Vlaams Parlement bezorgd over kill switches in Chinese omvormers zonnepanelen

Minister van Energie Melissa Depraetere (Vooruit) benadrukte tijdens het parlementaire debat dat er nog geen officiële bevestiging is van het bestaan van deze verborgen apparatuur.

Chinese dominantie
De kwestie kwam aan het licht nadat Amerikaanse onderzoekers ongeautoriseerde communicatieapparatuur in Chinese omvormers hadden ontdekt. Deze apparatuur zou mogelijk firewalls kunnen omzeilen en stroomnetten op afstand kunnen verstoren of uitschakelen. Filip Brusselmans (Vlaams Belang) stelde vragen over de veiligheidsrisico’s, met specifieke verwijzing naar fabrikanten die een aanzienlijk marktaandeel in Europa hebben.

Cijfers en feiten
Minister Depraetere presenteerde concrete cijfers: Vlaanderen telt ongeveer 1,18 miljoen omvormers, waarvan er sinds april 2022 ongeveer 400.000 zijn aangemeld. Van deze recente installaties is 85 procent van Chinese oorsprong.

De registratie van het merk van omvormers is pas in 2022 ingevoerd op initiatief van voormalig minister Zuhal Demir, waardoor er voor oudere installaties geen gegevens beschikbaar zijn.

Monitoring en toezicht
In haar antwoord legde Depraetere uit dat netbeheerder Fluvius sinds begin 2025 kwartierwaarden van afname en injectie uitleest bij alle actieve afnemers. ‘Op dag plus 1 kan Fluvius in principe nagaan of de gemeten injectievolumes overeenstemmen met het ingeschatte volume op basis van de zonne-intensiteit’, aldus de minister. Een substantiële aanpassing van het vermogen van een grote groep omvormers zou hierdoor opgemerkt worden.

Europese aanpak
Aimen Horch (Groen) vroeg of de minister een oproep zou doen aan Europa om deze kwestie verder te onderzoeken, aangezien het probleem de landsgrenzen overstijgt. Hij wees erop dat als de technologie echt bestaat, deze mogelijk ook in andere apparaten zou kunnen zitten. ‘Het lijkt mij zot dat dit een sample test aan de Europese grens heeft doorstaan’, voegde hij toe.

Federale bevoegdheid
De minister benadrukte dat cybersecurity, het evenwicht op het elektriciteitsnetwerk en de beveiliging tegen buitenlandse mogendheden federale bevoegdheden zijn. Ze stelt haar data over de herkomst van omvormers wel ter beschikking aan de federale overheid en zal de kwestie bespreken met federaal minister Bihet.

Op de vraag of er noodplannen bestaan, verwees minister Depraetere naar het federale risicoparaatheidsplan waarin risico’s met betrekking tot de elektriciteitsbevoorrading in kaart worden gebracht. ‘Het risico van cyberaanvallen wordt ook uitvoerig opgenomen in dat plan’, verzekerde ze. Daarnaast beschikt Fluvius over een eigen noodplan elektriciteit waarin de structuur voor het behandelen van netincidenten is vastgelegd.

Componentenlijst publiceren
Brusselmans verwees in zijn repliek naar Amerikaanse initiatieven, waar fabrikanten verplicht worden een volledige componentenlijst te publiceren van wat er in hun materiaal zit. Hij vroeg of Vlaanderen dergelijke initiatieven ook op Europees niveau zou kunnen bepleiten, aangezien België op zich te klein is om dit af te dwingen.

Minister Depraetere sloot af met de toezegging dat ze de suggestie over een componentenlijst zou overmaken aan haar federale collega. ‘Als dat kan helpen om problemen te signaleren, om te zien waar er ingegrepen kan worden of om beter te registreren, heb ik daar persoonlijk geen enkel probleem mee’, verklaarde ze, maar benadrukte dat het logisch is dat de federale minister de vraag meeneemt naar het Europese niveau.