Elia waarschuwt opnieuw voor overschot aan zonne-energie

Elia gaf vorig jaar zomer voor het eerst een waarschuwing af dat door de grote hoeveelheid zonnepanelen waarover België beschikt een overschot aan stroom zou kunnen ontstaan en presenteerde daarom een afschakelplan. Uiteindelijk moest de netbeheerder vorig jaar 23 waarschuwingen uitsturen, maar bleven grote problemen uit.

11,4 gigawatt
Nu komt Elia echter al in de lente met de waarschuwing. Ze stelt dat ook dit voorjaar al waakzaamheid nodig is voor onverwachte schommelingen in de zonne-energieproductie. De netbeheerder ziet nu al uitdagingen in het voorjaar, wanneer er onverwacht veel zon zou zijn en weinig verbruik.

Er is op de Belgische daken ongeveer 11,4 gigawatt aan zonnepanelen geïnstalleerd. Dat is 4 gigawatt meer dan 2 jaar geleden en 1,4 gigawatt meer dan vorig jaar. Meer flexibiliteit, waarbij België het verbruik aanpast aan momenten waarop er veel – goedkope – energie beschikbaar is, blijft volgens Elia dringend nodig.

Piekmomenten
De overproductie – ook wel incompressibiliteit genoemd – kan zich voordoen wanneer er een verkeerde inschatting is gemaakt van de weersomstandigheden en dus de beschikbaarheid van hernieuwbare energie, maar ook wanneer er weinig verbruik is en heel veel productie. Dat is vooral in de zomer en tijdens weekend- en feestdagen.

Op piekmomenten, afhankelijk van de oriëntatie en andere technische beperkingen, kunnen deze tot 9 gigawatt stroom produceren. De kleinste afwijking van de weersvoorspellingen heeft daardoor volgens Elia meteen een grote impact op het evenwicht tussen vraag en aanbod. Dit kan voor negatieve prijzen zorgen en wanneer het onevenwicht langer blijft duren, kan dit een frequentiestijging tot gevolg hebben in België en de ons omringende landen. Dit heeft een effect op het hele Europese systeem en moet dus vermeden worden.

Balansverantwoordelijken
In eerste instantie is het aan de marktpartijen (red. balansverantwoordelijken, brp’s) om het evenwicht tussen aanbod en vraag van elektriciteit te verzekeren. Elia voorziet hen van alle nodige informatie om zich voor te bereiden. Op de onevenwichtsmarkt verwacht Elia ook periodes met – sterk – negatieve prijzen. Marktpartijen worden dan vergoed om productie af te schakelen of meer stroom te verbruiken.

Wanneer het evenwicht niet door de marktpartijen zelf kan hersteld worden, kan Elia ingrijpen door flexibiliteitsproducten in te schakelen, waaronder ook de offshorewindparken. In tweede instantie kan Elia de hulp inroepen van transmissienetbeheerders in het buitenland. In uitzonderlijke omstandigheden zou Elia kunnen overgaan tot de afschakeling van de grotere zonneparken of windparken op land, ook die op de netten van de Belgische distributienetbeheerders zijn aangesloten, maar niet die van consumenten.