Minister Hermans: structurele aanpak nodig tegen stijgende energiearmoede

Uit de Monitor Energiearmoede van TNO en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat in 2024 ongeveer 510.000 huishoudens te maken hadden met energiearmoede. Dit is een stijging van bijna 180.000 huishoudens ten opzichte van 2023, toen tijdelijke steunmaatregelen zoals de energietoeslag en het prijsplafond nog van kracht waren.

Kwetsbare groepen
Ondanks deze toename ligt het aantal huishoudens in energiearmoede volgens de minister wel lager dan vóór de energiecrisis in 2019. Dit komt volgens haar door getroffen verduurzamingsmaatregelen, gedragsverandering bij consumenten en een stijging van het besteedbaar inkomen.

De cijfers tonen aan dat vooral alleenstaanden, uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden in corporatiewoningen onevenredig hard worden getroffen. Huishoudens met een laag inkomen zijn nu gemiddeld 11,5 procent van hun inkomen kwijt aan energielasten, meer dan het dubbele van het landelijk gemiddelde.

Structurele aanpak
De minister benadrukt dat kwetsbare huishoudens vooral gebaat zijn bij een gerichte en structurele oplossing. Ze wijst erop dat het verduurzamen van woningen een belangrijke manier is om minder kwetsbaar te zijn voor toekomstige prijsstijgingen en zo de noodzaak voor nieuwe tijdelijke compensatiemaatregelen te verminderen.

‘Het kabinet vindt het belangrijk dat de energiekosten voor iedereen te dragen zijn,’ stelt Hermans in haar antwoorden. Ze benadrukt dat het kabinet zich op meerdere fronten inzet ‘om steun te bieden aan deze huishoudens, zodat de energietransitie voor iedereen haalbaar en betaalbaar is, ongeacht de omvang van de portemonnee’.

Concrete maatregelen
Het kabinet heeft in 2025 opnieuw een subsidie van 56,3 miljoen euro verstrekt aan de stichting Tijdelijk Noodfonds Energie. Gecombineerd met private bijdragen van energieleveranciers en netbeheerders heeft deze stichting ongeveer 110.000 huishoudens kunnen helpen met het betalen van hun energierekening.

Daarnaast werkt het kabinet binnen de kaders van het Social Climate Fund aan een publiek energiefonds dat huishoudens in energiearmoede kan helpen bij het compenseren van de prijsopdrijvende effecten van het Europese emissiehandelssysteem ETS-2.

Verduurzaming woningen
De minister bevestigt dat structurele verduurzaming van woningen echter de meest duurzame oplossing is tegen energiearmoede. Ze wijst op de vooruitgang die woningcorporaties hierin boeken: in 2023 zijn 178.400 corporatiewoningen voorzien van verduurzamingsmaatregelen, waaronder de installatie van zonnepanelen.

Het aantal woningen met energielabel A of hoger is toegenomen met 147.900 tot 961.900 woningen, terwijl het aantal woningen met labels E, F en G sinds 2023 met 21 procent is gedaald naar 142.900 woningen. Volgens de doelstellingen in de herziene Nationale Prestatieafspraken zullen in 2030 ruim 800.000 huishoudens hun gasverbruik hebben verlaagd met 330 kubieke meter per jaar, wat neerkomt op een jaarlijkse besparing van 350 tot 550 euro.

Minister Hermans wijst er tot slot op dat het kabinet een groot deel van belangrijke gerichte en effectieve maatregelen om huishoudens met een laag inkomen en hoge energiekosten te ondersteunen, heeft verlengd of uitgebreid. Het ontwikkelen van nieuw beleid laat ze echter over aan een volgend kabinet.