneparken in Nederland vaste voet aan de grond te krijgen. We kunnen het hebben over “hoe” dit bij voorkeur moet, maar niet over “of” het moet en ook niet over “wanneer”. Het moet namelijk nu. Met of juist met minder draagvlak.’