Vlaamse industrie botst op grenzen stroomnet, flexibele aansluitingsovereenkomsten in de maak

Tijdens de vergadering van de Commissie voor Wonen, Toerisme, Energie en Klimaat in het Vlaams Parlement werd een alarmerend beeld geschetst van de stroomvoorziening in Vlaanderen. De industrie botst steeds vaker op de grenzen van het elektriciteitsnet, waardoor investeringen in verduurzaming in het gedrang komen.

Batterijparken
Minister van Energie Melissa Depraetere stelt aan maatregelen te werken in samenwerking met het VEKA en netbeheerders Elia en Fluvius.

De aanleiding voor het debat was een vraag van parlementslid Robrecht Bothuyne (cd&v), die wees op het toenemend aantal ongeplande stroomonderbrekingen én de piekende vraag naar netcapaciteit door elektrificatie van de industrie, batterijparken en datacenters. ‘De tijd dat een bedrijf zomaar een aansluiting kreeg, is voorbij’, stelde hij. “Zonder actie riskeren we een situatie zoals in Nederland, waar nieuwe aansluitingen op sommige plaatsen onmogelijk zijn.’

Situatie Nederland vermijden
Minister Depraetere bevestigde dat in regio’s zoals West-Vlaanderen, de Kempen, Antwerpen en Vlaams-Brabant de risico’s op netcongestie het grootst zijn. ‘Dat is voornamelijk te wijten aan een gebrek aan capaciteit op de koppelpunten tussen het transmissienet van Elia en het distributienet van Fluvius’, duidt ze.

‘We willen absoluut vermijden dat Vlaanderen in een gelijkaardige situatie als Nederland belandt’, vervolgt de minister. Een van de speerpunten is de invoering van een regelgevend kader voor flexibele aansluitingen, het zogenoemde decretale kader. Deze moeten 24 bedrijven die nu problemen hebben tijdelijk toegang geven tot het stroomnet, ook al is er nog geen volledige capaciteit beschikbaar.

‘First come, first serve’ onder vuur
Het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) werkt aan een decretaal voorstel, dat voor de zomer een eerste principiële goedkeuring moet krijgen. Netbeheerders Fluvius en Elia staan centraal in de uitvoering en werken aan een versterking van hun actieplannen.

Een ander heikel punt is het huidige systeem waarbij bedrijven volgens het principe first come, first serve toegang krijgen tot het net. Volgens Bothuyne en ook de minister werkt dat systeem niet meer in tijden van schaarste. ‘Is de methode van vandaag – first come, first serve – de beste manier? Het is duidelijk van niet, anders was er vandaag geen probleem. Dan moeten we ook wel durven nadenken over manieren om de capaciteit die niet gebruikt wordt, effectief wel te kunnen gebruiken of vrij te geven, zodat anderen daar wel gebruik van kunnen maken. Ik denk dat het logisch is dat we daarnaar kijken.’

Vrijgeven
De minister wil samen met de Vlaamse Nutsregulator bekijken hoe bedrijven daartoe kunnen worden gestimuleerd of zelfs verplicht om ongebruikte, gecontracteerde netcapaciteit vrij te geven voor andere gebruikers.

Hoewel de minister pleitte voor nauwere samenwerking tussen alle stakeholders – van netbeheerders tot werkgeversorganisaties – zijn lokale besturen voorlopig nog niet structureel betrokken. Dat zou volgens haar later kunnen gebeuren via Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). Een werkgroep binnen de Vlaamse Regering werkt ondertussen volop aan oplossingen.