Wereldwijde elektriciteitsvraag blijft groeien ondanks economische onzekerheid

Hoewel de laatste prognoses voor de groei van de wereldwijde elektriciteitsvraag dit jaar en volgend jaar een vertraging laten zien ten opzichte van de stijging van 4,4 procent in 2024, blijven ze ondanks de economische onzekerheid ruim boven het gemiddelde van 2,6 procent in de periode 2015-2023.

Energiemix verandert
Deze stevige groei wordt volgens de onderzoekers aangedreven door de toenemende vraag naar elektriciteit om fabrieken en apparaten van stroom te voorzien, gebouwen te koelen, datacenters te laten draaien en elektrische voertuigen van stroom te voorzien.

Hernieuwbare energiebronnen zoals zonnepanelen, windmolens en waterkrachtcentrales zullen naar verwachting al dit jaar of uiterlijk volgend jaar steenkool inhalen als grootste elektriciteitsbron ter wereld, afhankelijk van het weer en brandstofprijstrends. Tegelijkertijd zal de kernenergieproductie naar verwachting recordhoogtes bereiken, dankzij herstart van reactoren in Japan, robuuste output in de Verenigde Staten en Frankrijk, en nieuwe toevoegingen, voornamelijk in Azië.

‘De sterke groei van hernieuwbare energie en kernenergie hervormt de elektriciteitsmarkten in veel regio’s’, aldus Keisuke Sadamori, IEA-directeur voor energiemarkten en veiligheid. ‘Maar dit moet gepaard gaan met grotere investeringen in netwerken, opslag en andere flexibiliteitsbronnen om ervoor te zorgen dat elektriciteitssystemen aan de groeiende vraag kunnen voldoen op een veilige en betaalbare manier.’

Regionale verschillen
Opkomende economieën in Azië zijn verantwoordelijk voor het grootste deel van de wereldwijde groei in elektriciteitsvraag. China en India zullen in 2025 en 2026 naar verwachting 60 procent van de toename in het wereldwijde elektriciteitsverbruik voor hun rekening nemen. In de Verenigde Staten zorgt de snelle uitbreiding van datacenters ervoor dat de jaarlijkse groei van de elektriciteitsvraag boven de 2 procent blijft in zowel 2025 als 2026, meer dan het dubbele van het gemiddelde groeipercentage over het afgelopen decennium.

Het elektriciteitsverbruik in de Europese Unie (EU) zal dit jaar naar verwachting trager groeien, met ongeveer 1 procent, hoewel voor 2026 een bescheiden versnelling wordt verwacht.

Prijsontwikkelingen
In de eerste helft van 2025 stegen volgens het IEA de groothandelsprijzen voor elektriciteit in de EU en de Verenigde Staten met 30 tot 40 procent ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder, grotendeels door hogere aardgasprijzen vanwege een krappere wereldwijde gasmarkt. De elektriciteitsprijzen voor energie-intensieve industrieën in de EU zijn nog steeds het dubbele van die in de Verenigde Staten en aanzienlijk hoger dan in China, wat uitdagingen blijft opleveren voor de concurrentiepositie van energie-intensieve industrieën in de EU.

Over de periode 2025-2027 zal de wereldwijde koolstofdioxide-uitstoot (CO2) van elektriciteitsopwekking naar verwachting stabiliseren na een stijging van 1 procent in 2024. De wereldwijde steenkoolgestookte elektriciteitsproductie zal naar verwachting stagneren, waardoor het aandeel van steenkool in de mondiale elektriciteitsproductie voor het eerst deze eeuw tot onder de 33 procent zal dalen.