ACM: netbeheerder weigert te snel transportcapaciteit voor zonnepanelen

De energiecoöperatie was naar de Autoriteit Consument en Markt (ACM) gestapt, omdat de netbeheerder geen transportcapaciteit wilde toekennen aan een zonnepark.

Netgebruikers hebben recht
BijZONder Baarn plant een zonneweide op het terrein van IJsbaan Baarn, die via een transformatorhuis op het stroomnet van Stedin wordt aangesloten. Via Stedin is het project verbonden met het hoogspanningsnet van TenneT in het Flevopolder, Gelderland en Utrecht (FGU)-gebied. Stedin weigerde transportcapaciteit vanwege invoedingscongestie op het hoogspanningsnet van TenneT.

BijZONder Baarn meent dat Stedin’s weigering in strijd is met de Elektriciteitswet en de Netcode elektriciteit. De coöperatie, ondersteund door koepelorganisatie Energie Samen, stelt dat de weigering onvoldoende is gemotiveerd en dat Stedin een variabel transportrecht had moeten aanbieden.

Onvoldoende onderbouwd
De ACM concludeert dat Stedin in verband met congestie op het hoogspanningsnet in de FGU-regio niet zomaar nieuwe transportcapaciteit kan vergeven. Stedin had echter nader onderzoek moeten doen naar de mogelijkheid om onder toepassing van congestiemanagement BijZONder Baarn transportcapaciteit aan te bieden. Hieruit volgt dat Stedin de weigering onvoldoende heeft onderbouwd.

ACM stelde jaren geleden al dat onvoldoende transportcapaciteit geen reden is om een aansluiting te weigeren. De toezichthouder oordeelt dat Stedin beter onderzoek had moeten doen naar alle beschikbare flexibiliteit in het net. ‘Het net is nog niet vol’, stelt Siward Zomer, voorzitter van Energie Samen. ‘TenneT maakte recent bekend dat er 9 gigawatt aan extra transportcapaciteit beschikbaar is, mits de piek wordt vermeden. Er is nog voldoende ruimte op het elektriciteitsnet, maar niet altijd. Als de netbeheerders en lokale energiecoöperaties goed samenwerken kunnen we samen nog veel capaciteit ontsluiten.’

Congestiemanagement centraal
BijZONder Baarn stelt volledig bereid te zijn om op piekmomenten congestiemanagement toe te passen en tegen vergoeding tijdelijk minder stroom terug te leveren. De ACM oordeelt dat Stedin rekening had moeten houden met alle beschikbare flexibiliteit, en in elk geval met deze van de coöperatie.

Tot slot concludeert de ACM dat Stedin geen variabel transportrecht aan BijZONder Baarn heeft hoeven aanbieden. Tot 1 februari 2025 waren netbeheerders hier namelijk niet toe verplicht, en de aanvraag van BijZONder Baarn was van voor die tijd. Deze uitspraak heeft echter wel gevolgen voor het beoordelen van alle vergelijkbare aanvragen voor transportcapaciteit.

Stedin heeft momenteel 400 bedrijven op de wachtlijst voor het terugleveren van stroom van windmolens en zonnepanelen. De projecten zijn goed voor 188 megawatt transportcapaciteit. Veel van deze aanvragen bevinden zich echter op Stedin-stations waar pas extra transportcapaciteit beschikbaar komt als TenneT de congestie op het hoogspanningsnet heeft opgelost.

Algemeen belang
Energie Samen benadrukt dat er in de coöperatieve sector veel belangstelling is voor congestiemanagement. ‘Het getuigt van solidariteit: ruimte maken voor een ander, zodat er in totaal meer duurzame opwek wordt geproduceerd’, benadrukt Zomer. ‘Het merendeel van de tijd kan alle zon- en windstroom namelijk onbelemmerd het net op. Daarmee is het algemeen belang gediend: we houden stroom betaalbaar, de klimaatdoelen komen dichterbij en we worden als land minder afhankelijk van andere landen voor onze energie.’

Vervolgstappen
De coöperatie vraagt Stedin de aanvraag opnieuw te beoordelen in het licht van dit besluit. Ze hoopt op een positieve uitkomst, zodat het project wel gerealiseerd kan worden.

Energie Samen blijft ondertussen in gesprek met de netbeheerders om samen de energietransitie te versnellen en Nederland van het congestieslot te krijgen.