logo
© Enexis
© Enexis
20 september 2025

Alarm om energiecoöperaties die miljoenen betalen zonder garantie op netaansluiting

Koepelorganisatie Energie Samen luidt de noodklok. Energiecorporaties moeten miljoenen euro’s betalen aan de netbeheerders, zonder dat ze een garantie hebben op een netaansluiting voor hun zonne-energieprojecten.

De koepel van energiecoöperaties wijst erop dat zowel energiecoöperaties als bedrijven hoge aanbetalingen moeten doen voor netaansluitingen, zonder zekerheid dat ze ooit stroom kunnen leveren. In de praktijk mogen netbeheerders namelijk vooraf forse bedragen innen zonder transportgarantie voor de klant. Alleen voor energiecoöperaties gaat het al om een bedrag van bijna 20 miljoen euro.

20 miljoen euro
Met deze uitspraak accepteert de ACM dat coöperaties miljoenen moeten investeren, zonder dat er zekerheid is of ze ooit daadwerkelijk kunnen leveren aan het stroomnet,’ zegt Siward Zomer, voorzitter bij Energie Samen. De gemiddelde aanbetaling per netaansluiting wordt geschat op 100.000 euro, terwijl er bijna 200 coöperatieve projecten in de wachtrijpijplijn staan.

‘Een aanbetaling is alleen redelijk als deze uitsluitend dient ter dekking van daadwerkelijke reserverings- of administratiekosten’, stelt advocaat Michel Chatelin van Osborne Clarke. ‘Het mag geen rentevrije voorfinanciering van netbeheerders worden.’

Juridische stappen
Energie Samen onderzoekt met Endona de mogelijkheden om in beroep te gaan tegen de ACM-uitspraak (red. zie kader). Tegelijkertijd werkt de organisatie samen met netbeheerders aan het implementeren van een eerdere uitspraak die netbeheerder Stedin dwingt alsnog netcapaciteit te gunnen aan energiecoöperatie BijZONderBaarn.

‘Leden van Energie Samen die op de wachtrijst staan voor transportcapaciteit voelen zich niet serieus genomen,’ aldus Zomer. Hij wijst erop dat dure aanbetalingen zonder perspectief onverantwoord zijn. ‘Het lijkt alsof netbeheerders aanvragen voor transport onterecht weigeren terwijl het elektriciteitsnet nog lang niet vol is.’

Oproep
De koepelorganisatie roept ACM en politiek Den Haag op het wachtrijbeleid fundamenteel te herzien. De energietransitie kan volgens Zomer niet wachten op juridische procedures en papieren wachtrijen. Energie Samen blijft samenwerken met netbeheerders om oplossingen te vinden, maar verwacht op korte termijn echte vooruitgang te zien.

De huidige situatie zet de rem op het realiseren van de gewenste 50 procent lokaal eigendom uit het Klimaatakkoord, wat ook provincies en gemeenten in problemen brengt doordat ze volgens Zomer de uitvoeringskracht van energiecoöperaties missen.

Energiecoöperatie verliest geschil over transportcapaciteit

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft energiecoöperatie Endona in het ongelijk gesteld in een geschil met netbeheerder Enexis over transportcapaciteit voor een zonnedak. De 3 klachten van Endona over de weigering van transportcapaciteit en de eisen voor plaatsing op de wachtlijst zijn door de toezichthouder ongegrond verklaard.

Energiecoöperatie Endona had in 2021 een verzoek ingediend voor een aansluiting voor een zonnedak in Heeten. Toen Enexis aangaf dat de gewenste transportcapaciteit niet kon worden toegekend, weigerde Endona een aanbetaling te doen voor de aansluiting. Hierdoor kwam geen aansluit- en transportovereenkomst tot stand en werd Endona niet op de wachtlijst voor transportcapaciteit geplaatst.

Transportweigering terecht
Het geschil tussen Endona en Enexis ging over 3 kwesties. Ten eerste betreft het de voorwaarde die Enexis stelt voor plaatsing op de wachtlijst voor transportcapaciteit. Volgens de ACM is het logisch dat Enexis hiervoor vereist dat een aanvrager eerst een offerte voor een aansluiting accepteert, inclusief een aanbetaling. De ACM oordeelt dat de samenhang tussen aansluiting en transport logisch is, aangezien transport zonder aansluiting feitelijk onmogelijk is.

Ten tweede stond de weigering van Enexis om 173 kilowatt aan transportcapaciteit voor invoeding toe te kennen ter discussie. De ACM concludeert dat Enexis terecht heeft aangevoerd dat er sprake was van congestie in het gebied. Zelfs met toepassing van congestiemanagement kan het tekort aan transportcapaciteit niet worden opgelost, waardoor Enexis niet verplicht was Endona een aanbod voor transportcapaciteit te doen.

2030
Tot slot oordeelde de ACM dat Enexis haar weigering voldoende heeft gemotiveerd, zoals vereist wordt via de Elektriciteitswet. Enexis verwees in haar weigering naar een vooraankondiging van structurele congestie die op haar website was gepubliceerd. Deze vooraankondiging bevatte volgens de waakhond alle informatie die wettelijk vereist is, waaronder de periode waarin congestie werd verwacht – tot en met 2030 – en de technische details over het gecontracteerde en beschikbare transportvermogen.

Onderaan de streep heeft de toezichthouder en de beheerder op alle punten gelijk gekregen.

Deel dit artikel:

Nieuwsbrief

Meld u aan voor de nieuwsbrief met het laatste nieuws!
Ja, ik wil de nieuwsbrief ontvangen en heb de privacy policy gelezen.

Laatste Nieuws

Bekijk al het nieuws

Meest gelezen

Producten