Ook stroomnet Vlaanderen vol, netbeheerders nemen extra maatregelen

In gesprek met de redactie van Solar Magazine stelden Elia en Fluvius in 2021 nog dat congestie in Vlaanderen geen probleem was, maar enkele jaren later is de situatie ook in Vlaanderen totaal anders.

Elektrificeren
Dit komt doordat in Vlaanderen het aantal aanvragen voor zwaardere, industriële elektriciteitsaansluitingen in korte tijd fors is toegenomen. Voor de netbeheerders vormt het een uitdaging om precies te anticiperen wanneer, waar en hoe sterk Vlaamse bedrijven willen elektrificeren. Deze verschijnselen leiden nu voor het eerst tot lokale verzadiging van het stroomnet, waardoor niet elke vraag naar een zwaardere bedrijfsaansluiting meteen kan worden gerealiseerd. De problemen spelen bij

Miljarden euro’s
Om de verduurzamings- en investeringsplannen van de industrie optimaal te ondersteunen, versterkt Fluvius nu samen met Elia de actieplannen. Daarbij wordt onder andere flexibele toegang tot de elektriciteitsnetten aangeboden. Voor laagspanningsaansluitingen, zoals die van huishoudens, bestaat er geen probleem.

Fluvius en Elia investeren dit decennium respectievelijk 4,8 en 11 miljard euro in de hoogspannings- en distributienetten in Vlaanderen. Maar omdat het aantal aanvragen voor zwaardere aansluitingen in Vlaanderen plots snel stijgt, zijn extra maatregelen nodig.

Aanzuigeffect batterijen
Naast de energietransitie stellen Elia en Fluvius een nieuwe evolutie te zien waarbij steeds vaker zeer hoge vermogens gevraagd worden voor grote datacenters en industriële batterijen die niet flexibel samenwerken met het stroomnet.

‘Mogelijks speelt er in Vlaanderen een aanzuigeffect voor datacentra en batterijparken omdat buurlanden als Nederland en Duitsland recent strengere voorwaarden hebben opgelegd voor zulke projecten’, aldus de netbeheerders. ‘Bij ons gelden zulke voorwaarden (nog) niet, waardoor projectontwikkelaars uitwijken. Dit legt – naast het inlossen van de noden van de industrie – extra druk op het Belgische en Vlaamse elektriciteitsnet. Eén ontwikkelaar van een datacenter vroeg recent op 1 locatie 24 megavoltampère, de helft van het totale vermogen van een standaardtransformator tussen het Elia- en Fluvius-net.’

16 stations
Door alle aanvragen is het Vlaamse elektriciteitsnet op bepaalde plaatsen momenteel onvoldoende versterkt om de vraag naar een zwaardere aansluiting boven de 1 megavoltampère aan te kunnen.

Concreet gaat het bij Fluvius om 20 aanvragen en bij Elia gaat het om 15 dossiers. De hoogspanningslijnen of de transformatorstations waar het Elia-hoogspanningsnet en Fluvius-distributienet met elkaar verbonden zijn, hebben op dit moment niet voldoende capaciteit om aan deze aanvragers een klassieke netaansluiting toe te kennen voor grote vermogens. Concreet zien Elia en Fluvius op dit moment capaciteitsproblemen op een beperkt aantal plaatsen. Het gaat om 16 van de 235 Vlaamse transformatorstations waar het hoogspanningsnet en het distributienet met elkaar verbonden zijn.

Gezamenlijk actieplan
Als op deze specifieke plaatsen bijkomende bedrijfsaansluitingen op de ‘klassieke’ manier worden toegelaten, kan er op bepaalde momenten doorheen het jaar lokale congestie ontstaan.

Als Elia en Fluvius niets ondernemen en de maatschappelijke context niet wijzigt, kan volgens hen het aantal hoogspanningslijnen en transformatorstations waar congestie is en bedrijven niet zonder meer aangesloten kunnen worden, snel stijgen. Omdat het versterken van transformatorstations, hoogspannings- én distributienetten tijd vraagt, hebben Elia en Fluvius een gezamenlijk actieplan uitgewerkt zodat klanten, in afwachting van een definitieve oplossing, hun verdere economische ontwikkeling kunnen voortzetten.

Technische maatregelen
Het nieuwe actieplan omvat een reeks technische maatregelen, zowel voor de korte als de lange termijn. Kortetermijnmaatregelen zijn nodig om vandaag maximaal te voldoen aan de vragen van het bedrijfsleven, het probleem optimaal in kaart te brengen en vooral te focussen op flexibiliteit. De langetermijnmaatregelen zijn nodig om het elektriciteitssysteem volledig aan te passen aan de sterke elektrificatie en gaan over investeringen in de fysieke netwerken.