Column Marc de Looze (Dijkman NL Elektrotechniek) - Gratis stroom betekent nooit gratis veiligheid

Zonne-energie is 'hot'. Veel mensen denken na over de aanschaf van zonnepanelen omdat het niet alleen goed voor het milieu is, maar vooral ook om kosten te besparen. Zonne-energie wordt ook enorm gestimuleerd door gemeenten, elektriciteitsbedrijven en de overheid middels subsidies. Voorbeelden zijn Eneco (Zon Zoekt Dak), gemeenten als Arnhem (PV Privé), Milieudienst IJmond (Route du Soleil) en Eersel (Metdezon). Het wordt gepresenteerd met het gevoel dat je 'dom' bent als je niet meedoet.  Over risico’s en veiligheid wordt niet gesproken. Maar risico’s zijn er wel degelijk…

Een generator op het dak
Met de installatie van een pv-installatie installeer je een stroomopwekker op je dak, die niet zomaar uit te schakelen is. Er zit standaard geen aan/uit knop op de panelen. Zodra er licht valt op een paneel, gaat hij te allen tijde stroom produceren. Omdat de panelen achter elkaar geschakeld worden, spreken we al snel over zo’n zeshonderd tot duizend volt en met vijf tot achgt ampère. Let wel: honderdtwintig volt, drie panelen, gelijkstroom of  dertig milli-Ampère (mA) is al dodelijk! De opgewekte stroom is al voldoende om te lassen. Dit betekent dat bij bijvoorbeeld draadbreuk je installatie levensgevaarlijk wordt.

Veiligheid
Omdat stroom in ons land relatief goedkoop is, wordt bij de installatie van zonnepanelen voornamelijk gekeken naar de prijs in verband met de terugverdientijd. Goedkope panelen,  goedkope omvormer (inverter) en snelle montage, vaak door 'snelle jongens.' Naar beveiliging tegen overspanning, vlambogen, blikseminslag en montagefouten wordt niet of nauwelijks gekeken. Laat staan uitschakeling van het gehele systeem bij calamiteiten. Bij onze normale huisinstallatie komt de voeding van driehonderdtachtig volt de meterkast binnen en wordt na een meter al beveiligd met een (verzegelde) zekering en daarna worden alle groepen gezekerd en beveiligd met aardlekschakelaars. Bij Zonne-energie leggen we onbeschermd duizend volt op ons dak en deze  spanning wordt zonder onderbreking en/of beveiliging met meters kabel het huis / gebouw ingevoerd.

Onbegrijpelijk
Het is onbegrijpelijk dat de overheid of veiligheidsinstanties (NEN) geen maatregelen nemen door bijvoorbeeld normen en regels  te stellen zoals ze dat we doen bij onze normale huisinstallatie. Ook zou je verwachten dat de overheid voorop zou lopen om haar eigen personeel te beschermen en de burger goed te informeren. Een dak met zonnepanelen bij brand blussen is levensgevaarlijk als die niet uitgezet kunnen worden.
Helaas komt het te vaak voor dat de installateur, ook door onwetendheid, de verkeerde informatie geeft. Bij de vraag naar veiligheid zal hij zeggen dat de omvormer beveiligd is en het systeem uitschakelt. Dit is echter een halve waarheid, omdat de omvormer gemaakt is om zichzelf en niet de installatie te beschermen tegen calamiteiten. De omvormer beveiligt het systeem niet tegen overspanning, bliksem, aardlekfouten en kan de spanning van de individuele panelen niet uitschakelen.
Bij een installatie van zonnepanelen hoort niet alleen een omvormer, maar ook een veiligheidssysteem!

[Deze column verschijnt in het kader van de zonne-energievakbeurs Solar Solutions en is geschreven door Marc de Looze/ Hij is directeur van Dijkman Nederland Elektrotechniek. Al vijfenvijftig jaar is het bedrijf actief in de elektrotechniek met veel ervaring over veiligheidssystemen. Haar solar missie is te zorgen voor veilige, verantwoorde duurzaamheid.]