Wereldwijde toegang tot elektriciteit stagneert, 730 miljoen mensen zonder stroom

De jaarlijkse afname ligt volgens het agentschap onder het tempo van vóór de coronapandemie en voorlopige cijfers wijzen erop dat deze trage vooruitgang aanhoudt.

Regionale verschillen
De situatie verschilt sterk per regio. Het deel van Azië dat zich economisch goed ontwikkelt, heeft een toegangspercentage van 98 procent bereikt, met overal toegang in India en Indonesië. De grootste uitdagingen in deze regio liggen nu in Pakistan, Afghanistan, Mongolië, Myanmar en Noord-Korea, die samen 83 procent van de resterende bevolking zonder elektriciteit vertegenwoordigen.

In Latijns-Amerika is 98 procent van de bevolking aangesloten op het elektriciteitsnet. De laatste paar procenten blijken echter moeilijk te bereiken. Afgelegen gebieden zoals de Andes-hooglanden en het Amazonegebied blijven achter. Bij het huidige tempo kan het nog 15 jaar duren voordat de toegangskloof wordt gedicht.

Afrika blijft achter
Sub-Sahara-Afrika huisvest 8 van de 10 mensen ter wereld zonder toegang tot stroom. Hoewel het aantal mensen zonder stroom tussen 2020 en 2022 groeide, is het sindsdien gedaald. Deze vooruitgang is echter geconcentreerd in slechts enkele landen zoals Ivoorkust, Kenia en Mozambique, terwijl 27 landen nog altijd achterblijven bij hun gemiddelde vooruitgang uit de periode 2015-2019.

In 2024 kwamen er in Sub-Sahara-Afrika 6,8 miljoen nieuwe elektriciteitsaansluitingen bij, een stijging van slechts 2 procent ten opzichte van 2023. Bevolkingsgroei in gebieden zonder toegang compenseerde een groot deel van deze vooruitgang, waardoor het totale aantal mensen zonder elektriciteit met slechts 4 miljoen afnam. De uitbreiding van het elektriciteitsnet en minigrids waren verantwoordelijk voor bijna 90 procent van de nieuwe aansluitingen in 2024. Nigeria, de Democratische Republiek Congo en Oeganda boekten volgens de onderzoekers opvallende vooruitgang.

Zonnepanelen bieden perspectief
De verkoop van solar home systems (shs) groeide wereldwijd met 4 procent in 2024, met een toename van 26 procent in Sub-Sahara-Afrika. De meeste daarvan waren echter zeer kleine systemen die niet voldoen aan de minimale definitie voor toegang tot elektriciteit zoals gehanteerd door het IEA.

Ondanks de uitbreiding van elektriciteitstoegang in Sub-Sahara-Afrika van 30 procent in 2012 naar 50 procent in 2024, is het gemiddelde huishoudelijke verbruik in dezelfde periode met ongeveer een kwart gedaald. Elektriciteitstarieven in veel Afrikaanse landen zijn sneller gestegen dan het huishoudinkomen, wat het betaalbaarheidsprobleem vergroot.

Betaalbaarheid
Betaalbaarheid blijft een centrale uitdaging voor de meeste Afrikaanse huishoudens, of het nu gaat om de kosten van aansluiting, beter gebruik van hun elektriciteitsvoorziening, of het aanschaffen van grotere zonnepanelen voor thuisgebruik.

Deze beperkingen, gecombineerd met weinig mogelijkheden voor het gebruiken van de stroom, houden de vraag van huishoudens volgens de onderzoekers laag.